Ξένια Κουναλάκη
Ο εφιάλτης των Χριστουγέννων επέστρεψε την Παρασκευή στη Γερμανία. Οκτώ χρόνια μετά την επίθεση σε χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου, η γιορτή βάφτηκε με αίμα στο Μαγδεβούργο της ανατολικής Γερμανίας, μετά την εισβολή αυτοκινήτου -ένα μαύρο SUV μάρκας BMW- που παρέσυρε όποιον πεζό βρήκε στην «τυφλή» πορεία του.
Η επίθεση, που άφησε πίσω της τουλάχιστον πέντε νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες, σκιάζει και την πολιτική ατμόσφαιρα, ενόψει των πρόωρων εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου.
Το προφίλ του συλληφθέντος που, σύμφωνα με τις Αρχές οδηγούσε το αυτοκίνητο και έδρασε χωρίς συνεργούς, δεν μοιάζει καθόλου με το στερεότυπο του νεαρού τζιχαντιστή. Πρόκειται για τον Ταλέμπ Α., εναν 50χρονο γιατρό, που είχε μεταναστεύσει από τη Σαουδική Αραβία στη Γερμανία το 2006, αρχικά για σπουδές. Δέκα χρόνια αργότερα του χορηγήθηκε άσυλο, με την αιτιολογία ότι στην πατρίδα του κινδύνευε η ζωή του, εξ αιτίας του ότι είχε αποκηρύξει το Ισλάμ. Ο Ταλεμπ Α. ζούσε στο Μπέρνμπουργκ, μια πόλη 32.000 κατοίκων κοντά στο Μαγδεβούργο, όπου εργαζόταν ως ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής.
Ο ύποπτος φέρεται να είχε αναπτύξει ακτιβιστική δράση, βοηθώντας γυναίκες από τη Σαουδική Αραβία να αιτηθούν άσυλο στη Γερμανία. Είχε στήσει μια ιστοσελίδα με σχετικές πληροφορίες και σε συνέντευξη του, το 2019, στην εφημερίδα «Frankfurter Rundschau», είχε πει ότι σκοπός του ήταν να βοηθήσει γυναίκες που «αναζητούν προστασία γιατί καταπιέζονται από τους άνδρες κηδεμόνες τους». Το άσυλο στη Γερμανία, είχε πει ο Ταλέμπ «είναι ένα δρόμος προς την ελευθερία για τις γυναίκες αυτές».
Στις αναρτήσεις του στα κοινωνικά δίκτυα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του περιοδικού Spiegel, εξέφραζε την άποψη ότι «η Γερμανία πρέπει να προστατεύσει τα σύνορα της από την παράνομη μετανάστευση» και ισχυριζόταν ότι «η πολιτική των ανοιχτών συνόρων ήταν σχέδιο της Μέρκελ για τον εξισλαμισμό της Ευρώπης». Σε άλλες αναρτήσεις του, υποστήριζε την ξενοφοβική «Εναλλακτική για τη Γερμανία». «Ποιος αντιμάχεται πια το Ισλάμ στη Γερμανία;», αναρωτιόταν.
Η πτώση
Η επίθεση βρίσκει τη Γερμανία σε μια στιγμή αστάθειας, σπάνιας για τα πολιτικά ήθη της χώρας. Τέσσερις ημέρες πριν από το χτύπημα, η κυβέρνηση του Ολαφ Σολτς είχε χάσει και τυπικά τη δεδηλωμένη στο Μπούντεσταγκ, ανοίγοντας τον δρόμο για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Ο Σολτς, αντέδρασε ξερά, χωρίς συναισθηματισμούς στην καταψήφιση της κυβέρνησής του. «Την ψήφο εμπιστοσύνης την απευθύνω σήμερα στους ψηφοφόρους», είπε χαρακτηριστικά, κηρύσσοντας την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας . Ετσι απλά, χωρίς ιδιαίτερο δράμα, έληξε άδοξα μια εξαρχής αντιδημοφιλής κυβέρνηση, της οποίας η αποδοχή ήταν η μικρότερη στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας. Tην ίδια στιγμή, ο Σολτς θεωρείται ο λιγότερο αγαπητός καγκελάριος από την εποχή της επανένωσης των δύο Γερμανιών. Η Αγκελα Μέρκελ ουδέποτε έπιασε τόσο χαμηλά ποσοστά, ούτε ο προκάτοχός της Γκέρχαρντ Σρέντερ. Το ίδιο ισχύει και για τον Χέλμουτ Κολ, παρά την εμπλοκή του σε σκάνδαλο διαφθοράς.
