Kathimerini.gr
Για «υποχώρηση» της Ε.Ε. στα αιτήματα του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν στη Σύνοδο Κορυφής της Δευτέρας κάνει λόγο το Politico, γράφοντας ότι η Ένωση συμβιβάστηκε με όσα προέταξε, χορηγώντας στη Βουδαπέστη σχεδόν πλήρη εξαίρεση από ένα νέο εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.
Οι αναλυτές του μέσου εκτιμούν ότι η συλλογική υποχώρηση στον κ. Όρμπαν, ο οποίος πέρασε 26 ημέρες εμποδίζοντας την προτεινόμενη απαγόρευση, επέτρεψε στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ να διεκδικήσουν τη νίκη αργά το βράδυ της Δευτέρας υιοθετώντας ένα έκτο πακέτο κυρώσεων για την τιμωρία της Μόσχας για εισβολή στην Ουκρανία, και γλίτωσε τις Βρυξέλλες από την αμηχανία της αποτυχίας να εφαρμόσει το πολυδιαφημισμένο εμπάργκο.
Ταυτόχρονα, αξιωματούχοι και διπλωμάτες παραδέχθηκαν ότι ο κ. Όρμπαν, ο «αυταρχικός» ηγέτης της ΕΕ, είχε καταφέρει να βρει τον δρόμο του – βάζοντας τα συμφέροντα της Ουγγαρίας πάνω από την προσπάθεια παρεμπόδισης του Βλαντιμίρ Πούτιν.
«Αν δείτε την υπόθεση ολόκληρου του μήνα», είπε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης στο Politico για τις προσπάθειες παρεμπόδισης του Όρμπαν, «ναι, πήρε πολλά – και κράτησε τους πάντες ομήρους».
Ο ίδιος ο κ. Όρμπαν δημοσίευσε μια σύντομη πανηγυρική δήλωση στο Facebook: «Επιτεύχθηκε μια συμφωνία. Η Ουγγαρία εξαιρείται από το εμπάργκο πετρελαίου!».
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι το εμπάργκο θα σταματήσει το 90% των εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου προς τις χώρες της ΕΕ μέχρι το τέλος του έτους, στερώντας το Κρεμλίνο από κρίσιμα έσοδα για τη χρηματοδότηση του πολέμου.
Το πακέτο περιλαμβάνει άλλες σκληρές κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένης της αποκοπής της Sberbank, της μεγαλύτερης καταναλωτικής τράπεζας της Ρωσίας, από το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT. Οι νέες κυρώσεις στοχεύουν επίσης τον Πατριάρχη Κύριλλο, τον ηγέτη της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και στενό σύμμαχο του κ. Πούτιν, ο οποίος έχει παραχωρήσει ιερή προστασία στον πόλεμο, καθώς και Ρώσους στρατιωτικούς αξιωματούχους που είναι υπεύθυνοι για τις θηριωδίες στην Μπούκα και άλλες πόλεις που κατείχαν οι ρωσικές δυνάμεις.
«Θέλουμε να σταματήσουμε τη ρωσική πολεμική μηχανή και να σταματήσουμε τη χρηματοδότηση της ρωσικής στρατιωτικής ικανότητας», είπε ο κ. Μισέλ νωρίς το πρωί της Τρίτης σε συνέντευξη Τύπου, πλάι στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, η οποία ταξίδεψε πρόσφατα έως τη Βουδαπέστη για διαπραγματεύσεις με τον Όρμπαν, είχε προβλέψει την περασμένη εβδομάδα ότι δεν θα υπήρχε συμφωνία σε αυτή τη Σύνοδο Κορυφής. Εξέφρασε την ικανοποίησή της, τελικά, που τα πράγματα κύλησαν διαφορετικά.
«Είμαι πολύ ικανοποιημένη που οι ηγέτες κατάφεραν να συμφωνήσουν επί της αρχής. Χάρη σε αυτή τη συμφωνία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα μπορέσει τώρα να ολοκληρώσει το μπλοκάρισμα περίπου του 90% όλων των ρωσικών εισαγωγών πετρελαίου έως το τέλος του έτους», είπε μετά τη Σύνοδο.
Η ίδια, αλλά και ο Σαρλ Μισέλ, όπως και κάποιοι εκ των 27 ηγετών επέμειναν ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα πρέπει να επανεξετάσει το συντομότερο δυνατό τη βασική εξαίρεση για την Ουγγαρία, δηλαδή τη διατήρηση της «διαδρομής» του αερίου μέσω του αγωγού Druzhba. Ο Ολλανδός πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε, μάλιστα, είπε ότι θα πρέπει να εξεταστεί εκ νέου στην επόμενη Σύνοδο, στα τέλη Ιουνίου.
