Kathimerini.gr
Eχουν οι δυτικές κυβερνήσεις «κόκκινη γραμμή» ως προς την απάντηση του Ισραήλ στην επίθεση της Χαμάς; Ακόμα και αν έχουν, ελάχιστα έχουν ειπωθεί σχετικά δημοσίως.
Επιπλέον, δεν έχει διατυπωθεί ενιαία «δυτική θέση» για τη σύγκρουση, όπως είχε γίνει με το πλαίσιο του ΝΑΤΟ απέναντι στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πέρυσι, επισημαίνει ο αναλυτής για ζητήματα άμυνας του BBC, Φρανκ Γκάρντνερ.
Μετά την επίθεση της Χαμάς κατά αμάχων στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, πολλοί δυτικοί ηγέτες έσπευσαν να προσφέρουν πλήρη υποστήριξη στην κυβέρνηση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Καθώς τα αντίποινα του Ισραήλ συνεχίζονται όμως, με αεροπορικές επιδρομές και «σφυροκόπημα» της Γάζας, που αυξάνει τις απώλειες μεταξύ αμάχων, εντείνεται και η πίεση της Δύσης για «συνετή απάντηση» στη Χαμάς.
Το μήνυμα του Τζο Μπάιντεν
«Μην τυφλωθείτε από θυμό με τον τρόπο που τυφλωθήκαμε στις ΗΠΑ μετά την 11η Σεπτεμβρίου» ήταν το μήνυμα του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν στο Ισραήλ κατά τη σύντομη επίσκεψή του εκεί την περασμένη εβδομάδα.
Δημόσια, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τονίσει το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του, ωστόσο, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Reuters, ο Λευκός Οίκος, το Πεντάγωνο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχουν εντείνει τις συστάσεις για προσοχή σε ιδιωτικές συνομιλίες με Ισραηλινούς.
Εχει γίνει ακόμη σαφές πως προτεραιότητα των ΗΠΑ αποτελεί το να κερδίσουν χρόνο για διαπραγματεύσεις με σκοπό την απελευθέρωση περισσότερων ομήρων, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Ερωτηθείς σχετικά με το ενδεχόμενο κατάπαυσης του πυρός, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν τόνισε ότι «θα πρέπει πρώτα να απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι» που κρατά η Χαμάς στη Γάζα.
Η προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών να κερδίσουν χρόνο συνδέεται και με την ανησυχία για «ευρύτερη κλιμάκωση» και την ανάγκη προετοιμασίας για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Ο ταξίαρχος Πάτρικ Ράιντερ, εκπρόσωπος του Πενταγώνου προειδοποίησε, μιλώντας στους δημοσιογράφους, ότι περιφερειακή κλιμάκωση είναι πιθανή «τις επόμενες ημέρες».
Κίνδυνος ριζοσπαστικοποίησης
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, σε σπάνια παρέμβασή του για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, εξέδωσε γραπτή δήλωση με την οποία προειδοποίησε το Ισραήλ να μην προκαλέσει τόσες απώλειες αμάχων που θα «αποξένωναν» γενιές Παλαιστινίων.
Σε άρθρο του παραθέτει τις σκέψεις του σχετικά με τη στρατηγική του Ισραήλ για την εξάρθρωση της Χαμάς και τις διπλωματικές προσπάθειες της Αμερικής στην περιοχή.
Ξεκινά λέγοντας ότι ο Μπάιντεν, ο οποίος υπηρέτησε υπό τον ίδιο ως αντιπρόεδρός του, είχε δίκιο που δήλωσε την αμερικανική «αλληλεγγύη» προς τον ισραηλινό λαό μετά τη σοκαριστική επίθεση της Χαμάς.
«Υποστηρίζω πλήρως την έκκληση του προέδρου Μπάιντεν προς τις Ηνωμένες Πολιτείες να στηρίξουν τον μακροχρόνιο σύμμαχό μας στο να κυνηγήσει τη Χαμάς, διαλύοντας τις στρατιωτικές της δυνατότητες», αναφέρει.
«Αλλά ακόμη και υποστηρίζοντας το Ισραήλ, θα πρέπει επίσης να ξεκαθαρίσουμε ότι έχει σημασία το πώς το Ισραήλ δίνει αυτόν τον αγώνα κατά της Χαμάς», συνεχίζει.
Σημειώνει ότι η ηγεσία της Χαμάς «φαίνεται να κρύβεται εσκεμμένα ανάμεσα στους αμάχους, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τον ίδιο τον λαό που ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί» και τονίζει ότι το Ισραήλ πρέπει να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να αποφύγει να βλάψει τους Παλαιστίνιους αμάχους.
«Οποιαδήποτε ισραηλινή στρατιωτική στρατηγική που αγνοεί το ανθρώπινο κόστος θα μπορούσε τελικά να γυρίσει μπούμερανγκ», αναφέρει ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ. Τη ίδια ώρα, πολλοί στη Δύση προειδοποιούν για τον κίνδυνο νέας ριζοσπαστικοποίησης των Αράβων.
«Ο δρόμος έχει πλέον το πάνω χέρι»
Ο βομβαρδισμός της Γάζας έχει φουντώσει την οργή κατά του Ισραήλ, ενώ αυξάνεται ο θυμός συνολικά για τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση Νετανιάχου χειρίζεται το Παλαιστινιακό ζήτημα, τη σημασία του οποίου για τον αραβικό κόσμο πολλοί είχαν υποτιμήσει τα προηγούμενα χρόνια.