«Κάθεται με τις ώρες σιωπηλός στις ευρωπαϊκές συνόδους» ή «εξηγεί τον κόσμο με διδακτικό τρόπο», είναι η περιγραφή που επιφύλαξε πρόσφατα για τον Σολτς ο βασικός αντίπαλός του και πιθανός διάδοχός του, ο Χριστιανοδημοκράτης υποψήφιος καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς. Παρ’ ότι για τον Σολτς έχει παγιωθεί η εικόνα του βαρετού γραφειοκράτη, χωρίς ίχνος χιούμορ και επικοινωνιακού χαρίσματος, ο ίδιος αρνήθηκε να παραχωρήσει την υποψηφιότητά του στον σαφώς πιο αγαπητό Σοσιαλδημοκράτη υπουργό Αμυνας, Μπόρις Πιστόριους. Αλλωστε, εξίσου ανιαρός και τεχνοκράτης, ο οποίος είχε εγκαταλείψει για πάνω από δέκα χρόνια την πολιτική, λογίζεται και ο Μερτς, γεγονός που μεταφέρει την πολιτική σύγκρουση σε επίπεδο προγραμματικών αρχών και όχι προσωπικοτήτων.
Χριστιανοδημοκράτες
Ο Φρίντριχ Μερτς είναι υποψήφιος με τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU).
Η Ενωση Χριστιανοδημοκρατών – Χριστιανοκοινωνιστών (CDU/CSU) θέλει μείωση της φορολογίας και κατάργηση του τέλους αλληλεγγύης (Solidaritätszuschlag) για τη χρηματοδότηση του κόστους της επανένωσης των δύο Γερμανιών. Αποκλείει μείωση των συντάξεων, αλλά επιδιώκει μείωση των επιδομάτων. Θεωρεί απαραίτητο τον περιορισμό της μετανάστευσης με απελάσεις προς τη Συρία και το Αφγανιστάν. Στοχεύει στην αύξηση των αμυντικών δαπανών και στη χρήση συστήματος αναγνώρισης προσώπων για την καλύτερη αστυνόμευση επικίνδυνων περιοχών.
Σοσιαλδημοκράτες
O καγκελάριος Ολαφ Σολτς θα είναι ξανά υποψήφιος με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD).
Οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) επενδύουν στη μείωση της τιμής της ενέργειας μέσω πλαφόν στα τέλη δικτύου, προκειμένου να πάρει μπρος η οικονομική ανάπτυξη. Για τη βιομηχανία προβλέπονται φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις, ενώ σχεδιάζεται το επονομαζόμενο «γερμανικό ταμείο» με στόχο τη μόχλευση επενδύσεων από δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια. Το φρένο χρέους χρήζει μεταρρύθμισης, αναφέρεται στο προεκλογικό τους πρόγραμμα. Αύξηση του κατώτατου μισθού και φοροελαφρύνσεις για το 95% των νοικοκυριών, που θα καλυφθούν από την αυξημένη φορολόγηση των ανώτατων εισοδηματικών στρωμάτων είναι μερικά από τα πλέον φιλολαϊκά μέτρα.
Η Ακροδεξιά
Η Αλις Βάιντελ είναι υποψήφια με την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) επανέφερε την πρόταση για έξοδο από την Ε.Ε. και το ευρώ και την επιστροφή στο γερμανικό μάρκο, απόφαση που θα ληφθεί με δημοψήφισμα. Το ακροδεξιό κόμμα αμφισβητεί την κλιματική αλλαγή ως απόρροια της ανθρώπινης δραστηριότητας και ζητάει επιστροφή στα ορυκτά καύσιμα, στην πυρηνική ενέργεια και στο ρωσικό φυσικό αέριο. Στο πλαίσιο της φιλορωσικής πολιτικής της, η AfD ζητεί να παραμείνει η Ουκρανία ουδέτερο κράτος εκτός ΝΑΤΟ και Ε.Ε. Τέλος, στο μεταναστευτικό απαιτεί ελέγχους και απελάσεις στα σύνορα, ενώ θεωρεί πως οι αιτούντες άσυλο πρέπει να κρατούνται στα σύνορα.
