Kathimerini.gr
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν, πρόκειται να φτάσει στη Μέση Ανατολή για τέταρτη φορά μέσα σε τρεις μήνες.
Η νέα περιοδεία του αναμένεται να επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στην αντιμετώπιση του κινδύνου ο πόλεμος Ισραήλ – Γάζας να προκαλέσει ευρύτερη σύγκρουση.
Με τη διεθνή κριτική για τις επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα να αυξάνεται, τους κινδύνους να πολλαπλασιάζονται όσο η σύγκρουση συνεχίζεται, και τις ανησυχίες για την πρόσφατη έκρηξη επιθέσεων στην Ερυθρά Θάλασσα, στον Λίβανο, στο Ιράν και το Ιράκ να παραμένουν, ο Μπλίνκεν έχει γεμάτη και δύσκολη ατζέντα, επισημαίνει το AP.
Ο Μπλίνκεν φτάνει μία ημέρα μετά την επίθεση των ΗΠΑ στη Βαγδάτη που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο διοικητή σιιτικής πολιτοφυλακής που υποστηρίζεται από το Ιράν.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, επίθεση είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο ανώτερου ηγέτη της Χαμάς στη Βηρυτό, ενώ δεκάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν στο Ιράν σε διπλή βομβιστική επίθεση, την ευθύνη για την οποία ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος.
Οι προτεραιότητες των ΗΠΑ
«Δεν περιμένουμε εύκολες συζητήσεις σε αυτό το ταξίδι», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάθιου Μίλερ.
«Υπάρχουν προφανώς δύσκολα ζητήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή και δύσκολες επιλογές μπροστά μας. Ωστόσο, ο υπουργός εκτιμά ότι είναι ευθύνη των Ηνωμένων Πολιτειών να ηγηθούν των διπλωματικών προσπαθειών για την αντιμετώπιση των προκλήσεων κατά μέτωπο και είναι έτοιμος να το κάνει τις επόμενες ημέρες».
Ο Μπλίνκεν αναχώρησε αργά την Πέμπτη για την περιοδεία του, κατά την οποία θα επισκεφθεί διαδοχικά την Τουρκία, την Ελλάδα, την Ιορδανία, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ, τη Δυτική Οχθη και την Αίγυπτο.
Εκτός από τις συγκεκριμένες προτεραιότητες για τη Γάζα –συμπεριλαμβανομένων της πίεσης για σημαντική αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας, της στροφής προς λιγότερο εντατικές στρατιωτικές επιχειρήσεις και μιας συντονισμένης προσπάθειας για τον περιορισμό της βίας κατά των Παλαιστινίων στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη από Εβραίους εποίκους–, ο Μπλίνκεν αναμένεται να ζητήσει περιφερειακή βοήθεια για να ηρεμήσουν τα πνεύματα.
Το σχέδιο του ισραηλινού υπουργείου Αμυνας
Ισραηλινοί στρατιώτες επιχειρούν στη Γάζα (Reuters)
Από την πλευρά του το Ισραήλ, εν αναμονή του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, παρουσίασε σχέδιο για την επόμενη ημέρα στη Γάζα.
Ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας Γιόαβ Γκαλάντ παρουσίασε χθες Πέμπτη προτάσεις για τη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας αφότου τελειώσει ο πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς.
Η ασάφεια πολλών από τις διατάξεις του Γκαλάντ καθιστά δύσκολο το να εκτιμηθεί κατά πόσο συνδέονται ή έρχονται σε αντίθεση με προηγούμενες εκκλήσεις και προτάσεις των ΗΠΑ για τη Γάζα.
Ωστόσο, η εικόνα μιας παλαιστινιακής διοίκησης στη Γάζα που κυριαρχείται από το Ισραήλ διαφέρει σημαντικά από τη θέση των ΗΠΑ για αναζωογονημένη Παλαιστινιακή Αρχή που θα αναλάβει τον έλεγχο της περιοχής και την έναρξη νέων διαπραγματεύσεων για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Ο Νετανιάχου και άλλοι Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν απορρίψει αυτή την ιδέα.
Θα υπάρξει, είπε ο Γκαλάντ, περιορισμένη παλαιστινιακή κυριαρχία στην περιοχή, ενώ η Χαμάς δεν θα ελέγχει πλέον τη Γάζα, και το Ισραήλ θα διατηρήσει τον συνολικό έλεγχο ασφαλείας.
Σύμφωνα με το σχέδιο «τεσσάρων σημείων», πολυεθνική δύναμη θα αναλάβει την ανοικοδόμηση της περιοχής μετά την εκτεταμένη καταστροφή που προκλήθηκε από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς.
Η γειτονική Αίγυπτος θα έχει επίσης απροσδιόριστο ρόλο να διαδραματίσει στο πλαίσιο του σχεδίου.
