Τάσος Ντάφλος
Η Φινλανδία και η Σουηδία πλησιάζουν όλο και περισσότερο στη λήψη μιας απόφασης σχετικά με την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, τη στιγμή που ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας εντείνει τους φόβους για την ασφάλεια σε ολόκληρη την περιοχή.
Οι δημοσκοπήσεις στις δύο χώρες, δείχνουν πως οι πολίτες υποστηρίζουν όλο και περισσότερο την εγκατάλειψη της μακροχρόνιας ουδετερότητας και την ένταξη στη Συμμαχία. Παράλληλα, αυξάνονται οι πιέσεις σε πολιτικό επίπεδο για την υποβολή των αιτήσεων ένταξης μέχρι τον Ιούνιο, όταν οι ηγέτες του ΝΑΤΟ θα πραγματοποιήσουν Σύνοδο Κορυφής στη Μαδρίτη.
Η Φινλανδή πρωθυπουργός, Σάνα Μαρίν, δήλωσε ότι η χώρα της θα προβεί σε μια απόφαση σχετικά με την ένταξή της στο ΝΑΤΟ «εντός εβδομάδων και όχι μηνών».
Σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τη Σουηδή ομόλογό της Μαγκνταλένα Άντερσον, η Μαρίν ανακοίνωσε τα παραπάνω, τη στιγμή που η φινλανδική κυβέρνηση κατέθεσε μια έκθεση στο κοινοβούλιο σχετικά με τις αλλαγές που σημειώνονται στην περιοχή σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, ανοίγοντας και επισήμως τον δρόμο για συζητήσεις σχετικά με την ένταξη στο ΝΑΤΟ.
«Σοβαρή και απρόβλεπτη» η κατάσταση ασφαλείας
«Η κατάσταση ασφαλείας στην Ευρώπη και τη Φινλανδία είναι πιο σοβαρή και πιο απρόβλεπτη από οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά τον Ψυχρό Πόλεμο», ανέφερε στην έκθεσή της η κυβέρνηση.
«Η αλλαγή στην κατάσταση ασφαλείας», σύμφωνα με τις φινλανδικές αρχές, «αναμένεται να είναι μακροχρόνια», ενώ οι απαιτήσεις της Ρωσίας και οι στρατιωτικές της ενέργειες που προκαλούν τη μεταβολή αυτή, επηρεάζουν και τον χώρο κινήσεων της Φινλανδίας σε ό,τι αφορά την εξωτερική της πολιτική όπως και τον τομέα της Άμυνας και της ασφάλειας».
Πληροφορίες από σουηδικά ΜΜΕ αυτή την εβδομάδα, δείχνουν ότι τόσο η κυβέρνηση της Μαρίν όσο και της Άντερσον είναι υπέρ της ένταξης των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ. Αλλά κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν στη Στοκχόλμη, οι δύο ηγέτιδες αρνήθηκαν να διευκρινίσουν κατά πόσο ευσταθεί αυτή η εικασία. Αντίθετα, υπογράμμισαν ότι χρειάζεται μια διεξοδική ανάλυση προτού ληφθεί μια απόφαση.
Η έκθεση της φινλανδικής κυβέρνησης αναφέρει μάλιστα ότι η «στενή συνεργασία μεταξύ Φινλανδίας και Σουηδίας κατά τη διάρκεια μιας πιθανής διαδικασίας ένταξης θα ήταν σημαντική» και πως η ταυτόχρονη πορεία τους προς την ένταξη «θα διευκόλυνε την προετοιμασία για μια πιθανή αντίδραση της Ρωσίας καθώς και την αντιμετώπιση αυτής».
Τρεις λόγοι που το debate αναδύθηκε τώρα
Ο Φινλανδός υπουργός Εξωτερικών, Πέκα Χαβίστο, δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι υπάρχουν τρεις λόγοι που το debate για το ΝΑΤΟ αναδύθηκε τώρα: «Η Ρωσία είναι έτοιμη να πάρει περισσότερα ρίσκα από ό,τι παλαιότερα», το Κρεμλίνο «είναι ικανό να συγκεντρώσει πάνω από 100.000 στρατιώτες σε ένα σημείο, ενάντια σε μια χώρα» και, επιπλέον, υπάρχει πιο «αδύναμη επιχειρηματολογία σε ό,τι αφορά τα μη συμβατικά όπλα, συμπεριλαμβανομένων των τακτικών πυρηνικών όπλων και των χημικών όπλων».
Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ έχουν δηλώσει ότι η Συμμαχία θα δεχόταν τη Φινλανδία και τη Σουηδία με ανοιχτές αγκάλες και πως η ενσωμάτωση των δύο χωρών σε αυτήν θα ήταν μια ομαλή διαδικασία.
«Η απόφαση είναι της Φινλανδίας και της Σουηδίας για το αν θα ήθελαν να υποβάλουν αίτημα ένταξης ή όχι και εμείς θα σεβαστούμε αυτή την απόφαση», ανέφερε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ την περασμένη εβδομάδα.
Προειδοποιήσεις από τη Μόσχα
Η προοπτική ένταξης δύο ακόμα γειτονικών χωρών της Ρωσίας στο ΝΑΤΟ, έχει οδηγήσει σε προειδοποιήσεις από την πλευρά της Μόσχας. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι η Ρωσία θα πρέπει να «εξισορροπήσει εκ νέου την κατάσταση» με βάση τα δικά της μέτρα, στην περίπτωση που η Σουηδία και η Φινλανδία κάνουν αυτό το βήμα.
Δεδομένου ότι ο Πούτιν ξεκίνησε τον πόλεμο στην Ουκρανία, απαιτώντας τα σύνορα του ΝΑΤΟ να επιστρέψουν εκεί που ήταν τη δεκαετία του 90’, το γεγονός και μόνο ότι εξετάζεται η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας αποτελεί μια διπλωματική καταστροφή για τη Μόσχα, σημειώνει το CNN. Μάλιστα, σε περίπτωση ένταξης της Φινλανδίας, η Ρωσία θα είχε ξαφνικά μια κοινή συνοριακή γραμμή μήκους περίπου 1.300 χιλιομέτρων με το ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, κάποιες χώρες του ΝΑΤΟ εξετάζουν την πιθανότητα μιας ρωσικής επίθεσης προτού η Φινλανδία βρεθεί υπό την προστασία της Συμμαχίας, σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο.
Σημειώνεται ότι την περασμένη Παρασκευή η Φινλανδία βρέθηκε αντιμέτωπη με κυβερνοεπιθέσεις κατά κυβερνητικών ιστοτόπων της, ενώ ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι απευθυνόταν μέσω βίντεο στο φινλανδικό κοινοβούλιο.
Νωρίτερα την ίδια ημέρα, το υπουργείο Άμυνας της χώρας ανέφερε παραβίαση του εναέριου χώρου της από ρωσικό κρατικό αεροσκάφος.
Επιπλέον, η έκθεση της φινλανδικής κυβέρνησης προειδοποιεί ότι εξαιτίας της «αρνητικής στάσης της Ρωσίας απέναντι στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ», η Φινλανδία θα πρέπει να προετοιμαστεί για «κινδύνους που είναι δύσκολο να εκτιμηθούν», εάν καταθέσει αίτημα ένταξης στη Συμμαχία.
Προσθέτει, πάντως, ότι η χώρα «θα έχει ως στόχο τη διατήρηση των λειτουργικών της σχέσεων με τη Ρωσία στην περίπτωση που γίνει μέλος του ΝΑΤΟ».
Ερωτηματικά για τις εγγυήσεις ασφαλείας
Όπως αναφέρει το Politico, το ζήτημα της ρωσικής αντίδρασης έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με το τι είδους εγγυήσεις ασφαλείας θα μπορούσαν να λάβουν οι δύο αυτές χώρες κατά το διάστημα μεταξύ της υποβολής ενός αιτήματος και της επίσημης ένταξής τους στη Συμμαχία.
«Η χρονική στιγμή ενός πιθανού αιτήματος καθώς και η ταχύτητα της διαδικασίας ένταξης», αναφέρει η έκθεση της φινλανδικής κυβέρνησης «είναι ιδιαίτερα σημαντικές στην παρούσα φάση».
Οι ενταξιακές συνομιλίες απαιτούν πρώτα μια ομόφωνη απόφαση από τα κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ καθώς και μια διαδικασία επικύρωσης στις πρωτεύουσές τους – κάτι που στο παρελθόν έχει διαρκέσει πάνω από έναν χρόνο.
Σε ερώτηση σχετικά με τις πιθανές εγγυήσεις ασφάλειας κατά την περίοδο μετά την υποβολή αιτήματος, ο Φινλανδός ΥΠΕΞ είπε ότι έχει συζητήσει για τη διαδικασία αυτή με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ.
Η «γκρίζα ζώνη» – η οποία αφορά την περίοδο μετά το αίτημα… πριν γίνει πραγματικά μέλος του ΝΑΤΟ μια χώρα – θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομη», είπε ο Χαβίστο.
