Διονυσία Βορίδη
Διέλυσε τις ελπίδες για προσεχές τέλος της πανδημίας, τουλάχιστον στην Ευρώπη, η αξιωματούχος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), Μαρία βαν Κερχόβ, στις αρχές της εβδομάδας προειδοποιώντας ότι η επόμενη μετάλλαξη του κορωνοϊού θα είναι ακόμη πιο μεταδοτική από την «Όμικρον», γιατί αυτό το εξελικτικό «προνόμιο» θα της επιτρέψει να κυριαρχήσει. Αυτό επαληθεύουν τα στοιχεία για τη νέα μετάλλαξη ΒΑ.2, που σύμφωνα με τον Δανό υπουργό Υγείας, Μάγνους Χένικε, είναι πιο μεταδοτική από την αρχική «Όμικρον». «Το ερώτημα είναι αν θα προκαλεί βαρύτερη νόσο», τόνισε η Κερχόβ.
Δεν είναι, βέβαια, η πρώτη φορά που ο ΠΟΥ λαμβάνει αποστάσεις από τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις για την πανδημία, καλώντας τους αρμοδίους να λάβουν υπόψη ότι οι ισορροπίες είναι πολύ ευαίσθητες σε αυτήν τη φάση.
Η σημερινή πανδημία δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτή της ισπανικής γρίπης (1918-1920). Ωστόσο, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το παρελθόν παρέχει ένα εξαιρετικά πολύτιμο μάθημα: ότι οι πρόωρες εικασίες για το πέρας του κινδύνου μπορεί να αποδειχθούν καταστροφικές. Ο καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, Αλεξάντερ Ναβάρο, τονίζει: «Οι Αμερικανοί αμέσως μόλις διαπίστωσαν μείωση των κρουσμάτων ισπανικής γρίπης το φθινόπωρο του 1918, ασκήσαν πιέσεις στους αρμοδίους να άρουν ό,τι μέτρο είχαν επιβάλει, επικαλούμενοι οικονομική καταστροφή και βούληση επιστροφής στην κανονικότητα. Οι φορείς ενέδωσαν. Το πόσο λανθασμένη ήταν η απόφασή τους να μετακυλίσουν την ευθύνη για τη δημόσια υγεία στους πολίτες αποδείχθηκε από τη δριμύτητα των επόμενων πανδημικών κυμάτων, που προκάλεσαν εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους». Εξίσου βέβαιο είναι, εξηγεί η καθηγήτρια Ιστορίας του Πανεπιστημίου Ράτζερς, Νουκέτ Βαρλίκ, ότι η COVID-19 δεν πρόκειται να εξαφανιστεί, όπως συνέβη με τον SARS το 2002-2003. Τα περισσότερα λοιμώδη νοσήματα μετά την εμφάνισή τους τείνουν να μας συντροφεύουν για πάντα. Όπως η πανώλη, που προκάλεσε τρεις πανδημίες τα τελευταία 5.000 χρόνια, μεταξύ των οποίων ο «μαύρος θάνατος» τον Μεσαίωνα, ακόμη και σήμερα προκαλεί τοπικές εστίες.
Το πιο ευνοϊκό σενάριο προβλέπει ότι η COVID-19 θα γίνει ενδημική νόσος, διατηρώντας ένα σταθερό επίπεδο μετάδοσης χωρίς ιδιαίτερες εξάρσεις, ακριβώς όπως συμβαίνει με τον ιό του κοινού κρυολογήματος και της γρίπης. Η βελτίωση των θεραπευτικών προσεγγίσεων, η ενίσχυση της φαρμακολογικής φαρέτρας μας και η αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης, ιδίως αν οι επιστήμονες καταφέρουν να δημιουργήσουν ένα «καθολικό εμβόλιο κατά των κορωνοϊών», θα σημάνουν ότι μελλοντικά η COVID-19 δεν θα είναι τόσο θανατηφόρος. Προϋπόθεση για την ταχύτερη και πιο ανώδυνη επιστροφή στην κανονικότητα παραμένει ο εμβολιασμός.