Kathimerini.gr
Ο Φρίντριχ Μερτς, στον προθάλαμο της Καγκελαρίας στη Γερμανία, αρχίζει από σήμερα Δευτέρα, προσπάθειες για τον σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού, την επομένη μιας δύσκολης εκλογικής νίκης.
Οι Συντηρητικοί των οποίων ηγείται κέρδισαν τις εκλογές, ωστόσο κυρίως τα κόμματα της ακροδεξιάς και της Αριστεράς κέρδισαν την υποστήριξη του πλήθους των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων από τον τρικομματικό κυβερνητικό συνασπισμό του απερχόμενου, Ολαφ Σολτς, που κατέρρευσε.
Ο Μερτς, ο οποίος δεν έχει προηγούμενη εμπειρία σε υπουργικές θέσεις, πρόκειται να αναλάβει καθήκοντα σε μία δύσκολη περίοδο για τη Γερμανία.
Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης «νοσεί», η κοινωνία της διχάζεται για το μεταναστευτικό και η πολιτική για την ασφάλειά της περνά από συμπληγάδες, εν μέσω όξυνσης των ανταγωνισμών μεταξύ ΗΠΑ, Ρωσίας και Κίνας.
Πίεση από την Ακροδεξιά
Επιπλέον, ο 69χρονος Μερτς ξεκινά χρονοβόρες διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό του κυβερνητικού συνασπισμού, έπειτα από μία εκλογική αναμέτρηση όπου η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) κατέκτησε την ιστορική δεύτερη θέση. Κάτι που σημαίνει ότι η όποια μελλοντική κυβέρνηση υπό την καγκελαρία του θα τελεί υπό την πίεση της Ακροδεξιάς.
Η συντηρητική συμμαχία CDU/CSU κέρδισε την πρώτη θέση με 28,6%, μπροστά από την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία που πήρε 20,8%, πετυχαίνοντας το καλύτερο αποτέλεσμα που έχει επιτύχει ποτέ.
Τα κυρίαρχα κόμματα, ωστόσο, αποκλείουν τη συνεργασία με το AfD, κόμμα που παρακολουθείται από τις γερμανικές υπηρεσίες ασφαλείας ως ύποπτο για εξτρεμισμό, αλλά έχει υποστηριχθεί από προσωπικότητες των ΗΠΑ, όπως ο δισεκατομμυριούχος Ελον Μασκ.
Ο χρόνος πιέζει
Από την πλευρά του ο Μερτς, σε μία πρώτη ένδειξη των πολιτικών του προθέσεων μετά τη νίκη του, έβαλε στο στόχαστρο τις ΗΠΑ, κάνοντας λόγο για «εξωφρενικά» σχόλια της Ουάσιγκτον και συγκρίνοντάς τα με τις εχθρικές παρεμβάσεις της Ρωσίας.
«Για εμένα, η απόλυτη προτεραιότητα θα είναι η ενίσχυση της Ευρώπης το συντομότερο δυνατό, ώστε να μπορέσουμε να επιτύχουμε πραγματική ανεξαρτησία από τις ΗΠΑ βήμα προς βήμα», δήλωσε ο Μερτς χθες Κυριακή.
«Οι συνθήκες εκκίνησης για τη νέα γερμανική κυβέρνηση είναι δύσκολες, καθώς καλείται να αναλάβει ηράκλεια καθήκοντα στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική», σχολίασε η Κορνέλια Βολ της Σχολής Hertie του Βερολίνου, σύμφωνα με το AFP. «Η Γερμανία ενδέχεται ωστόσο να δράσει γρήγορα, ώστε να μην μείνει παρατηρητής καθώς ο Τραμπ και ο Πούτιν θα διαμορφώνουν το μέλλον», πρόσθεσε.
Ο Μερτς θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τους κεντρώους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) για τον σχηματισμό συνασπισμού σε συνομιλίες που είναι πιθανό να διαρκέσουν αρκετές εβδομάδες, έπειτα από μία πολωτική και διχαστική προεκλογική περίοδο.
