Kathimerini.gr
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου δέχθηκε σφοδρή κριτική για τον θάνατο εργαζομένων σε ανθρωπιστική οργάνωση διανομής τροφίμων από ισραηλινή αεροπορική επίθεση στη Γάζα την περασμένη εβδομάδα. Βρέθηκε, επίσης, αντιμέτωπος με μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στο εσωτερικό.
Οι αντιδράσεις για την πολιτική του στη Γάζα συνεχίστηκαν και εντάθηκαν αυτήν την εβδομάδα, με τη Γαλλία να προτείνει πλέον επίσημα να υπάρξει μεγαλύτερη πίεση στο Ισραήλ.
Ανεπίσημα, οι πιέσεις είναι ήδη εντονότατες. Αποκαλυπτικό είναι δημοσίευμα στην εφημερίδα Maariv, που επικαλείται το BBC, σχετικά με την πιο πρόσφατη συνομιλία του Αμερικανού προέδρου με τον Νετανιάχου.
Ο Τζο Μπάιντεν φέρεται να «του έδωσε να καταλάβει ότι δεν βρισκόταν ένα βήμα μακριά από τη νίκη, αλλά ένα βήμα μακριά από την οριστική καταστροφή της συμμαχίας Ισραήλ – ΗΠΑ».
Εν τω μεταξύ, για «δυσβάσταχτο αριθμό θυμάτων» στη Γάζα έκαναν λόγο Γαλλία, Αίγυπτος και Ιορδανία, ζητώντας από κοινού «μόνιμη» και «άνευ όρων» κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και λύση δύο κρατών για την ισραηλινο-παλαιστινιακή κρίση με άρθρο που συνυπογράφουν οι ηγέτες τους.
Μόλις μερικές ώρες μετά τη δημοσιοποίηση του κοινού καλέσματος των αρχηγών των τριών χωρών αργά το βράδυ της Δευτέρας, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών πρότεινε το πρωί σήμερα, Τρίτη, την επιβολή κυρώσεων στο Ισραήλ, ενώ η Τουρκία ανακοίνωσε περιορισμούς στις εξαγωγές της προς το Ισραήλ.
Η απειλή κυρώσεων και τα τουρκικά αντίποινα
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Στεφάν Σεζουρνέ, τόνισε ότι πρέπει να υπάρξει πίεση και ενδεχομένως να επιβληθούν κυρώσεις στο Ισραήλ, για να ανοίξουν τα περάσματα και να φτάσει ανθρωπιστική βοήθεια στους Παλαιστινίους στη Γάζα.
«Πρέπει να υπάρξουν μοχλοί επιρροής και υπάρχουν πολλαπλοί, που φτάνουν μέχρι τις κυρώσεις, για να περάσει η ανθρωπιστική βοήθεια από τα σημεία ελέγχου», δήλωσε ο Σεζουρνέ, στο ραδιόφωνο RFI και στην τηλεόραση France 24.
«Η Γαλλία ήταν από τις πρώτες χώρες που πρότειναν κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης στους Ισραηλινούς εποίκους που διαπράττουν πράξεις βίας στη Δυτική Οχθη. Θα συνεχίσουμε, αν χρειαστεί, να επιτυγχάνουμε το άνοιγμα της ανθρωπιστικής βοήθειας», δήλωσε.
Σχεδόν ταυτόχρονα, η Τουρκία ανακοίνωσε ότι επιβάλλει περιορισμούς στις εξαγωγές προς το Ισραήλ. Οι περιορισμοί αφορούν σε 54 κατηγορίες, που καλύπτουν προϊόντα σιδήρου και χάλυβα, κατασκευαστικό εξοπλισμό, μηχανήματα και άλλα, σύμφωνα με το υπουργείο Εμπορίου της Τουρκίας.
«Το Ισραήλ συνεχίζει να παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και αγνοεί τη διεθνή κοινότητα… Η απόφαση θα παραμείνει σε ισχύ μέχρι το Ισραήλ να κηρύξει αμέσως κατάπαυση του πυρός και να επιτρέψει την επαρκή και αδιάλειπτη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα», αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση.
Τα νέα μέτρα έρχονται μία ημέρα αφότου η Αγκυρα ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ εμπόδισε την προσπάθειά της να ρίξει από αέρος βοήθεια στη Γάζα. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν υποσχέθηκε αντίποινα κατά του Ισραήλ, λέγοντας ότι θα εφαρμοστούν «βήμα προς βήμα» και «χωρίς καθυστέρηση».
Οι σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας, που παραδοσιακά συνεργάζονται στενά, επιδεινώθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα, με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ερντογάν να αποκαλεί το Ισραήλ «κράτος τρομοκράτη» του οποίου οι ηγέτες επιδίδονται σε «γενοκτονία».