«Ο δρόμος σε μεγάλο βαθμό έχει πλέον το πάνω χέρι», σύμφωνα με ο Μπρους Ρίντελ, ανώτερο συνεργάτη του Brookings Institution και πρώην αξιωματούχο της κυβέρνησης Κλίντον, τον οποίο επικαλείται η Washington Post.
«Μας έλεγαν τα τελευταία δέκα χρόνια ότι ο αραβικός και ο μουσουλμανικός κόσμος δεν νοιάζεται πια για την Παλαιστίνη, και ότι οι Συμφωνίες του Αβραάμ ήταν η απόδειξη για αυτό», πρόσθεσε ο Ρίντελ, αναφερόμενος στις συμφωνίες, που υπέγραψαν οι κυβερνήσεις του Σουδάν, του Μαρόκου, του Μπαχρέιν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, με στόχο την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ. «Λοιπόν, η Παλαιστίνη έχει επιστρέψει. Δεν νομίζω ότι εξαφανίστηκε ποτέ», πρόσθεσε ο ίδιος.
Περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι στη Γάζα, κυρίως άμαχοι και παιδιά, έχουν σκοτωθεί εν μέσω αδιάκοπων ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών, οι οποίες ξεκίνησαν έπειτα από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, σύμφωνα με Παλαιστίνιους αξιωματούχους υγείας.
Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο
Τόσο ο Τζο Μπάιντεν, όσο και άλλοι δυτικοί ηγέτες έχουν αναπτύξει διπλωματική δράση προκειμένου να φτάσει ανθρωπιστική βοήθεια στην αποκλεισμένη Γάζα και στους άμαχους κατοίκους της.
Παράλληλα, έχουν παροτρύνει αραβικές χώρες που εργάζονται για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ να εργαστούν υπέρ της ανάδειξης μιας παλαιστινιακής κρατικής υπόστασης για τους κατοίκους της Γάζας και της Δυτικής Όχθης.
Οι δυτικοί ηγέτες στο σύνολό τους έχουν καλέσει το Ισραήλ να μην παραβιάσει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.
Ωστόσο, για αυτό ακριβώς οι υπηρεσίες του ΟΗΕ κατηγορούν ήδη το Ισραήλ, με ανθρωπιστικές οργανώσεις να καταγγέλλουν πως βομβαρδίζει πολυσύχναστες περιοχές και πως έχει οδηγήσει περισσότερους από ένα εκατομμύριο αμάχους στο να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Το ενδεχόμενο χερσαίας εισβολής
Ως προς το ενδεχόμενο χερσαίας εισβολής, η κυβέρνηση Μπάιντεν «ανησυχεί ότι το Ισραήλ δεν έχει εφικτούς στρατιωτικούς στόχους στη Γάζα και ότι οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις δεν είναι ακόμη έτοιμες να εξαπολύσουν χερσαία εισβολή με ένα σχέδιο που μπορεί να λειτουργήσει«, σύμφωνα με ανώτερους Αμερικανούς αξιωματούχους που επικαλούνται οι New York Times.
Σε τηλεφωνικές συνομιλίες με τον ισραηλινό ομόλογό του, Γιόαβ Γκάλαντ, ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Λόιντ Οστιν τόνισε την ανάγκη να εξεταστεί προσεκτικά το πώς οι ισραηλινές δυνάμεις θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν χερσαία εισβολή στη Γάζα, όπου η Χαμάς διατηρεί περίπλοκα δίκτυα σηράγγων κάτω από πυκνοκατοικημένες περιοχές.
«Το πρώτο πράγμα που όλοι πρέπει να γνωρίζουν, και νομίζω το γνωρίζουν, είναι ότι η μάχη στις πόλεις είναι εξαιρετικά δύσκολη», δήλωσε ο Οστιν στο ABC News την Κυριακή.
Σημείωσε ακόμη ότι «ενθάρρυνε» τον Γκάλαντ να «διεξαγάγει τις επιχειρήσεις του σύμφωνα με το δίκαιο του πολέμου», καθώς Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούν όλο και περισσότερο ότι χερσαία εισβολή στη Γάζα θα μπορούσε να οδηγήσει σε τεράστιες απώλειες ζωών αμάχων.
Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι το Ισραήλ πρέπει να αποφασίσει αν, για παράδειγμα, θα προσπαθήσει να εξουδετερώσει τη Χαμάς χρησιμοποιώντας «χειρουργικές» αεροπορικές επιδρομές σε συνδυασμό με στοχευμένες επιδρομές από στρατεύματα ειδικών επιχειρήσεων – όπως έκαναν τα αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη και τα ιρακινά και κουρδικά στρατεύματα στη Μοσούλη – ή αν θα εισβάλει στη Γάζα με άρματα μάχης και πεζικό, όπως έκαναν οι Αμερικανοί πεζοναύτες και στρατιώτες, μαζί με ιρακινές και βρετανικές δυνάμεις, στη Φαλούτζα το 2004.
Και οι δύο τακτικές θα οδηγήσουν σε βαριές απώλειες, σύμφωνα με τους Αμερικανούς αξιωματούχους, ωστόσο χερσαία επιχείρηση θα μπορούσε να είναι πολύ πιο αιματηρή, για αμάχους στρατεύματα.
Πηγή: Reuters, AP, NYT, BBC, WP