Ωστόσο, είναι σαφές ότι τόσο η εσωτερική όσο και η παγκόσμια συγκυρία -σε μια περίοδο ραγδαίων εξελίξεων- δημιουργούν ένα ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο για σχηματισμό κυβέρνησης και τα δύο κόμματα θα πρέπει να βρουν κοινό έδαφος άμεσα.
Το θετικό για τον Μερτς είναι ότι δεν θα χρειαστεί να στηριχθεί στους Πράσινους για να εξασφαλίσει απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, καθώς το νέο κόμμα BSW που ίδρυσε η Σάχρα Βάγκενκνεχτ, πρώην ηγέτιδα του κόμματος της Αριστεράς, έχασε οριακά το 5% που απαιτείται για την είσοδο στην Βουλή.
Ωστόσο και για το SPD, η επόμενη ημέρα παραμένει θολή, μιας και ο Ολαφ Σολτς βρίσκεται σε τροχιά παραίτησης.
Πολιτικές διαφορές
Οι σημαντικές πολιτικές διαφορές μεταξύ του SPD και του CDU, οξύνθηκαν στη διάρκεια της πολωτικής πολιτικής περιόδου και όχι μόνο σε ό,τι αφορά την οικονομία και την Ουκρανία – η Γερμανία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής στρατιωτικής βοήθειας του Κιέβου μετά τις ΗΠΑ.
Ακολουθούν τα ακανθώδη ζητήματα που αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων
- Μεταναστευτική πολιτική: Το CDU και το CSU θέλουν ανατροπή της πολιτικής του ασύλου στα σύνορα της Γερμανίας. Το SPD εκτιμά ότι αυτό είναι ασυμβίβαστο με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Ο συνασπλισμός των CDU/CSU σκοπεύει επίσης να αναστείλει την πολιτική επανένωσης οικογενειών.
- Οικονομική και φορολογική πολιτική: Τα κόμματα συμφωνούν ως προς το ότι η οικονομία πρέπει να τονωθεί. Επειτα από δύο χρόνια ύφεσης, φέτος αναμένεται επιστροφή σε ασθενική ανάπτυξη. Λόγω της δύσκολης κατάστασης, τόσο οι επιχειρηματικές ενώσεις όσο και τα συνδικάτα πιέζουν για γρήγορο σχηματισμό κυβέρνησης.
- Προϋπολογισμός: Ενα από τα σημαντικότερα καθήκοντα για τον νέο κυβερνητικό συνασπισμό θα είναι η ψήφιση ενός ομοσπονδιακού προϋπολογισμού για το 2025. Το βασικό ζήτημα αναμένεται να είναι το πόσο θα αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες τα επόμενα χρόνια και πώς θα χρηματοδοτηθούν. Το SPD επιθυμεί μεταρρύθμιση όσον αφορά το φρένο χρέους. Ο Φρίντριχ Μερτς δεν την έχει αποκλείσει.
- Εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας: Η συμμαχία CDU/CSU και το SPD συμφωνούν ότι θέλουν να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία στον πόλεμο κατά του Ρωσίας. Ωστόσο, υπάρχει διχογνωμία ως προς το πώς θα χρηματοδοτηθούν η πρόσθετη βοήθεια ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς (SPD) επιμένει μέχρι στιγμής στην εξαίρεση από το φρένο χρέους. Ο Μερτς είναι ανοιχτός στην παράδοση πυραύλων κρουζ Taurus στην Ουκρανία. Ο Σολτς είναι αυστηρά αντίθετος σε αυτό, διότι φοβάται ότι αυτό θα σύρει τη Γερμανία πολύ βαθιά στον πόλεμο.
- Κοινωνική πολιτική: Ο νόμιμος κατώτατος μισθός, ο οποίος σήμερα ανέρχεται σε 12,82 ευρώ την ώρα, αποτελεί επίσης ζήτημα που διάχει τους δύο πιθανούς κυβερνητικούς εταίρους. Το SPD ζητά την αύξησή του στα 15 ευρώ. Η CDU/CSU εκτιμά ότι ο καθορισμός των μισθών πρέπει να παραμείνει υπόθεση των κοινωνικών εταίρων. Το CDU και το CSU απορρίπτουν την πολιτική ενός «κατώτατου μισθόυ».