Ωστόσο, αν και η εξαίρεση ισχύει τεχνικά για όλο το πετρέλαιο διαμέσου αγωγών, αξιωματούχοι τους οποίους επικαλείται το Politico ανέφεραν ότι η Γερμανία και η Πολωνία συμφώνησαν οικειοθελώς να σταματήσουν όλες τις αγορές ρωσικού πετρελαίου μέχρι το τέλος του έτους – ουσιαστικά διακόπτοντας τον εφοδιασμό από το βόρειο τμήμα του αγωγού Druzhba.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ανέφερε ότι το καθαρό αποτέλεσμα θα ήταν μια σχετικά γρήγορη απαγόρευση περίπου του 70% των εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου προς την Ε.Ε. Μέχρι το τέλος του έτους, το ποσοστό αυτό αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 90%. Αν και χαιρέτισε τη συμφωνία ως θρίαμβο, ο κ. Μισέλ αναγνώρισε επίσης τις σκληρές προκλήσεις που αντιμετώπισαν οι χώρες της Ε.Ε. για τη σύναψη της συμφωνίας.
«Δεν υποτιμούμε όλες τις δυσκολίες», είπε ο κ. Μισέλ στη συνέντευξη Τύπου, μετά την πρώτη ημέρα εργασιών της Συνόδου Κορυφής. «Γνωρίζουμε ότι χρειαζόμασταν μερικές εβδομάδες για να μπορέσουμε να πάρουμε μια τέτοια απόφαση. Αλλά νομίζω ότι είναι πολύ ισχυρό το μήνυμα που στείλαμε σήμερα, γιατί τις τελευταίες ώρες, τις τελευταίες μέρες, υπήρχαν εικασίες για τον κίνδυνο έλλειψης ενότητας στην Ε.Ε.».
Ο κ. Μισέλ εξέφρασε την εκτίμηση ότι «περισσότερο από ποτέ, είναι σημαντικό να δείξουμε ότι είμαστε σε θέση να είμαστε δυνατοί, ότι είμαστε σε θέση να είμαστε σταθεροί, ότι είμαστε σε θέση να είμαστε σκληροί για να μπορούμε να υπερασπιστούμε τις αξίες μας, να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας».
Αξιωματούχοι ανέφεραν ότι θα εργαστούν για τη βελτίωση των υποδομών, προκειμένου να μπορεί η Ουγγαρία να λαμβάνει περισσότερο πετρέλαιο μέσω εναλλακτικού αγωγού από την Κροατία, οπότε η εξαίρεση της Βουδαπέστης θα μπορούσε να καταργηθεί σταδιακά.
Οι αξιωματούχοι επέμειναν ότι η Ουγγαρία αντιμετωπίζει ειδικά ζητήματα «ασφάλειας εφοδιασμού» επειδή δεν έχει θαλάσσιους λιμένες — επομένως δεν μπορεί να παραλάβει πετρέλαιο με δεξαμενόπλοια — και επειδή το νότιο τμήμα του αγωγού Druzhba διασχίζει την Ουκρανία, κάτι που τον καθιστά ευάλωτο σε δολιοφθορές ή ζημιές από τον πόλεμο.
Για να ληφθεί υπόψη αυτός ο παράγοντας, οι ηγέτες της Ε.Ε. συμφώνησαν στα γραπτά τους συμπεράσματα ότι «σε περίπτωση αιφνίδιας διακοπής του εφοδιασμού, θα ληφθούν έκτακτα μέτρα». Αυτό σημαίνει ότι η Ουγγαρία θα μπορούσε να αγοράσει επιπλέον πετρέλαιο σε περίπτωση που διακοπεί ο εφοδιασμός μέσω του αγωγού.
Ακόμη και χωρίς την πίεση της Ουγγαρίας, το εμπάργκο είχε σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να δώσει στις χώρες χρόνο προσαρμογής, απέναντι στην απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο. Η Βουδαπέστη δεν ήταν η μόνη που είχε εκφράσει άλλωστε, ενστάσεις, παρότι ήταν με διαφορά πολύ πιο δυναμική στα αιτήματά της. Στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκαν και Βουλγαρία, Σλοβακία και Τσεχία.
Αποτυπώθηκαν οι δυσκολίες της Ε.Ε.
Πάντως, σημειώνει, το Politico οι αγωνιώδεις διαδικασίες για πολιτική συμφωνία γύρω από το εμπάργκο, υπογραμμισαν την αυξανόμενη δυσκολία της Ε.Ε. απέναντι στο να τιμωρήσουν τη Ρωσία για τον πόλεμο. Η Φον ντερ Λάιεν είχε αρχικά ανακοινώσει τα πλάνα για το εμπάργκο στις 4 Μαΐου, μιλώντας τότε για ολοκλήρωση του σχεδίου εντός λίγων ημερών. Αντίθετα, χρειάστηκε περίπου ένας μήνας για να υπάρξει συμφωνία.
Επιπλέον αξιωματούχοι και διπλωμάτες ανέφεραν ότι τα πράγματα, όσον αφορά τον επόμενο σκόπελο, το ρωσικό φυσικό αέριο, θα είναι ακόμη πιο δύσκολα. Ωστόσο, ο Σαρλ Μισέλ επέμεινε ότι οι «27» παραμένουν αφοσιωμένοι στη δέσμευσή τους να υιοθετήσουν το σχέδιο που συμφωνήθηκε στις Βερσαλλίες, στη Σύνοδο του Μαρτίου, προκειμένου να δοθεί τέλος στη ρωσική εξάρτηση.
Ο Ρούτε, από πλευράς του, είπε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να προσεγγίσουν τον επόμενο γύρο κυρώσεων διαφορετικά, προκειμένου να μην «κολλήσουν» και πάλι.
