ΠΗΓΗ: Reuters
Παγκόσμιο σοκ προκαλεί η πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση στη Μόσχα, την ευθύνη της οποίας ανέλαβε το Σάββατο το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν -μια ισλαμιστική οργάνωση με δραστηριότητα στο Πακιστάν, το Αφγανιστάν και το Ιράν.
Η επιδρομή των ενόπλων σε συναυλία σε βορειοδυτικό προάστιο της Μόσχας το βράδυ της Παρασκευής είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον 133 άνθρωποι.
Οι ΗΠΑ είχαν δημοσίως προειδοποιήσει από τις 7 Μαρτίου για τρομοκρατικό χτύπημα στη ρωσική πρωτεύουσα.
Οι ρωσικές Αρχές ανακοίνωσαν το Σάββατο ότι 11 ύποπτοι κρατούνταν, τέσσερις εκ των οποίων συνδέονται άμεσα με την επίθεση. Εκατό άτομα νοσηλεύονταν με τραύματα στο νοσοκομείο.
Αμερικανοί αξιωματούχοι που μίλησαν στους New York Times και την Washington Post επιβεβαίωναν ότι, σύμφωνα και με τις δικές τους πληροφορίες, πίσω από το χτύπημα κρύβεται το ISIS-K.
Ηδη από τις 7 Μαρτίου η αμερικανική κυβέρνηση είχε εκδώσει δημόσια οδηγία προς τους Αμερικανούς πολίτες που ζουν στη Ρωσία, επισημαίνοντας τον κίνδυνο «σχεδιασμένης τρομοκρατικής επίθεσης στη Μόσχα, πιθανότατα στοχευμένης κατά μεγάλων συναθροίσεων, συμπεριλαμβανομένων και συναυλιών».
«Είχαμε μοιραστεί αυτές τις πληροφορίες με τις ρωσικές αρχές, σύμφωνα με την πάγια πολιτική μας ότι είναι καθήκον μας να προειδοποιούμε», δήλωσε την Παρασκευή η εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Αντριάν Ουάτσον.
Η προειδοποίηση της 7ης Μαρτίου βασιζόταν εν μέρει σε μια αναφορά των υπηρεσιών πληροφοριών για πιθανή δραστηριότητα του ISIS-K εντός της Ρωσίας, και μάλιστα οι πρεσβείες και άλλων δυτικών κρατών στη Μόσχα είχαν εκδώσει ανάλογες οδηγίες προς τους πολίτες τους.
Τότε το Κρεμλίνο είχε απορρίψει τις πληροφορίες της αμερικανικής πρεσβείας ως απόπειρα εκφοβισμού των Ρώσων.
Στις 19 Μαρτίου ο ίδιος ο Ρώσος πρόεδρος είχε χαρακτηρίσει την αμερικανική οδηγία ως «προφανή εκβιασμό» που έγινε «με την πρόθεση να τρομοκρατηθεί και να αποσταθεροποιηθεί η κοινωνία μας».
Αμερικανοί αξιωματούχοι που μίλησαν στους New York Times δεν απέκλειαν ο Πούτιν να επιχειρήσει τώρα να ενοχοποιήσει την Ουκρανία ή και τις ΗΠΑ για την επίθεση, ακολουθώντας την πάγια τακτική του να κατηγορεί την ουκρανική πλευρά για τρομοκρατικές πράξεις, προκειμένου να δικαιολογήσει την εισβολή στη χώρα.
Ηδη την Παρασκευή, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, κατηγόρησε την Ουάσιγκτον ότι προτρέχει. «Πάνω σε ποια βάση βγάζουν συμπεράσματα, εν μέσω τέτοιας τραγωδίας, για την αθωότητα οποιουδήποτε;», αναρωτήθηκε και κάλεσε τις ΗΠΑ, αν έχουν πληροφορίες να τις μοιραστούν. Ακολούθησε ανακοινωθέν της FSB, της υπηρεσίας ρωσικής εσωτερικής ασφαλείας, το Σάββατο, που διατύπωνε τον ισχυρισμό ότι οι δράστες σχεδίασαν να διαφύγουν στην Ουκρανία «και είχαν επαφές στην ουκρανική πλευρά».
Το Κίεβο, δια του κορυφαίου συμβούλου του Ουκρανού προέδρου, Μιχάιλο Ποντόλιακ, διεμήνυσε ότι δεν έχει «απολύτως καμία σχέση με την επίθεση».
Το χτύπημα ήταν το πιο αιματηρό στη ρωσική πρωτεύουσα την τελευταία δεκαετία. Ολα άρχισαν λίγο μετά τις 8 το βράδυ, τοπική ώρα, την Παρασκευή, όταν ακούστηκαν πυροβολισμοί στην αίθουσα συναυλιών, λίγα λεπτά προτού ένα ροκ συγκρότημα ανέβει στη σκηνή. Βίντεο που αναρτήθηκαν στα κοινωνικά δίκτυα -η γνησιότητα των οποίων επιβεβαιώθηκε από τους New York Times– έδειχναν ενόπλους να εισβάλουν στο κτίριο και θεατές να ουρλιάζουν προσπερνώντας πανικόβλητοι αιμόφυρτα θύματα που βρίσκονταν πεσμένα στο πάτωμα.
