ΠΗΓΗ: Reuters
Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, επικεφαλής της ρωσικής εταιρείας μισθοφόρων Wagner, δήλωσε το Σάββατο ότι οι μαχητές του κατέλαβαν ολοκληρωτικά το Μπαχμούτ στην ανατολική Ουκρανία μετά από μήνες σφοδρών μαχών. Η ουκρανική πλευρά αρχικά αρνήθηκε τον εν λόγω ισχυρισμό, όμως ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι φάνηκε να επιβεβαιώνει την απώλεια του Μπαχμούτ σε δήλωση που έκανε από τη Σύνοδο των G7 στην Ιαπωνία.
Ειδικότερα, ερωτηθείς εάν η πόλη παραμένει υπό τον έλεγχο του Κιέβου, ο Ουκρανός πρόεδρος είπε: «Πιστεύω πως όχι. Σήμερα [η πόλη] είναι μόνο στις καρδιές μας». Ωστόσο, ο υπεύθυνος Τύπου του Ζελένσκι διευκρίνισε αργότερα πως ο πρόεδρος απάντησε μ’ αυτόν τον τρόπο σε ένα άλλο μέρος της ερώτησης.
«Ερώτηση δημοσιογράφου: οι Ρώσοι είπαν πως κατέλαβαν το Μπαχμούτ», έγραψε στο Facebook ο Σέρχιι Νικιφόροφ. «Απάντηση προέδρου: Πιστεύω πως όχι». Ο εκπρόσωπος πρόσθεσε στα ουκρανικά: «Μ’ αυτό τον τρόπο, ο πρόεδρος αρνήθηκε πως το Μπαχμούτ κατελήφθη».
Στη συνέχεια κυβερνητικοί παράγοντες στο Κίεβο έδωσαν και λεπτομέρειες σχετικά με τα σημεία του ευρύτερου Μπαχμούτ που ελέγχουν πάντα οι Ουκρανοί, κάνοντας μάλιστα λόγο για κυκλωτική κίνηση που ελέγχει ένα τόξο γύρω από την κατεστραμμένη πόλη, επιτρέποντας τον ανεφοδιασμό και την αντεπίθεση των ουκρανικών δυνάμεων.
Τι μπορεί όμως να σημαίνει η απώλεια της συγκεκριμένης πόλης για τους Ουκρανούς και πόσο μεγάλο όφελος θα αποτελούσε τελικά για τους Ρώσους ο έλεγχός της;
Εφαλτήριο;
Το Μπαχμούτ αποτελεί περιφερειακό κόμβο μεταφορών και υλικοτεχνικής υποστήριξης. Βρίσκεται στην περιφέρεια του Ντονέτσκ και αποτελεί μέρος της κυρίως ρωσόφωνης βιομηχανικής περιοχής του Ντονμπάς, την οποία η Μόσχα επιθυμεί να προσαρτήσει.
Ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Οστιν, καθώς και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, είχαν περιγράψει μια πιθανή πτώση της συγκεκριμένης πόλης ως «συμβολική», το ίδιο και οι δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές.
Η κατάληψη του Μπαχμούτ όμως θα θέσει εντός της εμβέλειας του ρωσικού πυροβολικού δύο άλλες μεγαλύτερες πόλεις της περιφέρειας του Ντονέτσκ, το Κραματόρσκ και το Σλοβιάνσκ. Η Μόσχα θα πρέπει να θέσει και τις δύο υπό τον έλεγχό της προκειμένου να επιτύχει σε αυτό που η ίδια χαρακτηρίζει ως προσπάθεια «απελευθέρωσης του λαού της Δημοκρατίας του Ντονέτσκ».
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε τον Μάρτιο στο CNN ότι ανησυχούσε πως οι ρωσικές δυνάμεις θα είχαν έναν «ανοιχτό δρόμο» προς τις δύο προαναφερθείσες πόλεις, εάν κατάφερναν να καταλάβουν το Μπαχμούτ, και πρόσθεσε ότι η εντολή του για τη διατήρηση του ελέγχου της πόλης ήταν μια απόφαση στρατηγικού χαρακτήρα.
Η κοντινή πόλη του Τσασίβ Γιαρ, δυτικά του Μπαχμούτ, θα ήταν πιθανώς η επόμενη που θα δεχόταν επίθεση από τους Ρώσους, παρ’ όλο που βρίσκεται σε μεγαλύτερο υψόμετρο και οι ουκρανικές δυνάμεις φέρεται να έχουν χτίσει αμυντικές οχυρώσεις στην ευρύτερη περιοχή.
Δυτικοί αναλυτές και διπλωμάτες εκφράζουν σκεπτικισμό για το εάν οι δυνάμεις της Μόσχας θα κατάφερναν να αξιοποιήσουν άμεσα την κατάληψη του Μπαχμούτ, δεδομένου ότι άρχισαν να βομβαρδίζουν την πόλη πριν από έναν χρόνο, ενώ εξαπέλυσαν μια χερσαία επίθεση εναντίον της τον Αύγουστο και έκτοτε έχουν υποστεί σημαντικές απώλειες.
