Kathimerini.gr
Του Γιάννη Παλαιολόγου
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Τον αποκλεισμό της ρωσικής κεντρικής τράπεζας από οποιαδήποτε συναλλαγή με αντισυμβαλλόμενους στην Ε.Ε. αποφάσισε επισήμως η Ένωση σήμερα. Το βαρύτατο μέτρο – το οποίο ελήφθη σε συντονισμό με τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία και τον Καναδά – θα ισχύσει την επόμενη μέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε., σύμφωνα με Ευρωπαία αξιωματούχο, η οποία μπορεί να γίνει και πριν τα μεσάνυχτα απόψε.
Ο αποκλεισμός αυτός θα έχει τεράστιες συνέπειες για τη ρωσική οικονομία. Όπως εξηγεί στο Twitter η οικονομολόγος Σίλβια Μέρλερ, η Ρωσία διαθέτει περίπου 630 δισ. δολάρια σε συναλλαγματικά αποθέματα, αναγκαία για παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος (στήριξη του ρουβλιού), χρηματοδότηση εισαγωγών, εξυπηρέτηση εξωτερικού χρέους, κ.ά.
Από το 2014 και μετά η Ρωσία έχει μειώσει την έκθεσή της στην Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, στρεφόμενη στον χρυσό (από λιγότερο από 10% σε 22%) και στην Κίνα (από μηδέν στο 13%). Η έκθεση, ωστόσο, παραμένει τεράστια. Το ίδιο – εξηγεί η Μέρλερ – ισχύει αν εξετάσουμε τη νομισματική σύνθεση των αποθεμάτων: τα αποθέματα σε δολάρια/ευρώ μειώθηκαν σημαντικά από το 87% του συνόλου (Μάρτιος 2014) στο 49% – αλλά παραμένουν πολύ υψηλά ως μερίδιο του συνόλου. Το ποσοστό μάλιστα αυξάνεται στο 56% αν συμπεριληφθεί και η στερλίνα.
Βάσει γεωγραφικής τοποθεσίας, τουλάχιστον 50% των αποθεμάτων αυτών καθίστανται αυτομάτως μη προσβάσιμα λόγω των νέων μέτρων. Επιπλέον, όπως εξηγεί πηγή στην «Κ» με γνώση των ζητημάτων αυτών, τα αποθέματα σε χρυσό χάνουν κι αυτά σε σημαντικό βαθμό την αξία τους, καθώς δεν μπορούν να πωληθούν για ξένο συνάλλαγμα. Συνεπώς «το πολεμικό ταμείο» του Β. Πούτιν, ουσιαστικά εν μία νυκτί, μειώνεται κατά 40-60%.
Σε μία άλλη άνευ προηγουμένου εξέλιξη, οι υπουργοί Εξωτερικών, στην τηλεδιάσκεψή τους που μόλις ολοκληρώθηκε, έδωσαν το πράσινο φως για τη χρηματοδότηση από τον κοινοτικό προϋπολογισμό της παροχής οπλισμού και άλλων μορφών στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία. Η Ε.Ε. θα κάνει χρήση του νεότευκτου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη (European Peace Facility) για να αποζημιώσει – ακόμα και αναδρομικά – τα κράτη-μέλη που παρέχουν στρατιωτική βοήθεια στην ουκρανική κυβέρνηση. Ο αριθμός των χωρών αυτών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, αλλά και το μέγεθος της βοήθειας που παρέχουν, διογκώνεται σχεδόν κάθε ώρα που περνάει.
Το ποσό που θα διατεθεί, σύμφωνα με τον ύπατο εκπρόσωπο της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική Ζ. Μπορέλ, θα φτάσει τα 500 εκατ. ευρώ – 450 εκατομμύρια για θανατηφόρο και 50 εκατ. για μη θανατηφόρο βοήθεια. Ο κ. Μπορέλ ευχαρίστησε την Πολωνία που ανέλαβε την ευθύνη διαχείρισης του εφοδιαστικού κέντρο για τη μεταφορά της βοήθειας στην Ουκρανία. Οι υπουργοί Άμυνας της Ε.Ε. θα συνεδριάσουν αύριο εκτάκτως για να συντονίσουν τις ενέργειές τους στο μέτωπο αυτό.
Τρίτον, ως μέρος του τρίτου πακέτου κυρώσεων, υιοθετούνται σήμερα (παράλληλα με τα μέτρα για την κεντρική τράπεζα) νέες κυρώσεις κατά περισσοτέρων από 20 ολιγαρχών, κυβερνητικών αξιωματούχων και παραγόντων του ρωσικού μηχανισμού προπαγάνδας. Όπως εξήγησε Ευρωπαία αξιωματούχος, το κριτήρια για την επιβολή κυρώσεων σε Ρώσους επιχειρηματίες διευρύνθηκαν την περασμένη Παρασκευή και δεν είναι πλέον αναγκαίο να αποδειχθεί ότι έχουν συγκεκριμένους δεσμούς με πολιτικά πρόσωπα που υπονομεύουν την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ουκρανίας. «Με τα νέα κριτήρια ανοίγει η πόρτα για την επιβολή κυρώσεων πολύ ευρύτερα σε άτομα που δραστηριοποιούνται σε τομείς της οικονομίας που είναι ζωτική για την κυβέρνηση [της Ρωσίας]».
Το μέτρο του αποκλεισμού μέρους του ρωσικού τραπεζικού συστήματος από το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT, αντιθέτως, δεν υιοθετήθηκε στο πλαίσιο της τρέχουσας γραπτής διαδικασίας. Αυτό όμως, όπως διαβεβαίωνε η ίδια αξιωματούχος, δεν «έχει πολιτικά, αλλά νομικά και τεχνικά αίτια», καθώς η εφαρμογή του μέτρου είναι ιδιαίτερα σύνθετη. Όπως είπε, το μέτρο θα υιοθετηθεί «πολύ σύντομα».