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ Ισραέλ Κατζ αντέδρασε άμεσα, δηλώντας ότι η Τουρκία «παραβίασε μονομερώς» τις εμπορικές συμφωνίες με την απόφασή της να περιορίσει τις εξαγωγές προς το Ισραήλ. Το Ισραήλ θα απαντήσει με τους δικούς του εμπορικούς περιορισμούς στα προϊόντα που προέρχονται από την Τουρκία, πρόσθεσε.
Τόνισε παράλληλα ότι ο Ερντογάν «θυσιάζει και πάλι τα οικονομικά συμφέροντα του τουρκικού λαού προκειμένου να υποστηρίξει τη Χαμάς και θα απαντήσουμε με τον ίδιο τρόπο».
«Ημερομηνία» επίθεσης στη Ράφα
Η κριτική προς τον Νετανιάχου εξαπλώνεται πέραν του αραβικού κόσμου, καθώς ο πόλεμος στον παλαιστινιακό θύλακο, που ξεκίνησε έπειτα από επίθεση ενόπλων της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ με 1.200 νεκρούς στις 7 Οκτωβρίου, έχει πλέον εισέλθει στον έβδομο μήνα του.
Οπως ανακοίνωσε το υπουργείο Υγείας της Γάζας, 33.207 Παλαιστίνιοι έχουν χάσει τη ζωή τους στους έξι μήνες των συγκρούσεων.
Επιπλέον, οι περισσότεροι από τους 2,3 εκατ. ανθρώπους του παλαιστινιακού θυλάκου είναι άστεγοι και πολλοί κινδυνεύουν από λιμό.
Η Oxfam ανέφερε ότι 300.000 άνθρωποι που έχουν παγιδευτεί στα βόρεια ζουν από τον Ιανουάριο με 245 θερμίδες κατά μέσο όρο την ημέρα.
Το Ισραήλ έχει αρνηθεί ότι παρεμποδίζει την είσοδο της βοήθειας ή τη διανομή της στο εσωτερικό της Γάζας και έχει κατηγορήσει τις υπηρεσίες του ΟΗΕ ότι δεν καταφέρνουν να διανείμουν τη βοήθεια στους ανθρώπους που τη χρειάζονται.
Ωστόσο, αυτό το επιχείρημα αποδυναμώθηκε περισσότερο την περασμένη εβδομάδα, μετά τον θάνατο εργαζομένων σε οργάνωση διανομής τροφίμων από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή.
Παρά την εντεινόμενη κριτική για τον μεγάλο αριθμό των θυμάτων και για τον κίνδυνο λιμού, λόγω του συνεχιζόμενου αποκλεισμού, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά τη Δευτέρα ότι η ημερομηνία χερσαίας επιχείρησης στη Ράφα, σημαντικό καταφύγιο εκτοπισμένων Παλαιστινίων, έχει «κλειδώσει».
Προειδοποιήσεις για σοβαρούς κινδύνους
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αίγυπτος έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει για τους κινδύνους μιας τέτοιας επιχείρησης, εκφράζοντας φόβους για ανθρωπιστική καταστροφή, καθώς και για εξάπλωση της σύγκρουσης.
Η Ράφα, όπου πάνω από ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιοι έχουν αναζητήσει καταφύγιο από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς, βρίσκεται στο νότιο άκρο του παλαιστινιακού θυλάκου, στα σύνορα με την Αίγυπτο.
Το Κάιρο εκτιμά ότι οποιαδήποτε στρατιωτική χερσαία επέμβαση εκεί θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.
Ο Νετανιάχου έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι θα εισβάλει, υποστηρίζοντας ότι είναι το τελευταίο προπύργιο της Χαμάς.
Χθες, Δευτέρα, δήλωσε ότι «υπάρχει ημερομηνία» για την επίθεση, την οποία δεν αποκάλυψε, παρόλο που οι ΗΠΑ, βασικός σύμμαχος του Ισραήλ, έχουν παροτρύνει το Ισραήλ να το ξανασκεφτεί.
«Αυτή η νίκη απαιτεί την είσοδο στη Ράφα και την εξάλειψη των τρομοκρατικών ταγμάτων εκεί. Αυτό θα συμβεί, υπάρχει ημερομηνία», ανέφερε ο Νετανιάχου σε σύντομο, βιντεοσκοπημένο μήνυμα που έδωσε στη δημοσιότητα το βράδυ της Δευτέρας.
Το μήνυμα δημοσιοποιήθηκε αφότου ο ισραηλινός στρατός απομάκρυνε στρατεύματά του από την περιοχή Χαν Γιουνίς στη νότια Γάζα.
