Το 2024, που φεύγει, ήταν η χρονιά των πολλών και μεγάλων εκλογικών αναμετρήσεων. Τους περασμένους 12 μήνες, δεκάδες χώρες, μεταξύ αυτών και οι μεγαλύτερες δημοκρατίες της υφηλίου, οδηγήθηκαν στις κάλπες εκλέγοντας νέες ηγεσίες, από τις ΗΠΑ έως την Ευρώπη και από την Ινδία έως την Ιαπωνία, ενώ πέρα από τις προγραμματισμένες εκλογικές αναμετρήσεις, προέκυψαν και άλλες πρόωρες, στη Γαλλία για παράδειγμα.
Το 2025, που έρχεται, δεν θα είναι το ίδιο «πυκνό» εκλογικά, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως θα είναι αδιάφορο. Κάθε άλλο.
Οι δέκα επερχόμενες αναμετρήσεις που ξεχωρίζουν, για διαφορετικούς λόγους η καθεμία, είναι εκείνες που αναμένονται σε Λευκορωσία, Γερμανία, Αυστραλία, Φιλιππίνες, Βολιβία, Αργεντινή, Τσεχία, Τανζανία, Καναδά και Χιλή.
Σε αυτές τις δέκα, θα μπορούσε όμως να προστεθεί και μια –ενδεχόμενη– νέα βουλευτική εκλογική αναμέτρηση στη Γαλλία το καλοκαίρι του 2025. Η κυβέρνηση μειοψηφίας του Μισέλ Μπαρνιέ κατέρρευσε χωρίς όμως η Γαλλία να μπορεί να πάει ξανά σε εκλογές καθώς δεν είχαν περάσει δώδεκα μήνες από τις προηγούμενες όπως απαιτείται βάσει Συντάγματος. Μια νέα κυβέρνηση μειοψηφίας έχει πια αναλάβει τα ηνία στη Γαλλία υπό τον Φρανσουά Μπαϊρού. Θα καταφέρει, άραγε, να κρατηθεί στην εξουσία; Εάν πάντως αποτύχει, από το καλοκαίρι του 2025 και έπειτα η Γαλλία μπορεί, βάσει Συντάγματος, να πάει ξανά, πρόωρα, στις κάλπες.
Από εκεί και πέρα, με βάση τα ήδη προγραμματισμένα, οι δέκα εκλογικές αναμετρήσεις του 2025 που ξεχωρίζουν είναι οι ακόλουθες:
1. Λευκορωσία – 26 Ιανουαρίου
Ο Λευκορώσος πρόεδρος Αλεξάντερ Λουκασένκο (Alexei Danichev, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP)
Οι προεδρικές εκλογές του Ιανουαρίου δεν θα είναι ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες, όπως ήδη καταγγέλλει η εγχώρια αντιπολίτευση. Ο Αλεξάντερ Λουκασένκο ετοιμάζεται για έναν νέο «εκλογικό θρίαμβο». Το κύριο ερώτημα ωστόσο, είναι εάν θα σημειωθούν μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας όπως ήταν εκείνες που ακολούθησαν έπειτα από τις τελευταίες προεδρικές εκλογές του 2020. Σημαντική σημείωση: η όποια πολιτική αστάθεια στη Λευκορωσία θα προκαλούσε ανησυχία όχι μόνο στον ίδιο τον Λουκασένκο αλλά και στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν του οποίου εκείνος τυγχάνει στενός σύμμαχος.
