Οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ διεξάγουν συνομιλίες στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, Ριάντ, με τους Ουκρανούς ομολόγους τους και ξεχωριστά με τους Ρώσους σήμερα Δευτέρα.
Νωρίς το πρωί, ζητήθηκε από τους δημοσιογράφους να αποχωρήσουν από το ξενοδοχείο Ritz-Carlton στο Ριάντ, όπου ξεκίνησαν οι συνομιλίες μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Tass.
Τόσο το Tass όσο και το al Arabiya ανέφεραν ότι οι συνομιλίες διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών.
Στόχος της Ουάσιγκτον είναι να επιτευχθεί άμεση μερική κατάπαυση του πυρός στον πόλεμο στην Ουκρανία, ακολουθούμενη από συνολική ειρηνευτική συμφωνία.
Οι ΗΠΑ πιέζουν για ευρεία κατάπαυση του πυρός έως τις 20 Απριλίου, σύμφωνα με το Bloomberg, αν και πηγές ανέφεραν ότι το χρονοδιάγραμμα μπορεί να ξεφύγει, δεδομένου του μεγάλου χάσματος που υπάρχει μεταξύ των θέσεων του Κιέβου και της Μόσχας.
Θα μπορούσαν, λοιπόν, αυτές οι συνομιλίες στο Ριάντ να επιφέρουν σημαντική πρόοδο όπως πολλοί ελπίζουν;
Αντικρουόμενες προσδοκίες
«Αισθάνομαι ότι (ο Πούτιν) θέλει την ειρήνη», δήλωσε ο προσωπικός απεσταλμένος του προέδρου Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, προσθέτοντας: «Νομίζω ότι θα δείτε στη Σαουδική Αραβία τη Δευτέρα κάποια πραγματική πρόοδο».
Ωστόσο, ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου μετρίασε τις προσδοκίες. «Βρισκόμαστε μόνο στην αρχή αυτής της πορείας», δήλωσε στη ρωσική κρατική τηλεόραση.
Το Κίεβο υπέστη μία από τις πιο σφοδρές επιθέσεις από ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη το βράδυ του Σαββάτου, με τρεις ανθρώπους να σκοτώνονται, μεταξύ των οποίων και ένα πεντάχρονο κορίτσι.
Χθες Κυριακή, μετά τη συνάντηση ουκρανικής με αμερικανική αντιπροσωπεία στη Σαουδική Αραβία και πριν από τη σημερινή συνάντηση Αμερικανών και Ρώσων αξιωματούχων σημειώθηκε η τρίτη συνεχόμενη ρωσική νυχτερινή αεροπορική επιδρομή με στόχο την ουκρανική πρωτεύουσα που είχε αποτέλεσμα να τραυματιστεί ένας άνθρωπος και να υποστούν ζημιές σπίτια στην περιφέρεια του Κιέβου γνωστοποίησε σήμερα μέσω Telegram ο περιφερειάρχης Μικόλα Καλάσνικ.
Στην περιφέρεια Ζαπορίζια (νοτιοανατολικά) 54χρονη τραυματίστηκε όταν χτυπήθηκαν από drones πολυκατοικίες, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές.
«Πρέπει να πιέσουμε τον Πούτιν να δώσει πραγματική εντολή για να σταματήσουν οι επιδρομές», δήλωσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην απογευματινή του ομιλία την Κυριακή. «Αυτός που ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο πρέπει να τον σταματήσει».
Το Κρεμλίνο, εν τω μεταξύ, δεν φαίνεται να βιάζεται να υπογράψει κατάπαυση του πυρός, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να προσθέτει πολλές «αποχρώσεις», ή προϋποθέσεις, προτού συμφωνήσει στην 30ήμερη κατάπαυση του πυρός που πρότεινε η Ουάσινγκτον και συμφώνησε το Κίεβο.
Τι θα συζητηθεί
Στο Ριάντ οι αμερικανο-ουκρανικές συνομιλίες ξεκίνησαν λίγο μετά το σούρουπο της Κυριακής, πίσω από κλειστές πόρτες σε ένα από τα πολλά πολυτελή καταλύματα της Σαουδικής Αραβίας, με επικεφαλής της ουκρανικής αντιπροσωπείας τον υπουργό Αμυνας της χώρας, Ρουστέμ Ουμέροφ.
Πρόκειται, όπως είπε, για «τεχνικές» συζητήσεις, οι οποίες επικεντρώνονται στον καλύτερο τρόπο προστασίας των ενεργειακών εγκαταστάσεων και των κρίσιμων υποδομών.
Μετά τη συνάντηση, ο Ουμέροφ χαρακτήρισε τις συνομιλίες «παραγωγικές» σε ανάρτησή του στο Χ και δήλωσε ότι εργάζονται για να κάνουν πραγματικότητα τον στόχο του Ζελένσκι να εξασφαλίσει «δίκαιη και διαρκή ειρήνη».
