ΚΑΡΛ ΖΙΜΜΕΡ / THE NEW YORK TIMES
Ερευνα που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο επιστημονικό περιοδικό Nature βάζει «ταφόπλακα» στη μέχρι σήμερα επικρατούσα θεωρία πως το ανθρώπινο είδος εξελίχθηκε σε μία περιοχή της Αφρικής, στη διάρκεια συγκεκριμένης περιόδου.
Ειδικότερα, η έρευνα προτείνει πως πρόγονοι του ανθρώπου αναπτύχθηκαν παράλληλα σε διαφορετικές περιοχές της ηπείρου και ήρθαν σε επαφή μεταξύ τους πολύ αργότερα. Αναλύοντας τα γονίδια 290 ζωντανών ανθρώπων, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως οι σύγχρονοι άνθρωποι κατάγονται από τουλάχιστον δύο διαφορετικούς πληθυσμούς που συνυπήρξαν στην Αφρική χωρίς να συναντηθούν για τουλάχιστον ένα εκατομμύριο χρόνια.
Παλαιοανθρωπολόγοι και γενετιστές έχουν εδώ και δεκαετίες καταλήξει, βάσει στοιχείων, στο συμπέρασμα ότι ο τόπος καταγωγής του είδους μας είναι η Αφρική.
Το 2017 ανακαλύφθηκε στο Μαρόκο απολιθωμένο σαγόνι ηλικίας 300.000 ετών το οποίο έμοιαζε πολύ με τα δικά μας, ενώ πέτρινα εργαλεία που έχουν ανακαλυφθεί σε περιοχές όπως η Αιθιοπία και η Νότιος Αφρική υποδεικνύουν πως η Μαύρη Ηπειρος φιλοξένησε τους πρώτους ανθρώπους με τη μορφή που ξέρουμε σήμερα.
Επιπλέον απόδειξη της παραπάνω θεωρίας αποτελεί και το γεγονός ότι οι αυτόχθονες κάτοικοι της Αφρικής διαφέρουν σημαντικά στο DNA από άλλους ανθρώπους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το είδος έζησε και εξελίχθηκε στην Αφρική για τεράστια διαστήματα προτού κάποιοι μικροί πληθυσμοί αρχίσουν να επεκτείνονται σε άλλες ηπείρους, δημιουργώντας με τον καιρό ξεχωριστές, μικρότερες, «δεξαμενές γονιδίων».
Οι Νεάντερταλ
Παρά το γεγονός ότι δεν μπόρεσαν να καταλήξουν με βεβαιότητα σε κάποιο συμπέρασμα σχετικά με το ποια περιοχή ήταν εκείνη που πρώτη φιλοξένησε τους πληθυσμούς που εξελίχθηκαν στον σύγχρονο άνθρωπο, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως υπήρξαν δύο ομάδες, τις οποίες ονόμασαν «κλώνο 1» και «κλώνο 2».
Περίπου 600.000 χρόνια πριν, πληθυσμοί που ξεπήδησαν από τον κλώνο 1 μετακινήθηκαν στην Ευρώπη και έγιναν οι Νεάντερταλ, οι οποίοι δεν κατάφεραν τελικά να επιβιώσουν. Αλλοι πληθυσμοί του κλώνου 1 παρέμειναν στην Αφρική για δεκάδες χιλιάδες χρόνια και συναντήθηκαν με εκείνους του κλώνου 2, κάνοντας μαζί παιδιά και αναμειγνύοντας τα DNA τους.
Μεταλλάξεις στα DNA
«Εάν οι δύο κλώνοι δεν είχαν έρθει σε επαφή, θα είχαμε σημαντικές μεταλλάξεις ανάμεσα στα δύο DNA», αναφέρει η δρ Μπρένα Χεν, καθηγήτρια Γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Ντέιβις στην Καλιφόρνια. «Αντ’ αυτού οι διαφορές ανάμεσα στις δύο ομάδες από μία εποχή και μετά φαίνεται να είναι όμοιες με αυτές ανάμεσα σε έναν σύγχρονο Ευρωπαίο και έναν σύγχρονο Αφρικανό», προσθέτει.
Μελέτες σε αγροτικούς πληθυσμούς της Νοτίου Αφρικής υποδεικνύουν με αρκετή βεβαιότητα πως περίπου 120.000 χρόνια πριν έγινε στην περιοχή κάποια «συνάντηση», η οποία έμελλε να αλλάξει την ανθρώπινη ιστορία. Η συνάντηση αυτή είναι πιθανό να έγινε εξαιτίας της πίεσης των κλιματικών συνθηκών που οδήγησε και τις δύο ομάδες σε κοινές περιοχές.
Ωστόσο, ακόμη και 120.000 χρόνια μετά, άνθρωποι με DNA προερχόμενο αποκλειστικά από τον κλώνο 2 φαίνεται πως έχουν επιβιώσει στη Σιέρα Λεόνε. «Μου φαίνεται σχεδόν σίγουρο πως η Δυτική Αφρική είναι μία δεξαμενή του ανθρώπινου είδους. Οι ριζικές διαφορές, όμως, που υπάρχουν στο είδος μας, ίσως να είναι το κλειδί για την επιτυχία των ερευνών μας», δηλώνει μία άλλη ερευνήτρια.