Η χαοτική απόσυρση των Ρώσων από τη βορειοανατολική Ουκρανία το περασμένο έτος, τους στέρησε επίσης κάποια εδάφη που θα τους διευκόλυναν να καταλάβουν πόλεις όπως το Σλοβιάνσκ εάν τελικά έθεταν υπό τον έλεγχό τους το Μπαχμούτ.
Ζώνη θανάτου
Τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία έχουν πει πως η μάχη για το Μπαχμούτ (το οποίο η Μόσχα αποκαλεί με το όνομα Αρτιομόβσκ που ίσχυε κατά τη σοβιετική εποχή) έχει υπάρξει σημαντική για την πρόκληση πληγμάτων στον αντίπαλο καθώς και ως αντιπερισπασμός ενόψει της πολυαναμενόμενης ουκρανικής αντεπίθεσης.
Οι εικόνες από τις εχθροπραξίες στην πόλη θυμίζουν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με μάχες στα χαρακώματα, ανελέητη ανταλλαγή πυρών πυροβολικού και πυραυλικές επιθέσεις σε ένα ισχυρά ναρκοθετημένο πεδίο. Επιπλέον, λαμβάνουν επίσης χώρα συγκρούσεις με τους μαχητές να μεταβαίνουν από το ένα κτίριο στο άλλο καθώς και εναέριες επιθέσεις που έχουν προκαλέσει καταστροφές σε μεγάλο μέρος της πόλης.
Οι εικόνες που έχουν κυκλοφορήσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ζοφερές, καθώς δείχνουν πτώματα στρατιωτών τόσο της ουκρανικής όσο και της ρωσικής πλευράς. Τα στοιχεία για τον αριθμό των θυμάτων είναι απόρρητα, αλλά Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι έχουν σκοτωθεί δεκάδες χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες – πολλοί από τους οποίους ήταν κατάδικοι που στρατολογήθηκαν από τη Wagner. Ρώσοι αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν επίσης ότι και οι Ουκρανοί έχουν υποστεί βαριές απώλειες. Το πρακτορείο Reuters δεν κατάφερε να επαληθεύσει τα εν λόγω στοιχεία.
Σημειώνεται επίσης ότι ο επικεφαλής της Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν, έδωσε στη δημοσιότητα αρκετές φωτογραφίες με νεκρούς μαχητές του, επιδιώκοντας μεταξύ άλλων να ασκήσει πίεση στο υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας ώστε η ομάδα του να λάβει περισσότερα πυρομαχικά.
Ο Ζελένσκι είχε περιγράψει το «φρούριο Μπαχμούτ» ως σύμβολο αντίστασης και ως μέσο αποδυνάμωσης του ρωσικού στρατού. Σημειώνεται πάντως ότι ο Πολωνός στρατιωτικός αναλυτής, Κόνραντ Μουζίκα, ο οποίος επισκέφθηκε τον Μάρτιο την περιοχή του Μπαχμούτ μαζί με συναδέλφους του, είπε πως δεν βγάζει πλέον νόημα η διατήρηση του ελέγχου της πόλης από στρατιωτικής απόψεως, δεδομένης της κλίμακας των απωλειών και του κόστους για την Ουκρανία.
Ψυχολογική ενίσχυση
Η κατάληψη του Μπαχμούτ από τους Ρώσους θα είναι η πρώτη σημαντική νίκη τους από πέρυσι τον Ιούλιο και αναμένεται να τονώσει το ηθικό τους μετά από τις ήττες που υπέστησαν. Στον αντίποδα, η απώλεια της πόλης ίσως καταρρακώσει το ηθικό των Ουκρανών, παρ’ όλο που – όπως λένε οι σύμμαχοι του Κιέβου – η στρατηγική του αξία είναι μικρή.
Νίκη για τη Wagner;
Η κατάληψη της πόλης θα μπορούσε να αποτελέσει και παράγοντα ενίσχυσης της Wagner και του διψασμένου για δημοσιότητα επικεφαλής της. Ο 61χρονος πρώην κατάδικος και υπεύθυνος τροφοδοσίας του Κρεμλίνου, στον οποίο έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τη Δύση, έχει κάνει προσπάθειες να αξιοποιήσει τις επιτυχίες της εταιρείας του στο πεδίο της μάχης ως μοχλό άσκησης πολιτικής επιρροής.
Ορισμένοι δυτικοί αναλυτές πιστεύουν πως ο στόχος της Ουκρανίας στο Μπαχμούτ ήταν να κατατροπώσει τις δυνάμεις της Wagner, ενώ ο Πριγκόζιν έχει παραδεχθεί ότι οι μισθοφόροι του θα χρειάζονταν επιπλέον στήριξη από τον τακτικό στρατό της Ρωσίας προκειμένου να προχωρήσουν πέρα από το Μπαχμούτ.
