Αλεξάνδρα Βουδούρη
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. «Πρόκειται για το πιο πολύπλοκο φαινόμενο που αντιμετώπισα ποτέ», παραδέχτηκε για το μεταναστευτικό η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, απευθυνόμενη στο φεστιβάλ της Ακροδεξιάς στη Ρώμη, τον περασμένο Δεκέμβριο. Ωστόσο διαβεβαίωσε τότε ότι θα επιδιώξει λύσεις σε ένα θέμα που της εξασφάλισε τον πρωθυπουργικό θώκο. Η μια λύση είχε ήδη βρεθεί και αποτέλεσε τον λόγο που παρευρέθη ο Σοσιαλιστής Αλβανός ομόλογός της Εντι Ράμα στην ακροδεξιά συγκέντρωσή της. Το μόνο «εμπόδιο» ήταν η αλβανική δικαιοσύνη, που μόλις είχε «φρενάρει» τα σχέδια κατασκευής δύο στρατοπέδων στο βορειοδυτικό τμήμα της Αλβανίας, χωρητικότητας περίπου 3.000 μεταναστών και προσφύγων.
Το νομικό «εμπόδιο» ξεπεράστηκε τη Δευτέρα με την έγκριση της συμφωνίας από το αλβανικό Συνταγματικό Δικαστήριο που απεφάνθη συγκεκριμένα ότι δεν αμφισβητεί την εδαφική ακεραιότητα της Αλβανίας και ότι η δικαιοδοσία στους καταυλισμούς δεν αποτελεί αποκλειστικότητα της ιταλικής πλευράς, αλλά των δύο χωρών, ενώ το κόστος θα αναλάβει εξ ολοκλήρου η Ιταλία. Δημιουργείται, πλέον, ευρωπαϊκό προηγούμενο και υπό την πίεση της ανόδου της Ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη –ιδιαίτερα ενόψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου– ίσως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Κομισιόν διά της αρμόδιας επιτρόπου Ιλβα Γιόχανσον, όχι μόνο δεν έθεσε ποτέ θέμα ευρωπαϊκού δικαίου για τη συμφωνία, αλλά ξεκαθάρισε ότι «δεν εμπίπτει σε αυτό».
Ισχυρή στήριξη στη Μελόνι φαίνεται ότι παρέχει η ίδια η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που επισκέφθηκε δύο φορές με την Ιταλίδα πρωθυπουργό τη Λιβύη, όπου υπεγράφη η αμφιλεγόμενη συμφωνία για περιορισμό των ροών μεταναστών το καλοκαίρι και η οποία δεν απέδωσε έως τώρα τα προσδοκώμενα, όπως παραδέχθηκε τον Δεκέμβριο η Ιταλίδα πρωθυπουργός.
Το σχέδιο «Ματέι»
Ποια θα μπορούσε, λοιπόν, να είναι η λύση; Η παροχή έργων ανάπτυξης και η διασύνδεση αφρικανικών χωρών με ενεργειακά πρότζεκτ –που θα μπορούσαν να μπουν στον κατάλογο ευρωπαϊκών έργων– αποτελούν το νέο σχέδιό της. Στο πλαίσιο αυτό, την περασμένη Δευτέρα, η Τζόρτζια Μελόνι διοργάνωσε σύνοδο κορυφής υπό τον τίτλο «Μια γέφυρα για κοινή ανάπτυξη» και τη συμμετοχή 25 Αφρικανών ηγετών, αλλά και των προέδρων των τριών ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων.
Το σχέδιο –συνολικού ύψους 5,5 δισ. ευρώ– υπό την ονομασία «Ματέι», λόγω του ιδρυτή του ιταλικού ενεργειακού κολοσσού Eni, Ενρίκο Ματέι, έχει βασικό στόχο να αντιμετωπιστούν οι οικονομικοί λόγοι της μαζικής μετανάστευσης από την Αφρική και η ενεργειακή συνεργασία με χώρες της και κυρίως την Αίγυπτο, τη Λιβύη και την Τυνησία. «Θέλουμε να απελευθερώσουμε την αφρικανική ενέργεια, ώστε να διασφαλίσουμε το δικαίωμα στις νεότερες γενιές, που έως τώρα τους το έχουν απαρνηθεί», τόνισε η Μελόνι στην ομιλία της. «Επειδή στην Ευρώπη μιλάμε πολύ για το δικαίωμα της μετανάστευσης, αλλά σπάνια για τη διασφάλιση του δικαιώματος να μην εξαναγκάζεται κανείς σε αυτή», προσέθεσε.
Από τα 5,5 δισ. ευρώ, τα 3 θα προέλθουν από το ταμείο της Ιταλίας για την κλιματική αλλαγή και 2,5 δισ. από ταμεία για αναπτυξιακές συνεργασίες. «Σημαντική συνεισφορά» για την ενίσχυση της αναπτυξιακής συνεργασίας Ε.Ε. – Αφρικής χαρακτήρισε τη σύνοδο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, «κλείνοντας το μάτι» στη Μελόνι για την πρωτοβουλία, που εξασφαλίζει ταυτόχρονα έναν ευρωπαϊκό στόχο και ενδεχομένως έναν προσωπικό, την εξασφάλιση μιας δεύτερης θητείας της στην Κομισιόν.
