Kathimerini.gr
Γιώργος Σκαφιδάς
Οι προεκλογικές διαχωριστικές γραμμές άλλοτε χαράσσονταν μεταξύ Αριστερών και Δεξιών, ευρωπαϊστών και ευρωσκεπτικιστών, φιλελευθέρων και κρατιστών…
Έπειτα από δύο χρόνια πανδημίας ωστόσο, και με τον εμβολιασμό να έχει εν τω μεταξύ προκαλέσει νέα ρήγματα στις τάξεις των εκλογέων, οι διαχωριστικές γραμμές πλέον δείχνουν να μεταφέρονται παράλληλα και σε ένα άλλο μέτωπο, που επικαλύπτει κάποιους από τους προαναφερθέντες διαχωρισμούς χωρίς όμως να ταυτίζεται ακριβώς με κανέναν από εκείνους.
Το δίπολο «εμβολιασμένοι εναντίον ανεμβολίαστων» δεν έχει αμιγώς κομματικές αφετηρίες, αναμένεται ωστόσο να διαδραματίσει ρόλο στις επερχόμενες «μεγάλες» εκλογικές αναμετρήσεις του 2022: από τη Γαλλία (προεδρικές τον Απρίλιο), την Ουγγαρία (βουλευτικές επίσης τον Απρίλιο) και τη Βραζιλία (γενικές τον Οκτώβριο) έως την Αυστραλία (από τον Μάιο και έπειτα, για κοινοβούλιο και Γερουσία) και τις ΗΠΑ (ενδιάμεσες εκλογές τον Νοέμβριο).
Εκλογές
Όσο πιο κοντά χρονικά είναι, δε, οι κάλπες στο τρέχον κύμα της πανδημίας και την κορύφωση των κρουσμάτων της μετάλλαξης Όμικρον, τόσο πιο ψηλά θα είναι εκ των πραγμάτων και το ζήτημα του εμβολιασμού στην προεκλογική ατζέντα για όσους φυσικά θέλουν να το αξιοποιήσουν πολιτικά-εκλογικά.
Ο 44χρονος Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έδειξε τις διαθέσεις του πίσω στις αρχές Ιανουαρίου, όταν επέλεξε μέσα από δημόσιες τοποθετήσεις του να «στριμώξει» – «τσαντίσει» – «εκνευρίσει» τους ανεμβολίαστους, χρησιμοποιώντας μάλιστα σκοπίμως σκληρή γλώσσα την οποία και υπερασπίστηκε στην πορεία παρά τις αντιδράσεις.
Στην προσπάθειά του να δικαιολογηθεί, ο 44χρονος Γάλλος πρόεδρος είπε πολλά: ότι οι ανεμβολίαστοι «υποσκάπτουν την ισχύ του γαλλικού έθνους», ότι εκείνοι «διαπράττουν τεράστιο ηθικό ατόπημα», ότι «κάνουν την ελευθερία τους, που γίνεται ανευθυνότητα, σλόγκαν» κ.ά.
Υπάρχει ωστόσο και μια διαφορετική ανάγνωση, σύμφωνα με την οποία ο Μακρόν απευθύνεται μεν στους ανεμβολιαστές όχι για να τους μεταπείσει ή να τους φοβερίσει αλλά για να τον ακούσουν οι εμβολιασμένοι και οι άνω των 65 ετών, στα μάτια των οποίων εκείνος έτσι παρουσιάζεται ισχυρός και αποφασιστικός. Κατά κάποιους, η εν λόγω προσέγγιση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και «αντι-αντιεμβολιαστική» (anti-anti-vax).
Γαλλία – Αυστραλία
Και δεν είναι, βέβαια, μόνο ο Μακρόν που κινήθηκε κατά αυτόν τον τρόπο το τελευταίο διάστημα. Η κυβέρνηση του κεντροδεξιού Σκοτ Μόρισον στην Αυστραλία θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει πως έκανε κάτι ανάλογο, κρίνοντας από τον τρόπο με τον οποίο εκείνη χειρίστηκε την υπόθεση του – απελαθέντος πια – Νόβακ Τζόκοβιτς.
Με τη σκληρή του στάση στο θέμα του ανεμβολίαστου Τζόκοβιτς, ο Μόρισον ήταν σαν να υπερασπίζεται όσα ο ίδιος παρουσιάζει ως επιτυχίες στον δρόμο προς τις εκλογές του 2022: τους σκληρούς ελέγχους στα (παραδοσιακώς «απροσπέλαστα») αυστραλιανά σύνορα, τους νόμους που πρέπει να τηρούνται έναντι όλων, διασήμων και μη, το αυστραλιανό εμβολιαστικό πρόγραμμα που υπήρξε αποτελεσματικότερο από ό,τι εκείνα άλλων χωρών.
