Kathimerini.gr
Μανώλης Κωστίδης
«Τα βήματα που θα μπορούσαν να κάνουν τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ισόβιο πρόεδρο της Τουρκίας αρχίζουν να αποκαλύπτονται», αναφέρουν αντιπολιτευόμενα τουρκικά μέσα ενημέρωσης. Ο κ. Ερντογάν αποκάλυψε πως σχεδιάζει να αλλάξει τον εκλογικό νόμο, που είχε φέρει ο ίδιος για την εκλογή του προέδρου της Τουρκίας, με τον οποίο πρόεδρος εκλέγεται όποιος πάρει το 50% συν μία ψήφο. Παράλληλα, διαρρέουν και σχέδια αλλαγής του τουρκικού συντάγματος, που θα επιτρέπουν την επανεκλογή του προέδρου της Τουρκίας δίχως κανένα όριο.
«Η αλλαγή του ορίου 50%+1 θα ήταν αποτελεσματική. Εάν εκλέγεται ο υποψήφιος με απλή πλειοψηφία, οι προεδρικές εκλογές θα είναι γρήγορες, δεν θα προκαλούν ταλαιπωρία, δεν θα οδηγούν σε λάθος δρόμους. Η ισχύουσα απαίτηση του 50%+1 οδηγεί σε λάθος μονοπάτια», δήλωσε ο κ. Ερντογάν στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια της επιστροφής από το ταξίδι του στη Γερμανία.
Είναι εντυπωσιακή η πολιτική στροφή του Τούρκου προέδρου στο συγκεκριμένο θέμα. «Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός αναλυτής για να πει ότι οι δηλώσεις του στοχεύουν κυρίως στο MHP – στους εθνικιστές εταίρους του στην κυβέρνηση. Δεν είναι μυστικό ότι στον κ. Ερντογάν δεν αρέσει να μοιράζεται την εξουσία του και γνωρίζει ότι η συνεργασία με το MHP περιορίζει μερικές φορές το περιθώριο ελιγμών που χρειάζεται», αναφέρει ο πολιτικός αναλυτής Μεχμέτ Γιλμάζ σε άρθρο του στην ενημερωτική ιστοσελίδα T24.
Εμπειροι αναλυτές μας υπενθυμίζουν πως πολλές από τις αναθεωρητικές πολιτικές του κ. Ερντογάν όσον αφορά την Ελλάδα και τη θεωρία της «Γαλάζιας Πατρίδας», την Ανατολική Μεσόγειο, την Αίγυπτο, όπως και η απόφαση της αγοράς των S-400, άρχισαν να παρουσιάζονται έντονα μετά τη συμμαχία του με το κόμμα των Εθνικιστών του ΜΗP του Ντεβλέτ Μπαχτσελί και την εκλογή του στην προεδρία το 2018 με την υποστήριξη των εθνικιστών. Ο Μπαχτσελί σε πολλές ομιλίες του έχει εκφράσει και την άποψη της αποχώρησης της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ.
Η επαναπροσέγγιση που κάνει ο κ. Ερντογάν με πολλές χώρες της περιοχής, όπως και με την Ελλάδα, δεν περνάει απαρατήρητη από τον κυβερνητικό του σύμμαχο.
Η εφημερίδα Cumhuriyet υποστηρίζει πως στόχος του προέδρου της Τουρκίας είναι να μπορεί να εκλέγεται μόνος του στην εξουσία και υπενθυμίζουν πως ο κ. Ερντογάν για πρώτη φορά έγινε πρωθυπουργός το 2002, με μόλις το 34,2% των ψήφων.
Στόχος του είναι να μη χρειάζεται πλέον τη συνεργασία με τους εθνικιστές, ώστε να απαλλαγεί από τα αντίβαρα.
Πάντως, ο κυβερνητικός του εταίρος κ. Μπαχτσελί αντέδρασε σ’ αυτά τα σχέδια του κ. Ερντογάν, τονίζοντας πως «το προεδρικό σύστημα διακυβέρνησης δεν είναι μια περαστική μόδα, ούτε είναι μια αναλώσιμη συγκυριακή συνταγή που θα την τσαλακώσουμε και θα πετάξουμε όταν λήξει. To 50%+1 είναι ο θεμέλιος λίθος της νομιμοποίησης».
Στελέχη του AKP τονίζουν πως ίσως ο πρόεδρος της Τουρκίας προετοιμάζει και το μέλλον της χώρας, καθώς σε περίπτωση που ο ίδιος κάποια μέρα αποσυρθεί από την πολιτική, θα είναι σχεδόν αδύνατο κάποιος διάδοχός του να έχει τέτοια λαϊκή απήχηση και να χρειάζεται χαμηλότερα ποσοστά.
Εν τω μεταξύ, η εφημερίδα Cumhuriyet αναφέρει πως ο κ. Ερντογάν σχεδιάζει και αλλαγές στο σύνταγμα και συγκεκριμένα στο άρθρο που περιορίζει την επανεκλογή του προέδρου της χώρας σε δύο θητείες. Πληροφορίες αναφέρουν πως στο νέο άρθρο του συντάγματος αυτό το όριο ίσως αρθεί εντελώς, ώστε να μην υπάρχει κανένας περιορισμός στην επανεκλογή του προέδρου της χώρας.
Σε συνομιλίες μας με μέλη της κοινωνικής και επιχειρηματικής ελίτ της χώρας, επικράτησε η άποψη πως ο κ. Ερντογάν, παρά την έντονη ρητορική του εναντίον της Δύσης, του Ισραήλ και υπέρ της Χαμάς, αλλά και την ένταξη της Θεσσαλονίκης «στα σύνορα της καρδιάς του», γνωρίζει τα συμφέροντα της χώρας του και προσπαθεί να μην αποκοπεί εντελώς από τη Δύση. Γι’ αυτό δηλώνει πως περιμένει πρόσκληση από τον Τζο Μπάιντεν, επισκέφθηκε την περασμένη εβδομάδα τον Ολαφ Σολτς στο Βερολίνο και στις 7 Δεκεμβρίου θα βρίσκεται στην Αθήνα για να συναντηθεί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Παράλληλα και για το ζήτημα των μαχητικών αεροσκαφών, παρά τα εμπόδια, τώρα προσπαθεί να βρει μια λύση εντός του ΝΑΤΟ, με τα F-16 και ίσως τα Εurofighter.
Σχετικά με τις δηλώσεις του αρχηγού του τουρκικού ναυτικού κ. Τατλίογλου περί νησιών και νησίδων αμφισβητούμενης κυριαρχίας στο Αιγαίο, η άποψη που επικρατεί είναι πως δεν ήταν στη γραμμή της σημερινής πολιτικής ηγεσίας, η οποία προσπαθεί να κάνει σοβαρά και ουσιαστικά βήματα επαναπροσέγγισης. Ωστόσο, μας υπενθυμίζουν πως οι θέσεις της Τουρκίας για τα ζητήματα του Αιγαίου δεν έχουν αλλάξει.
