Τόμας Φρίντμαν / The New York Times
Ο θάνατος του Γιαχία Σινουάρ έχει μεγάλη σημασία, καθώς όχι μόνο δημιουργεί προοπτική λήξης του πολέμου στη Γάζα, επιστροφής των ομήρων και ανακούφισης της ανθρωπιστικής κρίσης στη Λωρίδα, αλλά ανοίγει και τον δρόμο για λύση δύο κρατών και εξομάλυνση των σχέσεων Ισραήλ – Σαουδικής Αραβίας. Ο θάνατος του Σινουάρ, πάντως, δεν εγγυάται από μόνος του το τέλος του πολέμου. Είναι αλήθεια ότι ο Σινουάρ και η Χαμάς απέρριπταν παραδοσιακά τη λύση των δύο κρατών και είχαν δεσμευθεί στη βίαιη καταστροφή του εβραϊκού κράτους. Αναγκαία συνθήκη για ειρήνη είναι η ύπαρξη ηγέτη στο Ισραήλ, ο οποίος θα είναι έτοιμος να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να εκμεταλλευθεί την ευκαιρία.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου είναι άραγε ικανός να σταθεί στο ύψος του προτύπου του Ουίνστον Τσώρτσιλ και να αποδεχθεί κάτι το οποίο μέχρι πρότινος απέρριπτε; Αυτό είναι η συμμετοχή μιας μεταρρυθμισμένης Παλαιστινιακής Αρχής σε διεθνή ειρηνευτική δύναμη που θα αναλάβει τη διοίκηση της Γάζας. Τον τελευταίο μήνα, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν, ο διάδοχος του θρόνου των Σαούντ, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι και ο Μοχάμεντ μπιν Ζαγέντ των Εμιράτων συζήτησαν για τις μεταπολεμικές προοπτικές της Γάζας, την εξομάλυνση των σχέσεων Τελ Αβίβ – Ριάντ και τις προοπτικές αναβίωσης της ειρηνευτικής διαδικασίας για τη Γάζα και τη Δυτική Οχθη.
Μια μεταρρυθμισμένη Παλαιστινιακή Αρχή με τεχνοκράτη ηγέτη, όπως ο αδιάφθορος οικονομολόγος και πρώην πρωθυπουργός Σαλάμ Φαγιάντ, θα είναι ικανή να πατάξει τη διαφθορά και να αναβαθμίσει τους κυβερνητικούς και αστυνομικούς θεσμούς της. Η Ραμάλα θα μπορούσε τότε να διεκδικήσει τη συμμετοχή της σε διεθνή ειρηνευτική δύναμη στη Γάζα, από κοινού με τα Εμιράτα, την Αίγυπτο, ακόμη και δίπλα σε ευρωπαϊκά κράτη. Η νέα Παλαιστινιακή Αρχή θα μπορούσε, με μαζική χρηματοδότηση από αραβικά και διεθνή κεφάλαια, να αποπειραθεί να αποκαταστήσει το τρωθέν κύρος της στη Γάζα, παραμερίζοντας τα απομεινάρια της Χαμάς. Αμερικανοί και Αραβες διπλωμάτες, με τη βοήθεια του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας Τόνι Μπλερ, εργάζονται παρασκηνιακά γύρω από το σχέδιο αυτό, μαζί με τον Ισραηλινό υπουργό Στρατηγικών Υποθέσεων Ρον Ντέρμερ, τον στενότερο σύμβουλο του Νετανιάχου. Ακόμη και ο Νετανιάχου συνειδητοποιεί ότι αραβική/διεθνής ειρηνευτική δύναμη θα πρέπει να έχει παρουσία στη Γάζα, μέρος διαδικασίας που θα οδηγήσει σε παλαιστινιακή κρατική οντότητα. Ο Σαουδάραβας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν έχει ξεκαθαρίσει ότι η εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ ύστερα από τόσους θανάτους στη Γάζα, περνάει μέσα από τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Μια διπλωματική πρωτοβουλία για λήξη του πολέμου στις γραμμές αυτές θα απαιτήσει ισραηλινή συναίνεση. Αυτό είναι βέβαιο ότι θα πυροδοτήσει οξείες αντιδράσεις από τους ακροδεξιούς κυβερνητικούς εταίρους του Μπίμπι, όπως ο υπουργός Εθνικής Ασφαλείας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριχ. Οι σύμμαχοι αυτοί του Νετανιάχου θα αντιμετωπίσουν τον θάνατο του Σινουάρ και την κατάρρευση της Χαμάς ως ευκαιρία για εξόντωση κάθε μέλους της Χαμάς προκειμένου να θέσουν σε εφαρμογή το σχέδιο ίδρυσης και επέκτασης εβραϊκών εποικισμών σε Γάζα και Δυτική Οχθη. Ο Νετανιάχου πάντα επιθυμούσε να αποδείξει ότι είναι ιστορική προσωπικότητα και όχι ένας ειδήμων των ελιγμών, ικανός να επιβιώνει πολιτικά χωρίς ωστόσο να παίρνει μεγάλα ρίσκα για να αλλάξει τη ροή της Ιστορίας. Αυτή, λοιπόν, είναι η στιγμή του. Θα διαβεί άραγε τον Ρουβίκωνα ή θα επιλέξει πάλι τον δρόμο της διγλωσσίας, λέγοντας σε κάθε πλευρά ότι αποδέχεται τις προτάσεις τους.
Η στιγμή είναι, όμως, ιστορική και για τον Σαουδάραβα διάδοχο. Αν ο πρίγκιπας Μοχάμεντ επιθυμεί συνθήκη ασφαλείας με τις ΗΠΑ, τότε η διαδικασία πρέπει να εγκαινιασθεί ενόσω ο Μπάιντεν είναι ακόμη πρόεδρος, καθώς οι Δημοκρατικοί της Γερουσίας δεν θα ψήφιζαν τέτοια συμφωνία με πρόεδρο τον Ντόναλντ Τραμπ. Αυτό σημαίνει ότι ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν θα πρέπει να εξομαλύνει τις σχέσεις του βασιλείου με το Ισραήλ πριν ιδρυθεί παλαιστινιακό κράτος, αλλά με το Ισραήλ και την Παλαιστινιακή Αρχή να έχουν δεσμευθεί σε αυτή την κατεύθυνση. Μπορώ να ελπίζω ότι ο σκοτωμός Παλαιστινίων της Γάζας θα πάρει τέλος, ότι οι όμηροι θα γυρίσουν στα σπίτια τους και ότι η αληθινή διπλωματία θα πάρει μπρος. Αν οι ηγέτες όλων των πλευρών αρθούν στο ύψος των περιστάσεων, θα έχουμε πολλούς ακόμη λόγους ελπίδας και αισιοδοξίας.