Πράσινοι
Ο Ρόμπερτ Χάμπεκ είναι υποψήφιος με τους Πράσινους.
Οι Πράσινοι θέλουν τη θέσπιση ταμείου για το κλίμα, με τη βοήθεια του οποίου θα ανακουφίζονται από το κόστος της πράσινης μετάβασης πολίτες με χαμηλά ή μεσαία εισοδήματα. Το μέτρο είχε συμφωνηθεί μεν από την απερχόμενη κυβέρνηση, αλλά δεν τέθηκε σε εφαρμογή. Η φροντίδα των ηλικιωμένων και η δικαιότερη διαμόρφωση του ασφαλιστικού είναι από τις κεντρικές ιδέες του οικολογικού κόμματος και η δαπάνη θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από ένα φόρο στους δισεκατομμυριούχους.
Η Βάγκενκνεχτ
Η Σάρα Βάγκενκνεχτ είναι επικεφαλής του νεοσύστατου κόμματος BSW.
Το νεοπαγές κόμμα της Σάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) δεν έχει ακόμη πρόγραμμα. Αυτό θα διαμορφωθεί στις 12 Ιανουαρίου στο συνέδριό του στη Βόννη. Η ίδια η Βάγκενκνεχτ αποφεύγει να αποκαλέσει τη Ρωσία εισβολέα στον πόλεμο στην Ουκρανία, αν και απορρίπτει τη χρήση στρατιωτικής βίας για την επίτευξη πολιτικών στόχων. Περισσότερα διαθέσιμα διαμερίσματα, υψηλότερες συντάξεις, καλύτερα σχολεία, φθηνότερη ενέργεια και λιγότεροι μετανάστες συγκαταλέγονται στις διεκδικήσεις του σχηματισμού.
Φιλελεύθεροι και Αριστερά
Ελεύθεροι Δημοκράτες (FDP) και το κόμμα της Αριστεράς (Linke) είναι πιθανό να μην πετύχουν να ξεπεράσουν το όριο του 5% και να μείνουν εκτός Βουλής. Οι πρώτοι επιμένουν στο «φρένο» χρέους, που αποτέλεσε κι έναν από τους λόγους της αποχώρησής τους και μετέπειτα κατάρρευσης του τρικομματικού συνασπισμού του Σολτς. Το δεύτερο έχει σύνθημα την κοινωνική δικαιοσύνη με φόρο κληρονομιάς ύψους 60% και κατώτατη σύνταξη 1.310 ευρώ.
Τα σενάρια της επόμενης ημέρας
Εξετάζοντας τα προγράμματα των κομμάτων και τις δημοσκοπήσεις, δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς πώς θα προκύψουν οι απαραίτητες συγκλίσεις για τον σχηματισμό βιώσιμης κυβέρνησης. Η χώρα, όμως, έχει μακρά κουλτούρα συνεργασιών και είναι συνηθισμένη στις πολύμηνες διαβουλεύσεις για την επίτευξη των απαραίτητων συμβιβασμών. Αυτή τη στιγμή, ως πιο ρεαλιστικό σενάριο προβάλλει ένας μεγάλος συνασπισμός, μια σύμπραξη δηλαδή CDU και SPD, με καγκελάριο τον Φρίντριχ Μερτς. Ενα δεύτερο πιο δύσκολο σενάριο, αφού αυτή τη στιγμή δεν βγαίνουν οι αριθμοί, είναι μια συνεργασία της συντηρητικής παράταξης με τους Πράσινους. Το δεύτερο αυτό σενάριο, ωστόσο, θα προκαλούσε εσωτερική κρίση στην Ενωση CDU/CSU, αφού ο ηγέτης των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών Μάρκους Ζέντερ θεωρεί το οικολογικό κόμμα κόκκινο πανί, ως υπερβολικά αριστερό και woke και απορρίπτει τη συνεργασία μαζί του. Eίναι η πρώτη φορά που στον πολιτικό στίβο της Γερμανίας κατεβαίνουν όχι ένας ούτε δύο ούτε τρεις, αλλά τέσσερις υποψήφιοι καγκελάριοι, οι ηγέτες του CDU, του SPD, των Πρασίνων και της AfD..