Οι ναυτιλιακοί δρόμοι της Μαύρης Θάλασσας είναι επίσης υπό συζήτηση, με τη Ρωσία να φέρεται πρόθυμη να αναβιώσει συμφωνία που επέτρεπε στην Ουκρανία να εξάγει σιτηρά από τα λιμάνια της χωρίς να δέχεται επιθέσεις, με αντάλλαγμα την ανακούφιση από τις κυρώσεις.
Και οι δύο πλευρές, η Ρωσία και η Ουκρανία, έχουν πραγματοποιήσει εξαιρετικά καταστροφικές επιθέσεις στις υποδομές της άλλης.
Η Μόσχα έχει στοχεύσει στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ το Κίεβο έχει γίνει όλο και πιο επιτυχημένο με τις επιδρομές μη επανδρωμένων αεροσκαφών μεγάλου βεληνεκούς που έχουν πλήξει ρωσικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις κρίσιμες για την πολεμική του προσπάθεια.
Τι δήλωσε ο Γουίτκοφ
Ο πρόεδρος Τραμπ επιθυμεί γρήγορο τέλος σε αυτόν τον πόλεμο, τον χειρότερο της Ευρώπης από το 1945 και ο οποίος έχει οδηγήσει σε συνδυασμένες απώλειες εκατοντάδων χιλιάδων νεκρών, αιχμαλώτων, τραυματιών ή αγνοουμένων και από τις δύο πλευρές.
Η ηγεσία της Ουκρανίας, ακόμα πληγωμένη από τον δημόσιο «καβγά» στο Οβάλ Γραφείο τον περασμένο μήνα, προσπαθεί να πείσει την Ουάσιγκτον ότι δεν είναι το εμπόδιο για την ειρήνη.
Οι Αμερικανοί πρότειναν συνολική κατάπαυση του πυρός 30 ημερών στη στεριά, τη θάλασσα και τον αέρα στις συνομιλίες στην Τζέντα αυτόν τον μήνα, η Ουκρανία συμφώνησε γρήγορα με τους όρους.
Η μπάλα, δήλωσε τότε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, είναι τώρα στο γήπεδο της Ρωσίας.
Σε συνέντευξή του αυτό το Σαββατοκύριακο στον δημοσιογράφο Τάκερ Κάρλσον, ο Στιβ Γουίτκοφ, ο άνθρωπος που ηγείται της αμερικανικής προσπάθειας για κατάπαυση του πυρός, φάνηκε να παίρνει στάση που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με εκείνη της Ευρώπης.
Η Ουκρανία, ανέφερε, είναι «ψευδο-χώρα», τόνισε, προσθέτοντας πως η Ρωσία είχε προκληθεί.
Η θέση της Μόσχας
Την περασμένη εβδομάδα, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας με τον Τραμπ, ο Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία θα συμφωνούσε σε προσωρινή εκεχειρία μόνο εάν η Ουκρανία σταματούσε να κινητοποιεί στρατιώτες, να εκπαιδεύει στρατεύματα και να εισάγει όπλα κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε παύσης των μαχών.
Ο Πούτιν απαίτησε επίσης την πλήρη διακοπή της ξένης στρατιωτικής βοήθειας και των πληροφοριών προς το Κίεβο, χαρακτηρίζοντάς την «βασική προϋπόθεση για την αποτροπή της κλιμάκωσης της σύγκρουσης και την επίτευξη προόδου προς την επίλυσή της με πολιτικά και διπλωματικά μέσα», σύμφωνα με την ανάγνωση της τηλεφωνικής επικοινωνίας από το Κρεμλίνο.
Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι η στρατιωτική βοήθεια και η ανταλλαγή πληροφοριών προς την Ουκρανία θα συνεχιστούν παρά τις απαιτήσεις του Κρεμλίνου. Αλλά η κυβέρνηση Τραμπ ήταν λιγότερο σαφής σχετικά με τις εκκλήσεις της Μόσχας για εδαφικές παραχωρήσεις και κατά καιρούς φάνηκε να ευθυγραμμίζεται με τη στάση του Κρεμλίνου.
Βασικά, η θέση της Ρωσίας όσον αφορά τη σύγκρουση παρέμεινε η ίδια. Το Κρεμλίνο ισχυρίζεται ότι θέλει να «εξαλείψει τα βαθύτερα αίτια της κρίσης» – ουσιαστικά απαιτώντας από την Ουκρανία να συνθηκολογήσει. Αυτό θα σήμαινε ότι το Κίεβο θα αναγνώριζε τα εδαφικά κέρδη της Ρωσίας, θα δήλωνε ουδετερότητα και θα συμφωνούσε να συρρικνώσει τον στρατό του.
Η θέση του Κιέβου
Τις προηγούμενες ημέρες, οι Ουκρανοί αξιωματούχοι έθεσαν τις κόκκινες γραμμές για να ξεκινήσουν τις διαπραγματεύσεις: Το Κίεβο δεν θα αποδεχθεί ποτέ τη ρωσική κυριαρχία επί των κατεχόμενων ουκρανικών εδαφών, δεν θα συμφωνήσει να εμποδιστεί η ένταξή του στο ΝΑΤΟ ούτε να μειώσει το μέγεθος του στρατού του και πρέπει να έχει εγγυήσεις ασφαλείας στο πλαίσιο οποιασδήποτε ειρηνευτικής διευθέτησης.
