Του Βασίλη Νέδου
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, ή «η περιφερειακή αντιπαλότητα της Τουρκίας με την Ελλάδα», όπως προφανώς γίνεται αντιληπτή στις ΗΠΑ η κατάσταση στην περιοχή, αποτελούν ένα από τα κριτήρια που το Κογκρέσο λαμβάνει υπ’ όψιν στη διαδικασία επεξεργασίας του αιτήματος της Αγκυρας για την απόκτηση νέων και την αναβάθμιση υφιστάμενων F-16 από την Τουρκία.
Η συγκεκριμένη αποστροφή είναι ενταγμένη σε μια έκθεση πέντε σελίδων που κατήρτισε η Υπηρεσία Μελετών του Κογκρέσου με γενικό τίτλο «Τουρκία: Πιθανή πώληση των F-16».
Στην έκθεση γίνεται, μεταξύ άλλων, παραπομπή στην «κοινή επεξηγηματική δήλωση που συνοδεύει το νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) για το δημοσιονομικό έτος 2024, η οποία προειδοποιεί τους νατοϊκούς συμμάχους ενάντια στις “μη εξουσιοδοτημένες εδαφικές υπερπτήσεις του εναέριου χώρου άλλου συμμάχου του ΝΑΤΟ”».
Βασικές παράμετροι
Σε γενικές γραμμές, στην έκθεση ως βασικές παράμετροι που θα αναλυθούν από το Κογκρέσο για την εξέταση του ενδεχόμενου απεμπλοκής της πώλησης και αναβάθμισης F-16, αναφέρονται:
- Πρώτον, η ένταξη και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
- Δεύτερον, οι στενές οικονομικές και ενεργειακές σχέσεις με τη Ρωσία.
- Τρίτον, η περιφερειακή αντιπαλότητα με την Ελλάδα,
- και τέταρτον, η εγχώρια παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοκρατική διολίσθηση που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του προέδρου Ερντογάν.
Στην έκθεση γίνεται σαφής αναφορά στην άτυπη ειδοποίηση που έλαβε το Κογκρέσο από την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν, με βάση την οποία η Ουάσιγκτον προτίθεται να συνάψει με την Τουρκία συμβόλαια εκτιμώμενης αξίας 20 δισ. δολαρίων.
Οι επιφυλάξεις
Στην έκθεση καταγράφονται οι επιφυλάξεις μελών του Κογκρέσου και, συγκεκριμένα, του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Μπομπ Μενέντεζ, και του επικεφαλής της μειοψηφίας της ίδιας Επιτροπής Τζιμ Ρις, καθώς και των 29 γερουσιαστών που ζήτησαν από τον πρόεδρο Μπάιντεν να τεθεί ως προϋπόθεση για την πώληση των F-16 η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Στην έκθεση υπενθυμίζεται ακόμα ότι πέρα από το εμπάργκο που ακολούθησε μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, οι ΗΠΑ είτε έχουν διακόψει είτε έχουν αναστείλει μεταφορές όπλων στην Τουρκία.
Αναφέρεται, ενδεικτικά, η αποβολή από το πρόγραμμα του F-35. Επίσης, γίνεται αναφορά και στη στάση της Τουρκίας στο Ουκρανικό, κυρίως την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας της Αγκυρας με τη Μόσχα, αν και σημειώνεται ότι από την αρχή καταδικάστηκε η ρωσική εισβολή.