«Οι κάτοικοι της Γάζας είναι Παλαιστίνιοι, επομένως τα παλαιστινιακά σώματα θα είναι υπεύθυνα, με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν εχθρικές ενέργειες ή απειλές εναντίον του κράτους του Ισραήλ», ανέφερε ο Γκαλάντ.
Διαφωνίες με συμμάχους και εσωτερικός διχασμός
Η συζήτηση για την «επόμενη ημέρα» στη Γάζα, η οποία είναι αποφασιστικής σημασίας για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή και την αντιμετώπιση των κινδύνων εξάπλωσης της σύγκρουσης, έχει οδηγήσει σε βαθιά διαφωνία όχι μόνο με τους συμμάχους του Ισραήλ αλλά και στο εσωτερικό.
Το σχέδιο που παρουσιάστηκε φέρει την υπογραφή του Γκαλάντ και όχι της ισραηλινής κυβέρνησης, η οποία θα καθορίσει τη στάση της στα υπουργικά συμβούλια πολέμου και ασφάλειας.
Ακροδεξιά μέλη της κυβέρνησης του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχουν δηλώσει ότι οι Παλαιστίνιοι πολίτες θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να εγκαταλείψουν τη Γάζα, με την επανίδρυση εβραϊκών οικισμών στην περιοχή – αμφιλεγόμενες προτάσεις που έχουν απορριφθεί ως «εξτρεμιστικές» και «ανεφάρμοστες» από άλλες χώρες της περιοχής και συμμάχους του Ισραήλ.
Οι προτάσεις του Γκαλάντ χαρακτηρίστηκαν από αναλυτές ως πιο «πρακτικές» συγκριτικά με άλλες που έχουν διατυπώσει συνάδελφοί του στο υπουργικό συμβούλιο.
Ωστόσο είναι πιθανό να απορριφθούν από τους Παλαιστινίους που υποστηρίζουν ότι πρέπει να επιτραπεί στους ίδιους τους κατοίκους της Γάζας να αναλάβουν τον πλήρη έλεγχο της διαχείρισης της περιοχής.
Ο Νετανιάχου δεν έχει μιλήσει δημοσίως λεπτομερώς για το πώς θεωρεί ότι θα πρέπει να κυβερνηθεί η Γάζα μετά τη λήξη του καταστροφικού πολέμου.
Εχει αφήσει να εννοηθεί ότι ο πόλεμος στη Γάζα μπορεί να διαρκέσει αρκετούς μήνες, με δεδηλωμένο στόχο την πλήρη συντριβή της Χαμάς.
Το σχέδιο του Γκαλάντ περιγράφει επίσης πώς ο ισραηλινός στρατός σκοπεύει να προχωρήσει στην επόμενη φάση του πολέμου στη Γάζα.
Οπως ανέφερε, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) θα υιοθετήσουν πιο στοχευμένη προσέγγιση στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, όπου οι επιχειρήσεις θα περιλαμβάνουν κατεδάφιση σηράγγων και αεροπορικές και χερσαίες επιδρομές.
Στον Νότο, ο ισραηλινός στρατός θα συνεχίσει τις προσπάθειες να εντοπίσει τους ηγέτες της Χαμάς και να διασώσει Ισραηλινούς ομήρους, όπως τόνισε.
Την Πέμπτη, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι είχε πλήξει περιοχές στο βόρειο και το νότιο τμήμα της Γάζας, συμπεριλαμβανομένης της πόλης της Γάζας και της Χαν Γιουνίς.
Πραγματοποίησε πλήγματα σε «τρομοκρατικές υποδομές» και σκότωσε ανθρώπους τους οποίους περιέγραψε ως μαχητές, οι οποίοι, σύμφωνα με την ανακοίνωση, προσπάθησαν να πυροδοτήσουν εκρηκτικά δίπλα σε στρατιώτες.
Ανακοινώθηκε επίσης ότι ο ισραηλινός στρατός σκότωσε ανώτερο στέλεχος της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ σε αεροπορική επιδρομή.
Οι νεκροί
Οι μάχες στη Γάζα συνεχίστηκαν παράλληλα με τη δημοσίευση του σχεδίου, με δεκάδες ανθρώπους να σκοτώνονται μέσα σε 24 ώρες.
Το υπουργείο Υγείας της Χαμάς ανακοίνωσε ότι 125 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε όλη τη Λωρίδα. Αξιωματούχος του υπουργείου δήλωσε ότι 14 άνθρωποι –μεταξύ των οποίων εννέα παιδιά– σκοτώθηκαν από ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στην πόλη Αλ Μαουάσι, δυτικά της Χαν Γιουνίς.