- Πολιτική μεταφορών: Το CDU/CSU έχει αφήσει ανοιχτό το ζήτημα του εθνικού εισιτηρίου της Γερμανίας και τη χρηματοδότησή του – τα ομοσπονδιακά κονδύλια ύψους 1,5 δισ. ευρώ είναι εξασφαλισμένα μόνο μέχρι το τέλος του έτους. Κεντρικό ερώτημα είναι επίσης το τι μέλλει γενέσθαι με τον σιδηρόδρομο. Η CDU/CSU προσπαθεί να αναδιαρθρώσει την ομοσπονδιακής ιδιοκτησίας εταιρεία και να διαχωρίσει τη λειτουργία από τή υποδομή του. Κάτι με το οποίο διαφωνεί το SPD.
Κατανομή εδρών
Σύμφωνα με το γερμανικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο ZDF, οι έδρες η κατανομή των εδρών, με βάση το περίπλοκο γερμανικό εκλογικό σύστημα, το οποίο μεταρρυθμίστηκε πρόσφατα περιορίζοντας τον αριθμό των βουλευτών σε 630, διαμορφώνεται ως εξής:
- CDU/CSU: 208 έδρες
- AfD: 152 έδρες
- SPD: 120 έδρες
- Οι Πράσινοι: 85 έδρες
- Αριστερά: 64 έδρες
- SSW: 1 έδρα
Τι γράφει ο γερμανικός Τύπος
«Ο Φρίντριχ Μερτς είναι πλέον ο σημαντικότερος άνθρωπος στην Ευρώπη», σχολιάζει το περιοδικό Der Spiegel. Ο νικητής των εκλογών στη Γερμανία «έχει τέσσερα χρόνια για να υπερασπιστεί τη φιλελεύθερη δημοκρατία έναντι των εχθρών της. Και αν αποτύχει; Αν αποτύχει, αυτό ήταν. Η AfD θα γίνει ακόμη πιο ισχυρή στις επόμενες εκλογές, ίσως πρώτο κόμμα», εκτιμά το περιοδικό, επισημαίνοντας ότι «περίπου το ένα πέμπτο των ψηφοφόρων επέλεξε ένα κόμμα εν μέρει ακροδεξιό, που δίνει στέγη στον φασίστα Μπγερν Χέκε και σκέφτεται να απελάσει Γερμανούς πολίτες με μεταναστευτικό υπόβαθρο».
Το Der Spiegel κάνει λόγο για «κάλεσμα αφύπνισης» αναφερόμενο στο εκλογικό αποτέλεσμα και καταλογίζει την ευθύνη για την άνοδο της AfD στην αποτυχία της απερχόμενης κυβέρνησης: «Ναι, ξεπέρασαν μια ενεργειακή κρίση και χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν έναν πόλεμο στην Ευρώπη. Ομως, με τους ατελείωτους καυγάδες τους, έδωσαν τροφή για σκέψη σε όλους εκείνους που ανέκαθεν πίστευαν ότι ο συμβιβασμός δεν οδηγεί πουθενά. Ενίσχυσαν τους αντιπάλους της φιλελεύθερης δημοκρατίας, δίνοντας σε πολλούς ψηφοφόρους την εντύπωση ότι η δημοκρατία είναι δυσλειτουργική, ειδικά σε δύσκολους καιρούς».
«Αδύναμη νίκη» του Φρίντριχ Μερτς βλέπει σε σχόλιό της η Süddeutsche Zeitung, που τονίζει ότι «το χειρότερο θα ήταν τώρα να δημιουργηθούν συνθήκες Αυστρίας», αναφερόμενη στην αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης στη γειτονική χώρα πέντε μήνες μετά τις εκλογές. «Ο υποψήφιος του CDU δεν κατάφερε να δημιουργήσει πραγματική διάθεση για αλλαγή στη χώρα. Τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με το δύσκολο έργο του σχηματισμού κυβέρνησης – και εξαιτίας του Ντόναλντ Τραμπ», αναφέρει άρθρο της εφημερίδας, τονίζοντας ότι «οι Γερμανοί είπαν ξεκάθαρα όχι στον Ολαφ Σολτς, αλλά όχι πραγματικά ναι στον αμφισβητία του».
