Eπιστροφή σε μια πιο «ορθόδοξη» οικονομική πολιτική της ελεύθερης αγοράς υπόσχεται το προσχέδιο του προεκλογικού προγράμματος του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αυτό ανέφεραν στο Ρόιτερς τέσσερις πηγές που πρόσκεινται στο AKP.
Οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές είναι προγραμματισμένες για τις 14 Μαΐου και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Ερντογάν αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη εκλογική πρόκληση στην 20ετή παρουσία του στην εξουσία. Η δημοτικότητα του Τούρκου προέδρου μειώθηκε κυρίως λόγω της διάβρωσης του επιπέδου διαβίωσης συνεπεία της υποτίμησης της τουρκικής λίρας. Ο λόγος είναι ότι η Άγκυρα υιοθέτησε ένα αμφιλεγόμενο οικονομικό μοντέλο, βασισμένο στα χαμηλά επιτόκια. Το 2021, εν μέσω υψηλού πληθωρισμού, ξεκίνησε μια διαδικασία μείωσης επιτοκίων, αψηφώντας την παραδοσιακή νομισματική πολιτική και την παγκόσμια τάση αύξησης του κόστους δανεισμού. Η τουρκική κεντρική τράπεζα μείωσε το επιτόκιο αναφοράς κατά 500 μονάδες βάσης το 2021 και το 2022, ανταποκρινόμενη στις προτροπές του Ερντογάν για μειώσεις επιτοκίων.
Σε συνδυασμό με τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων που εκτοξεύτηκαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο πληθωρισμός στην Τουρκία ξεπέρασε το 85% πέρυσι. Η δημοσιονομική κατάσταση επιδεινώθηκε επίσης από τον τεράστιο σεισμό που έπληξε τη νοτιοανατολική Τουρκία στις 6 Φεβρουαρίου.
Σύμφωνα με τις πηγές που γνωρίζουν το προσχέδιο, το μανιφέστο του AKP ενόψει των εκλογών δεν θα περιλαμβάνει καμία αναφορά στην οικονομική πολιτική που ακολουθούσε μέχρι πρόσφατα η Άγκυρα, αλλά θα υιοθετεί μια πιο ορθόδοξη προσέγγιση. Οι πηγές, που ζήτησαν να μην κατονομαστούν επειδή δεν έχουν την άδεια να μιλούν για το θέμα, είπαν επίσης ότι ο Ερντογάν θέλει να δώσει κορυφαίο ρόλο στη διαχείριση της οικονομίας στον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ, ο οποίος χαίρει μεγάλης εκτίμησης στους διεθνείς κύκλους.
Ο πληθωρισμός έφτασε σε υψηλό 24 ετών, ξεπερνώντας το 85% τον Οκτώβριο, υποκινούμενος και από τις αλλεπάλληλες, «ανορθόδοξες» μειώσεις επιτοκίων, που πυροδότησαν την κατάρρευση της λίρας στα τέλη του 2021. Από τον Αύγουστο, το νόμισμα έχει σταθεροποιηθεί χάρη στην παρέμβαση των Αρχών στην αγορά συναλλάγματος.
«Η προσέγγιση στην οικονομία είναι παρόμοια με εκείνη που υιοθέτησε το AKP στο μανιφέστο των εκλογών του 2002. Με άλλα λόγια, το AKP επιστρέφει στις ρίζες του», είπε ένας κυβερνητικός αξιωματούχος. Το μανιφέστο δεν κάνει καμία αναφορά στο νέο οικονομικό μοντέλο, αλλά δίνει έμφαση στις αρχές που υποστήριζε προηγουμένως το κόμμα, όπως είναι η καταπολέμηση του πληθωρισμού, η λογοδοσία στον δημόσιο τομέα και η διαφάνεια στους διαγωνισμούς. Ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι θα χρειαστεί να εγκρίνει το μανιφέστο ο ίδιος ο Ερντογάν, ο οποίος μέχρι τώρα δεν έχει εκφράσει αντιρρήσεις. «Αν τελικά το δεχτεί, αυτό θα επιφέρει ριζικές αλλαγές τόσο στην κυβέρνηση όσο και στη διαχείριση της οικονομίας».
Ένας από τους στόχους του Ερντογάν είναι η αξιοποίηση του Μεχμέτ Σιμσέκ. «Όλη η Τουρκία ξέρει την προσέγγιση και την επιτυχία του Σιμσέκ», τονίζει σχετικά στέλεχος του κυβερνόντος κόμματος. Όπως σχολιάζει ο ίδιος, «αν ο Σιμσέκ αναλάβει αξίωμα, είναι αναπόφευκτη η ριζική αλλαγή στην οικονομική πολιτική, οι γραφειοκράτες και τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου θα εργαστούν αρμονικά μαζί του».
Μια άλλη πηγή που έχει γνώση του θέματος είπε ότι, εκτός από το AKP, τρία κόμματα του συνασπισμού της αντιπολίτευσης θέλουν να συνεργαστούν με τον Σιμσέκ, ο οποίος ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης μέχρι το 2018, οπότε καταργήθηκε το αξίωμα.
Τέσσερις πηγές της αντιπολιτευόμενης συμμαχίας είχαν δηλώσει προηγουμένως στο Ρόιτερς ότι σχεδιάζουν να διορίσουν αντιπρόεδρο αρμόδιο για την οικονομία τον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Αλί Μπαμπατζάν, εφόσον κερδίσουν τις προεδρικές εκλογές. Ο Μπαμπατζάν, όπως και ο Σιμσέκ, χαίρει σεβασμού μεταξύ των ξένων επενδυτών.