Πολλοί Ουκρανοί αξιωματούχοι και αναλυτές εκφράζουν αμφιβολίες ότι ακόμη και περιορισμένη εκεχειρία θα κρατήσει για πολύ, σημειώνοντας ότι οι προηγούμενες εκεχειρίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου παραβιάζονταν τακτικά.
Η ρωσική αντιπροσωπεία
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, δήλωσε την Παρασκευή ότι ο Πούτιν είχε επιλέξει προσωπικά τους διαπραγματευτές για τις συνομιλίες, μια αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Γκριγκόρι Β. Καρασίν, ανώτερο Ρώσο διπλωμάτη και βουλευτή, και τον Σεργκέι Ο. Μπεσέντα, σύμβουλο του επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας, ή F.S.B., της εσωτερικής υπηρεσίας πληροφοριών της χώρας.
Ο Καρασίν έχει συμμετάσχει και στο παρελθόν σε ευαίσθητες συνομιλίες εξωτερικής πολιτικής, ωστόσο, η επιλογή του Μπεσέντα προκάλεσε έκπληξη σε ορισμένους.
Ο Μπεσέντα ήταν επικεφαλής του τμήματος της F.S.B. που ήταν υπεύθυνο για τις διεθνείς επιχειρήσεις πληροφοριών. Εχει περιγραφεί από ρωσικά ειδησεογραφικά πρακτορεία ως μία από τις κύριες πηγές πληροφοριών που έπεισαν τον Πούτιν το 2022 ότι υπήρχε φιλορωσικό συναίσθημα στην Ουκρανία και ότι ζωηρή εισβολή θα μπορούσε εύκολα να διαλύσει την κυβέρνηση στο Κίεβο.
Το 2023, ο Κιρίλο Μπουντάνοφ, ο επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της Ουκρανίας, αποκάλεσε τον Μπεσέντα «πολύ προβληματικό πρόσωπο» για την Ουκρανία που «έχει κάνει πολλά κακά».
Η ουκρανική αντιπροσωπεία
Ο Ουμέροφ, υπουργός Αμυνας της Ουκρανίας, ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων στο Ριάντ. Μαζί του ήταν ο Παύλο Παλίσα, κορυφαίος στρατιωτικός σύμβουλος του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελέσνκι.
Τόσο ο Ουμέροφ όσο και ο Παλίσα είναι μέλη της ουκρανικής αντιπροσωπείας για τις ειρηνευτικές συνομιλίες που διόρισε ο Ζελένσκι αυτόν τον μήνα, ομάδα με επικεφαλής τον Αντίι Γέρμακ. Ο Ουμέροφ ήταν βασικός διαπραγματευτής της Ουκρανίας στις ειρηνευτικές συνομιλίες με Ρώσους διπλωμάτες κατά τους πρώτους μήνες του πολέμου.
Δεδομένου του τεχνικού χαρακτήρα των συνομιλιών, η Ουκρανία έστειλε επίσης έμπειρους διπλωμάτες και δημοσίους υπαλλήλους ως μέρος της αντιπροσωπείας της. Το Ukrinform, το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων, ανέφερε ότι στην ομάδα συμμετέχουν οι αναπληρωτές υπουργοί Εξωτερικών και Ενέργειας, μαζί με τον κορυφαίο διπλωματικό σύμβουλο του Ζελένσκι.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία είχε προετοιμάσει κατάλογο με υποδομές που θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. Πρόσθεσε ότι ένα τρίτο μέρος θα πρέπει να παρακολουθεί την κατάπαυση του πυρός και πρότεινε να το κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Ρωσία και η Ουκρανία ενδέχεται να βρουν κοινό έδαφος στις συνομιλίες για την ενέργεια και τη ναυτιλία, ωστόσο και οι δύο έχουν θέσει όρους για την πλήρη παύση των εχθροπραξιών που φαίνονται ασυμβίβαστοι – σημάδι των μεγάλων προκλήσεων σε ευρύτερες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Τι ακολουθεί;
Ο Γουίτκοφ δήλωσε την Τετάρτη σε συνέντευξή του στο Bloomberg News ότι ο Τραμπ και ο Πούτιν είναι «πιθανό» να συναντηθούν στη Σαουδική Αραβία εντός εβδομάδων.
Αμερικανοί αξιωματούχοι θα συνεχίσουν επίσης πιθανότατα να συναντούν τους Ρώσους και Ουκρανούς ομολόγους τους στη Μέση Ανατολή για να συζητήσουν τις λεπτομέρειες μιας πιθανής περιορισμένης εκεχειρίας.
Ομως τα θεμέλια της διπλωματικής διαδικασίας είναι σαθρά, ανέφεραν αναλυτές, με τις δύο πλευρές να φαίνονται έτοιμες να συνεχίσουν να πολεμούν.
Με πληροφορίες από Reuters, BBC, Guardian, NYT
