ΝΙΚΟΛΑΣ ΜΟΥΛΝΤΕΡ* / THE NEW YORK TIMES
Τον Δεκέμβριο του 2021 ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προειδοποίησε τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν ότι «κάθε εισβολή στην ουκρανική επικράτεια θα έχει οικονομικές συνέπειες που παρόμοιες δεν έχει ξαναδεί». Οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους παρέμειναν συνεπείς στην απειλή επιβάλλοντας τις μεγαλύτερης κλίμακας κυρώσεις στη σύγχρονη Ιστορία. Ενα χρόνο αργότερα όμως η ρωσική οικονομία αντιμετώπισε το σοκ με πολύ καλύτερο τρόπο απ’ ό,τι αναμενόταν. Στις 22 Μαρτίου 2022 το Ινστιτούτο Διεθνών Δημοσιονομικών προέβλεπε ότι η ρωσική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 15% έως το τέλος του έτους. Παρ’ όλα αυτά, πέρυσι η ύφεση ξεπέρασε μόλις το 3% και για το 2023 το ΔΝΤ προέβλεψε μάλιστα μικρή ανάκαμψη της τάξης του 0,3%. Γιατί αποδείχθηκε η ρωσική οικονομία τόσο ανθεκτική στις κυρώσεις; Οι περιορισμένες συνέπειες έχουν σχέση με την πολιτική απάντηση, το μέγεθος της χώρας, την εμπορική θέση και τη σημασία μη συμμαχικών χωρών στην παγκόσμια οικονομία. Μια ταχεία ανταπόκριση μπορεί να λειάνει τις βραχυπρόθεσμες συνέπειες των κυρώσεων. Μέσω capital controls και επιθετικής αύξησης επιτοκίων, η ρωσική κεντρική τράπεζα απέφυγε μια καταστροφική δημοσιονομική κρίση την άνοιξη του 2022.
Τα συναλλαγματικά αποθέματα της κυβέρνησης προσφέρουν ένα «μαξιλάρι» για ένα χρονικό διάστημα. Πριν από ένα χρόνο οι προσδοκίες για οικονομικό Αρμαγεδδώνα ήταν διαδεδομένες. Αυτό δεν σημαίνει πως οι κυρώσεις δεν είχαν σοβαρές συνέπειες. Υπό τις τρέχουσες συνθήκες θα είναι τυχερή η ρωσική οικονομία αν καταφέρει ποτέ να ξαναφτάσει τα εισοδηματικά επίπεδα του 2021. Ασφαλώς η περυσινή ήταν μια κακή χρονιά για τους πολίτες της Ρωσίας. Ωστόσο οι κρίσεις του 1998, του 2008 και η ύφεση λόγω πανδημίας συρρίκνωσαν περισσότερο το ΑΕΠ απ’ όσο οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν πέρυσι, μέτρα τα οποία είχαν βαφτιστεί «πυρηνική εναλλακτική λύση». Ισως το πιο επείγον μήνυμα είναι αυτό που εξακολουθούμε να αγνοούμε: τη δεινή οικονομική θέση της Ουκρανίας. Δίνοντας έμφαση στην οικονομική επίδοση της Ρωσίας, την 11η μεγαλύτερη στον κόσμο το 2021, η εκστρατεία των κυρώσεων ξεχνάει τις σαφώς καταστροφικότερες συνέπειες του πολέμου για την πολύ μικρότερη και αδύναμη ουκρανική οικονομία. Τι είναι χειρότερο; Μια οικονομία μεγέθους 1,8 τρισ. δολαρίων που συρρικνώνεται κατά 3% ή μια οικονομία 200 δισ. δολαρίων που έχει χάσει το ένα τρίτο του ΑΕΠ της;
O δρ Νίκολας Μούλντερ είναι ιστορικός και διδάσκει Διεθνή Ιστορία στο Κορνέλ. Εγραψε το βιβλίο «Το οικονομικό όπλο: η άνοδος των κυρώσεων ως εργαλείο σύγχρονου πολέμου».
Πηγή: New York Times