«Στη Γαλλία και σε άλλες δημοκρατικές χώρες ανά τον κόσμο οι ανεμβολίαστοι αποτελούν ένα σχετικά μικρό τμήμα του πληθυσμού. Ο Μακρόν και οι ομόλογοί του σε χώρες όπως είναι η Αυστραλία και η Ιταλία έχουν υπολογίσει πως το να καταδικάζουν αυτήν την ομάδα θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματικό πολιτικά για τους ιδίους από ό,τι το να την κανακεύουν. Έτσι, υιοθετώντας μια πιο σκληρή γραμμή έναντι των ανεμβολίαστων, ο Μακρόν και άλλοι δημοκρατικά εκλεγμένοι ηγέτες που αντιμετωπίζουν εκλογές φέτος, φλερτάρουν με μια νέα βάση ψηφοφόρων: τη βάση των εμβολιασμένων», γράφει η Γιάσμιν Σερχάν στο Altantic.
Σημαντική σημείωση, εν όψει και των εκλογικών αναμετρήσεων που αναμένονται: Οι εμβολιασμένοι στις πιο πολλές χώρες, της Δύσης τουλάχιστον, είναι περισσότεροι από τους ανεμβολίαστους αλλά και… υπερκομματικοί.
Με άλλα λόγια, όταν ο Μακρόν ή ο Μόρισον λένε στους εμβολιασμένους όσα εκείνοι θέλουν να ακούσουν (ενάντια στους ανεμβολίαστους) απευθύνονται σε μια βάση ψηφοφόρων πολύ μεγαλύτερη από εκείνες των μεμονομένων κομματικών τους παρατάξεων. Κι αυτό μάλιστα, σε μια στιγμή πόλωσης, καθώς το εμβόλιο συνεχίζει να διχάζει τους ψηφοφόρους λίγους μήνες πριν από τις εκλογές σε Γαλλία, Αυστραλία, Ουγγαρία κ.ά.
Δημοσκοπήσεις
Ειδικά στη Γαλλία πάντως, η προεκλογική στρατηγική του Μακρόν είναι όντως πιθανό να μεταφραστεί και σε οφέλη στην κάλπη, όπως λέγεται. Οι Γάλλοι άλλωστε παρουσιάζονται, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις (Odoxa – Backbone Consulting – le Figaro) να χαιρετίζουν κατά πλειοψηφία τα νέα μέτρα αποκλεισμού των ανεμβολίαστων από σειρά δημόσιων χώρων, ενώ σχεδόν το 50% (δημοσκόπηση του ινσιτούτου Elabe για BFMTV και L’Express) είναι της άποψης ότι οι ανεμβολίαστοι θα πρέπει να πληρώσουν από την τσέπη τους εάν νοσηλευτούν.
Παρόμοια τα δεδομένα και για τον Σκοτ Μόρισον – η παράταξη του οποίου (Liberal) ειρήσθω εν παρόδω – μετρούσε μέχρι πρότινος απώλειες στις δημοσκοπήσεις στην Αυστραλία, όπου όμως το 71% των πολιτών (σύμφωνα με δημοσκόπηση της Resolve Strategic για τις The-Sun Herald και Sunday Age) παρουσιάστηκε να τάσσεται υπέρ της απέλασης του Νόβακ Τζόκοβιτς.
«Ο πόλεμος του Μακρόν κατά των ανεμβολίαστων βγάζει νόημα από εκλογική σκοπιά. Οι Γάλλοι ψηφοφόροι χάνουν την υπομονή τους με τους ανεμβολίαστους κι αυτός είναι ένας παράγοντας που θα μπορούσε να βοηθήσει τον Μακρόν στην κάλπη», γράφει από την πλευρά του ο ανταποκριτής του New Statesman, Ίντο Φοκ.
Οι συνολικά περισσότεροι από 100.000 πολίτες που πήραν μέρος στις διαδηλώσεις κατά των περιοριστικών μέτρων του Μακρόν ανά τη γαλλική επικράτεια το περασμένο Σαββατοκύριακο προφανώς και έχουν διαφορετική άποψη, με την υποσημείωση ωστόσο ότι οι ανεμβολίαστοι στη Γαλλία είναι πια μειοψηφία.
«Ο (σ.σ. Γάλλος) πρόεδρος επιδιώκει να παρουσιάσει τον εαυτό του ως την κεντρώα φωνή της λογικής και της επιστήμης ενάντια σε όσα ο ίδιος αποκηρύττει ως κινδύνους του λαϊκισμού μεταξύ των άλλων υποψηφίων», γράφει από τη μεριά της η ανταποκρίτρια του Guardian, Angelique Chrisafis.
Το εάν θα του βγει ή όχι, μένει να φανεί. Οι εκλογές άλλωστε πλησιάζουν απειλητικά, αν και υπάρχουν φωνές που σημειώνουν πως ο Μακρόν θα έπρεπε να ανησυχεί όχι για τους ανεμβολίαστους και τους αντιεμβολιαστές αλλά για τα ποσοστά της αποχής που αναμένεται να χτυπήσουν «κόκκινο».