Η μικρή πόλη έχει χαρακτηριστεί «ασφαλής» από τις ισραηλινές δυνάμεις για τους εκτοπισμένους Παλαιστινίους.
Ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που έχουν χάσει τη ζωή τους στη Γάζα από την έναρξη της εκστρατείας αντιποίνων του Ισραήλ είχε φτάσει σε 22.400 μέχρι την Πέμπτη – που αντιστοιχούν σχεδόν στο 1% του πληθυσμού των 2,3 εκατ. του θυλάκου, ανέφερε το υπουργείο Υγείας της Χαμάς.
Η επίθεση του Ισραήλ ξεκίνησε όταν ένοπλοι της Χαμάς εξαπέλυσαν επίθεση στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, σκοτώνοντας 1.200 ανθρώπους, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν άμαχοι, και κρατώντας ομήρους περίπου 240 άτομα.
Κατεστραμμένο τοπίο
Μεγάλο μέρος της βόρειας Γάζας, στην οποία εισέβαλαν στρατεύματα πριν από δύο μήνες, έχει ισοπεδωθεί.
Σε πλάνα του Associated Press από την πόλη της Γάζας φαίνονται άνθρωποι να περιπλανιούνται σε κατεστραμμένο τοπίο ερειπίων, ανάμεσα σε κατεδαφισμένα κτίρια.
Περίπου το 85% των 2,3 εκατ. ανθρώπων της Γάζας έχουν εκδιωχθεί από τα σπίτια τους και έχουν συγκεντρωθεί σε μικρότερα τμήματα της επικράτειας.
Η πολιορκία της περιοχής από το Ισραήλ έχει προκαλέσει ανθρωπιστική κρίση, με το ένα τέταρτο του πληθυσμού να λιμοκτονεί επειδή δεν εισέρχονται αρκετές προμήθειες, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Την ίδια στιγμή, οι αεροπορικές επιδρομές και οι βομβαρδισμοί συνεχίζουν να καταστρέφουν σπίτια, θάβοντας οικογένειες που αναζητούν καταφύγιο στο εσωτερικό τους.
Η «νέα πραγματικότητα»
Η επίθεση που σκότωσε κορυφαίο ηγέτη της Χαμάς στη Βηρυτό έχει προκαλέσει νέους φόβους ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής.
Εκτός από τον Μπλίνκεν, στη Μέση Ανατολή μεταβαίνει και ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., Τζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος θα βρίσκεται στον Λίβανο από τις 5 έως τις 7 Ιανουαρίου για να συζητήσει την κατάσταση στα σύνορα Ισραήλ – Λιβάνου και τη σημασία της αποφυγής περιφερειακής κλιμάκωσης, ανέφερε η Ε.Ε. σε ανακοίνωσή της.
Ο Μπορέλ θα τονίσει εκ νέου την ανάγκη προώθησης των διπλωματικών προσπαθειών με τους περιφερειακούς ηγέτες, σύμφωνα με την ανακοίνωση.
Μετά τη δολοφονία του Σαλέχ Αλ Αρούρι εκδόθηκαν προειδοποιήσεις για αντίποινα από τη σύμμαχο της Χαμάς, τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου.
Ωστόσο δεν υπήρξε άμεση κλιμάκωση στις καθημερινές ανταλλαγές ρουκετών και οβίδων μεταξύ της Χεζμπολάχ και του ισραηλινού στρατού στα σύνορα των δύο χωρών.
Συνολικά οι περιφερειακές εντάσεις αυξήθηκαν, καθώς αεροπορική επιδρομή των ΗΠΑ σκότωσε ηγέτη πολιτοφυλακής που υποστηρίζεται από το Ιράν στο Ιράκ και οι Χούθι της Υεμένης συνέχισαν τις επιθέσεις σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα.
Την ίδια στιγμή, το Ισραήλ έχει εντείνει τις προειδοποιήσεις για σκληρότερη στρατιωτική δράση εναντίον της Χεζμπολάχ, εκτός εάν αποσύρει ενόπλους της από την περιοχή των συνόρων, όπως ζητήθηκε στο πλαίσιο της κατάπαυσης του πυρός που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ το 2006.
Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος που θα επιτρέψει σε δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινούς, οι οποίοι απομακρύνθηκαν από τις κοινότητες στον Βορρά, να επιστρέψουν. Ο Γκαλάντ δήλωσε την Πέμπτη ότι υπάρχει «μικρό χρονικό παράθυρο» για διπλωματία με τη Χεζμπολάχ.
Ωστόσο διευκρίνισε ότι το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να επιβάλει «νέα πραγματικότητα στο βόρειο μέτωπο, η οποία θα επιτρέψει την ασφαλή επιστροφή των πολιτών μας».
Με πληροφορίες από Reuters, AP, AFP