Ο Ισραηλινός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ απείλησε να εγκαταλείψει την κυβέρνηση εάν το Ισραήλ δεν εισέλθει στη Ράφα ή εάν τερματίσει πρόωρα τον πόλεμο.
Η ισραηλινή κυβέρνηση «κάλυψε» τις ανησυχίες της ακροδεξιάς της πτέρυγας, τονίζοντας ότι δεν μπορεί να εκδιώξει τη Χαμάς από τη Γάζα χωρίς να καταλάβει τη Ράφα, εν μέσω διεθνών εκκλήσεων για κατάπαυση του πυρός.
Τι ζήτησαν Γαλλία, Αίγυπτος και Ιορδανία
Σε κοινό άρθρο γνώμης στη Le Monde, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Αιγύπτιος ομόλογός του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι και ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα Β΄ ζήτησαν τον τερματισμό «του πολέμου στη Γάζα και του καταστροφικού ανθρώπινου πόνου που προκαλεί».
«Αντιμέτωποι με τον δυσβάσταχτο αριθμό των θυμάτων, εμείς, οι αρχηγοί κρατών της Αιγύπτου, της Γαλλίας και της Ιορδανίας, απαιτούμε την άμεση και άνευ όρων εφαρμογή της απόφασης 2728 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών», γράφουν οι τρεις αρχηγοί κρατών.
Η αναφορά ήταν για το ψήφισμα του ΟΗΕ που υιοθετήθηκε τον περασμένο μήνα και απαιτούσε την κατάπαυση του πυρός κατά τη διάρκεια του μήνα του Ραμαζανίου και την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων που κρατά η Χαμάς.
Το άρθρο προτείνει τη λύση των δύο κρατών ως «τη μοναδική αξιόπιστη επιλογή που εγγυάται την ειρήνη και την ασφάλεια για όλους και διασφαλίζει ότι ούτε οι Ισραηλινοί ούτε οι Παλαιστίνιοι θα χρειαστεί να ξαναζήσουν τη φρίκη που τους έχει πλήξει».
Η Αίγυπτος και η Ιορδανία, οι οποίες συνορεύουν με το Ισραήλ, αποτελούν βασικούς παράγοντες στην εμπόλεμη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Οι νέες εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός έρχονται καθώς ο τελευταίος γύρος συνομιλιών μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στο Κάιρο οδηγήθηκε σε νέο αδιέξοδο χθες Δευτέρα.
Αξιωματούχος της Χαμάς δήλωσε στο Reuters ότι η ισραηλινή ειρηνευτική πρόταση δεν έφερε «τίποτα καινούργιο».
Θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία κατάπαυσης πυρός;
Με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ έχουν καταστήσει σαφές στο Ισραήλ ότι δεν επιθυμούν χερσαία επίθεση στη Ράφα, οι δηλώσεις του Νετανιάχου σχετικά με «κλειδωμένη» ημερομηνία για την εν λόγω επίθεση θα μπορούσαν να απευθύνονται στη σκληρή ακροδεξιά βάση του που τη ζητά.
Ο ηγέτης της ισραηλινής αντιπολίτευσης, Γιαΐρ Λαπίντ, από την πλευρά του, έχει δηλώσει πρόθυμος να προσφέρει στην κυβέρνηση δίχτυ ασφαλείας προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία για κατάπαυση του πυρός.
Οι Αμερικανοί εκφράζουν την επιθυμία κάποιο είδος εκεχειρίας να τεθεί σε εφαρμογή. Η Χαμάς και το Ισραήλ υποβαθμίζουν σε επίσημες ανακοινώσεις τις προοπτικές των διαπραγματεύσεων για κατάπαυση πυρός.
Ωστόσο, ο υπουργός Αμυνας του Ισραήλ, Γιόαβ Γκάλαντ, απευθυνόμενος σε νεοσύλλεκτους του στρατού, ανέφερε ότι τώρα είναι «κατάλληλη» στιγμή για συμφωνία με τη Χαμάς.
Η επόμενη συνάντηση των διαπραγματευτών είναι προγραμματισμένη για αύριο, Τετάρτη, και θα είναι ίσως από τις πιο κρίσιμες για τους Παλαιστινίους της Γάζας, τη σταθερότητα στην περιοχή και τις σχέσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού με τους συμμάχους του μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα.
Σε κάθε περίπτωση, είναι απίθανο η στρατιωτική εμπλοκή του Ισραήλ στη Γάζα να πλησιάζει στο τέλος της, με τη Χαμάς να έχει ήδη δείξει την ικανότητά της να ανασυγκροτεί τις δυνάμεις της σε περιοχές όπου είχε δεχτεί τις πιο σφοδρές επιθέσεις.