«Δύσκολη νέα αρχή»
Η οικονομική εφημερίδα Handelsblatt αναφέρεται σε «δύσκολη νέα αρχή», καθώς το εκλογικό αποτέλεσμα για την Ενωση ήταν κατώτερο του αναμενόμενου. «Ο μελλοντικός καγκελάριος πρέπει να δώσει απαντήσεις σε τεράστιες προκλήσεις», επισημαίνει η εφημερίδα, που χαρακτηρίζει «ιστορικές» τις χθεσινές εκλογές, «γιατί αφορούσαν υπαρξιακά ζητήματα, όπως τον πόλεμο και την ειρήνη στην Ευρώπη, τον ρόλο της Γερμανίας στον κόσμο, το πώς μπορεί η χώρα να ξαναγίνει δυναμική, δημιουργική και ευημερούσα, ώστε να διατηρήσει την ευημερία της και στο μέλλον».
Το γεγονός ότι «μόλις σχεδόν 30% των ψήφων πήγε στα CDU/CSU δεν είναι ιδανικό, αλλά αποτελεί σταθερή βάση για τις σκληρές αποφάσεις που θα πρέπει να πάρει ο μελλοντικός καγκελάριος. Και αυτές θα είναι πολλές», συνεχίζει το δημοσίευμα.
Την ενίσχυση των ποσοστών της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) υπογραμμίζει σχόλιο του δικτύου n-tv χαρακτηρίζοντας «επικίνδυνο» το κόμμα της Ακροδεξιάς: θυμίζει αφενός τις οικονομικές του προτάσεις και αφετέρου στις θέσεις του για το μεταναστευτικό. «Δεν είναι όμως μόνο η οικονομία. Ο καθένας μπορεί να δει τι κάνουν οι δεξιοί λαϊκιστές όταν βρίσκονται στην εξουσία: μιλούν όπως μίλησε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς στο Μόναχο για την ελευθερία του λόγου και μέσα στο κόμμα τους αμφισβητούν τη διάκριση των εξουσιών και το κράτος δικαίου».
«Θεαματική επιστροφή»
H Frankfurter Allgemeine Zeitung δημοσιεύει ανάλυση υπό τον τίτλο «Εκλογική νίκη με προειδοποιητική βολή» και επισημαίνει ότι «η Ενωση κέρδισε επειδή οι Γερμανοί θέλουν πολιτική αλλαγή – και αυτή θα πρέπει τώρα να υπάρξει, διαφορετικά η AfD θα γίνει ακόμη πιο ισχυρή». Σύμφωνα με το σχόλιο της FAZ, η Χριστιανική Ενωση περίμενε και ήλπιζε να εξασφαλίσει ισχυρότερο αποτέλεσμα, ενώ υπάρχουν φόβοι όσον αφορά τη σταθερότητα της επόμενης κυβέρνησης.
Στον «μαραθώνιο του Φρίντριχ Μερτς προς την εξουσία», αναφέρεται η Tagesspiegel, που βλέπει «καθυστερημένο θρίαμβο» για τον αρχηγό του CDU. «Δεν είναι μια λαμπρή νίκη για τον ηγέτη του CDU, είναι ωστόσο η πιο θεαματική επιστροφή στη γερμανική πολιτική Ιστορία. Η πραγματική δοκιμασία όμως είναι μπροστά, με τον σχηματισμό κυβέρνησης», κρίνει η εφημερίδα του Βερολίνου σχολιάζοντας ότι ο Μερτς έχει σκοπό τώρα «να πιάσει γρήγορα δουλειά, να σχηματίσει κυβέρνηση σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς και να γίνει –επιτέλους– καγκελάριος».