Κατά τη διάρκεια της επίθεσης, ξέσπασε και πυρκαγιά στους πάνω ορόφους του συγκροτήματος, που στεγάζει και εμπορικό κέντρο. Η φωτιά προκάλεσε τελικά την κατάρρευση της οροφής του κτιρίου και είχε κατασβεστεί λίγο πριν από τις 5 το πρωί του Σαββάτου.
Σύμφωνα με τις ρωσικές αρχές, οι δράστες έφεραν, εκτός από αυτόματα όπλα, και εκρηκτικά καθώς και εύφλεκτο υγρό που χρησιμοποίησαν για να πυρπολήσουν το κτίριο, με σκοπό να δηλητηριάσουν τους τραυματίες που είχαν εγκλωβιστεί εντός.
Τουλάχιστον τρία από τα θύματα που σκοτώθηκαν στη συναυλία ήταν παιδιά. Από τους 145 τραυματίες, οι 60 φέρονται να βρίσκονται σε σοβαρή κατάσταση.
Τα κίνητρα
Οι ειδικοί αναφέρουν ότι το ISIS-K είχε βάλει στο στόχαστρό της τον Πούτιν τα τελευταία χρόνια.
Η «οργάνωση βάλλει εμμονικά κατά της Ρωσίας τα δύο τελευταία χρόνια, επικρίνοντας συχνά στην προπαγάνδα της τον Βλαντιμίρ Πούτιν», αναφέρει στο Reuters ο Κόλιν Κλαρκ από το Κέντρο Soufan, μια ερευνητική ομάδα με έδρα την Ουάσιγκτον.
Ο Μάικλ Κούγκελμαν από το Wilson Center εξηγεί στο ίδιο πρακτορείο ότι το ISIS-K «θεωρεί ότι η Ρωσία εμπλέκεται σε δράσεις που καταπιέζουν συστηματικά τους Μουσουλμάνους. Η ομάδα θεωρεί ως μέλη της έναν αριθμό παραστρατιωτικών στην Κεντρική Ασία, οι οποίοι επίσης είναι επίσης δυσαρεστημένοι με τη Μόσχα».
Δράση σε Ιράν και Αφγανιστάν είχε η οργάνωση
Τι γνωρίζουμε για τον αφγανικό βραχίονα του Ισλαμικού Κράτους, γνωστό και ως ISIS-K; Το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν (γνωστό και ως ISIS-K) πήρε το όνομά του από μια παλαιότερη ονομασία της περιοχής που περιελάμβανε μέρη του Ιράν, του Τουρκμενιστάν και του Αφγανιστάν. Εμφανίστηκε στο ανατολικό Αφγανιστάν στα τέλη του 2014 και γρήγορα απέκτησε τη φήμη ότι ήταν ακραία βίαιο.
Το ISIS-K είναι ένας από τους πιο ενεργούς περιφερειακούς κλάδους του Ισλαμικού Κράτος, με τον αριθμό των μελών του ωστόσο να παρουσιάζει μείωση μετά το 2018, καθώς οι Ταλιμπάν και οι δυνάμεις των ΗΠΑ του προκάλεσαν βαριές απώλειες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναφέρουν ότι η ικανότητά τους να συγκεντρώνουν πληροφορίες ενάντια σε εξτρεμιστικές ομάδες στο Αφγανιστάν, όπως το ISIS-K, έχει μειωθεί από τότε που τα αμερικανικά στρατεύματα αποσύρθηκαν από τη χώρα το 2021.
Το ISIS-K έχει ένα ιστορικό αρκετών επιθέσεων, μεταξύ άλλων σε τζαμιά τόσο εντός όσο και εκτός του Αφγανιστάν. Νωρίτερα φέτος, οι ΗΠΑ απέκτησαν πρόσβαση σε επικοινωνίες που επιβεβαίωναν ότι η συγκεκριμένη τρομοκρατική ομάδα πραγματοποίησε δύο βομβιστικές επιθέσεις στο Ιράν από τις οποίες σκοτώθηκαν περίπου 100 άνθρωποι.
Τον Σεπτέμβριο του 2022, μέλη του ISIS-K ανέλαβαν την ευθύνη για μια φονική επίθεση αυτοκτονίας στη ρωσική πρεσβεία της Καμπούλ.
Επιπλέον, η συγκεκριμένη ομάδα βρισκόταν πίσω από επίθεση στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ το 2021, κατά την οποία σκοτώθηκαν 13 Αμερικανοί στρατιώτες και πολλοί άμαχοι, κατά τη διάρκεια της χαοτικής αποχώρησης των αμερικανικών δυνάμεων από τη χώρα.
Νωρίτερα αυτό τον μήνα, ο ανώτατος στρατηγός των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή δήλωσε ότι το ISIS-K είναι πιθανό να πραγματοποιήσει επιθέσεις με στόχο αμερικανικά και δυτικά συμφέροντα εκτός του Αφγανιστάν «ακόμη και εντός έξι μηνών και με λίγες ή και καθόλου προειδοποιήσεις».