2. Γερμανία – 23 Φεβρουαρίου
Ο ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) Φρίντριχ Μερτς θα είναι, κατά πάσα πιθανότητα, ο νικητής των επόμενων εκλογών στη Γερμανία. Πόσο ισχυρός, όμως, θα είναι ως επόμενος καγκελάριος; (AP Photo/Markus Schreiber)
Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης πηγαίνει πρόωρα στις κάλπες, καθώς οι ομοσπονδιακές εκλογές, που αναμένονταν κανονικά τον Σεπτέμβριο του 2025, επισπεύσθηκαν έπειτα από την κατάρρευση του τρικομματικού (SPD, Πράσινοι, FDP) κυβερνητικού συνασπισμού του Ολαφ Σολτς τον περασμένο Νοέμβριο. Τα ερωτήματα που τίθενται πια ενόψει των εκλογών είναι κατά βάση τρία:
- Πόσο ισχυρή θα είναι η εντολή που θα λάβει ο νικητής των εκλογών, που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις θα είναι το CDU του Φρίντριχ Μερτς; Θα καταφέρει να σχηματίσει μια σταθερή κυβέρνηση και με ποιους ως εταίρους (το SPD και οι Πράσινοι παρουσιάζονται ως οι μόνοι υποψήφιοι);
- Πόσο καλά θα τα πάει η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD); Θα καταφέρει να έρθει δεύτερη σε ομοσπονδιακό επίπεδο, πάνω από το SPD;
- Πώς θα τα πάνε τα πιο μικρά κόμματα; Ποιο θα είναι το ποσοστό της παράταξης της Ζάρα Βάγκενκνεχτ που θεωρείται εθνολαϊκιστική; Θα καταφέρουν οι Φιλελεύθεροι του Λίντνερ να μπουν στην ομοσπονδιακή βουλή;
3. Αυστραλία — πριν από τον Μάιο
Οι Αυστραλοί επιστρέφουν φέτος στις κάλπες για πρώτη φορά μετά το 2022. Τότε, το Εργατικό Κόμμα έδωσε τέλος στα εννέα χρόνια κυριαρχίας του συντηρητικού Φιλελεύθερου Κόμματος. Ειδικά στο μέτωπο της οικονομίας ωστόσο, το Εργατικό Κόμμα τα τελευταία χρόνια δυσκολεύτηκε, με το κόστος της στέγασης να εξελίσσεται σε βασικό πονοκέφαλο για την κυβέρνηση. Τόσο ο πρωθυπουργός Αντονι Αλμπανέζι όσο και ο κύριος αντίπαλός του, Πίτερ Ντάτον, δεν έχουν υψηλά ποσοστά δημοτικότητας. Η Αυστραλία είναι όμως μια χώρα που διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο, μεταξύ άλλων στο μέτωπο του σινοαμερικανικού/σινοδυτικού ανταγωνισμού.
4. Φιλιππίνες – 12 Μαΐου
Είναι σαν το «Game of Thrones» αλλά με καλύτερες καιρικές συνθήκες. Ετσι χαρακτηρίζουν οι συντάκτες του ιστοχώρου Gzero τις –σε μεγάλο βαθμό οικογενειακές και ενδοοικογενειακές– κόντρες για την εξουσία στις Φιλιππίνες.
Η Σάρα Ντουτέρτε, νυν αντιπρόεδρος, είναι η κόρη του πρώην προέδρου Ροντρίγκο Ντουτέρτε, ο οποίος όμως θέλει τώρα να διαδεχθεί τον γιο του, Σεμπάστιαν Ντουτέρτε, στη δημαρχία της πόλης Νταβάο. Ολοι αυτοί μαζί οι Ντουτέρτε, έχουν όμως κόντρα με τον νυν πρόεδρο Φέρντιναντ «Μπονγκμπόνγκ» Μάρκος Τζούνιορ ο οποίος είναι ο γιος του πάλαι ποτέ προέδρου Φέρντιναντ Μάρκος… Οσο για τις εκλογές του Μαΐου, είναι ενδιάμεσες όπερ σημαίνει ότι θα κρίνουν τις 317 θέσεις της Βουλής και 12 από τις 24 θέσεις της Γερουσίας.
5. Βολιβία – 17 Αυγούστου
Από τις γενικές εκλογές του ερχόμενου Αυγούστου, θα βγουν ο πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος, οι βουλευτές και οι γερουσιαστές, όπερ σημαίνει ότι όλο το σύστημα μπορεί να αλλάξει. Η Βολιβία ξεχωρίζει όμως ως μία από τις πιο φτωχές χώρες της Νότιας Αμερικής αλλά και ως μια χώρα με πλούσια κοιτάσματα φυσικού αερίου στα οποία μάλιστα προστέθηκαν νέες ανακαλύψεις κοιτασμάτων πρόσφατα.
6. Αργεντινή – 26 Οκτωβρίου
Ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι θέλει να δει το κόμμα του να ενισχύεται σε Βουλή και Γερουσία (AP Photo/Gustavo Garello)
Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής πάει σε ενδιάμεσες εκλογές τον ερχόμενο Οκτώβριο, για τις μισές θέσεις στην Κάτω Βουλή και το ένα τρίτο των θέσεων της Γερουσίας. Ολα τα βλέμματα είναι στραμμένα, ωστόσο, στον αυτοαποκαλούμενο «αναρχοκαπιταλιστή» νυν πρόεδρο Χαβιέρ Μιλέι. Η Αργεντινή βγήκε από την ύφεση στα τέλη του 2024, ο πληθωρισμός υποχώρησε και τώρα οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι η οικονομία μπορεί να αναπτυχθεί έως και 5% το 2025. Παράλληλα ωστόσο, το ποσοστό των Αργεντινών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας αυξήθηκε κατά πάνω από 10 ποσοστιαίες μονάδες από τότε που ανέλαβε ο Μιλέι, στο 53%. Το επόμενο στοίχημα για τον Μιλέι θα είναι να καταφέρει να μεγαλώσει το κόμμα του στη Βουλή και στη Γερουσία, ει δυνατόν καθιστώντας το πλειοψηφικό. Η παράταξη «La Libertad Avanza» του Μιλέι επί του παρόντος δεν διαθέτει πλειοψηφία σε κανένα από τα δύο σώματα.
7. Τσεχία – πριν από τον Οκτώβριο
Ο Αντρέι Μπάμπις (AP Photo/Laszlo Balogh)
Το κόμμα ANO του λαϊκιστή δισεκατομμυριούχου Αντρέι Μπάμπις, ο οποίος έχει συγκρουστεί με την Ε.Ε. και βλέπει επικριτικά τη βοήθεια προς την Ουκρανία, παρουσιάζεται να προηγείται στις δημοσκοπήσεις ενόψει των βουλευτικών εκλογών, αφήνοντας πίσω την κεντροδεξιά του νυν πρωθυπουργού Πετρ Φιάλα.
Ο Αντρέι Μπάμπις ήταν πρωθυπουργός την περίοδο 2017-2021. Εάν κερδίσει και επιστρέψει στην πρωθυπουργία, θα (επαν)ενταχθεί στον ευρωσκεπτικιστικό λαϊκιστικό άξονα των κ.κ. Ορμπαν και Φίτσο, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι συντάκτες του ιστοχώρου Gzero στη σχετική ανάλυσή τους για τις εκλογές του 2025.
8. Τανζανία – Οκτώβριος 2025
Η χώρα επιστρέφει στις κάλπες, για να εκλέξει πρόεδρο και μέλη της εθνοσυνέλευσης. Ποιος παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αυτές τις εκλογές; Πιθανότατα η Κίνα. Η Τανζανία είναι το πέμπτο μεγαλύτερο κράτος στην Αφρική και η Κίνα είναι ο κύριος εμπορικός εταίρος της εδώ και οκτώ χρόνια.
9. Καναδάς – πριν από τις 25 Οκτωβρίου
Ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό (AP Photo/Carolyn Kaster)
Οι επόμενες ομοσπονδιακές εκλογές θα πρέπει να έχουν διεξαχθούν έως τις 25 Οκτωβρίου του 2025, ωστόσο δεν αποκλείεται να πραγματοποιηθούν αρκετά νωρίτερα.
Οι Φιλελεύθεροι του νυν πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό, που βρίσκονται στην εξουσία από το 2015, έχασαν την επίσημη υποστήριξη του αριστερού Νέου Δημοκρατικού Κόμματος τον περασμένο Σεπτέμβριο, γεγονός το οποίο τους αφήνει ευάλωτους σε ψήφο δυσπιστίας.
Οι σήμερα αντιπολιτευόμενοι Συντηρητικοί από την πλευρά τους θέλουν να πάνε το συντομότερο σε εκλογές, καθώς προηγούνται, και μάλιστα με πολύ μεγάλο προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις.
Ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό από τη δική του πλευρά, δέχεται πιέσεις να παραιτηθεί. Εάν όντως παραιτηθεί, οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν πιθανότατα πριν από τον Οκτώβριο.
Τα κύρια ζητήματα στη χώρα είναι ο πληθωρισμός, η μετανάστευση και η έλλειψη στέγης, αλλά και οι απειλές του Ντόναλντ Τραμπ περί αύξησης των δασμών.
10. Χιλή – 16 Νοεμβρίου
Η πιο ευημερούσα οικονομία της Νότιας Αμερικής έζησε πολιτικές περιπέτειες τα τελευταία χρόνια, με φόντο τις δύο διαδοχικές προσπάθειες μεταρρύθμισης του Συντάγματος που απέτυχαν. Ο νυν πρόεδρος Γκάμπριελ Μπόριτς οδεύει πια προς την έξοδο και δεν μπορεί να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα. Αντί για σημαντικές συνταγματικές αλλαγές, οι Χιλιανοί ζητούν οικονομική ανάπτυξη και σοβαρές προσπάθειες αντιμετώπισης της εγκληματικότητας που έχει αυξηθεί εν μέρει λόγω της άφιξης συμμοριών από τη Βενεζουέλα.
Με πληροφορίες από Gzero
