Kathimerini.gr
Τις θαλάσσιες ζώνες δικαιοδοσίας της Ελληνικής Δημοκρατίας αποτυπώνει ο χάρτης του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, τον οποίο ανακοίνωσε χθες η κυβέρνηση. Η Ελλάδα εκπληρώνει την υποχρέωση ως κράτος-μέλος της Ε.Ε. να διαθέτει ένα τέτοιο σχέδιο και υπενθυμίζει στην Αγκυρα ότι, εφόσον το επιθυμεί, ο δρόμος προς τη Χάγη για την οριοθέτηση ΑΟΖ ή υφαλοκρηπίδας είναι ανοιχτός. Ο χάρτης αποτυπώνει σε ένα επίσημο έγγραφο προς χρήση από την Κομισιόν και την Ε.Ε. την υφιστάμενη κατάσταση στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο και τις ελληνικές απόψεις για την έκταση των θαλασσίων ζωνών της χώρας. Η Αγκυρα αντέδρασε δημοσιεύοντας χάρτη με τις δικές της θέσεις και δηλώνοντας ότι οι μονομερείς ενέργειες της Ελλάδας δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια για την Τουρκία.
«Οπλο» ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός
Του Βασίλη Νέδου
Η ανακοίνωση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού (ΘΧΣ), στο πλαίσιο συγκρότησης της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ), συνιστά αποτέλεσμα μιας προσπάθειας που ξεκίνησε σχεδόν από την πρώτη ημέρα που ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης πέρασε την πόρτα του νεοκλασικού κτιρίου στη Βασιλίσσης Σοφίας. Η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει στην ανακοίνωση του ΘΧΣ για διάφορους λόγους, οι οποίοι συνδέονται κατά κύριο λόγο με την υποχρέωση της Ελλάδας ως κράτους-μέλους της Ε.Ε. να διαθέτει ένα τέτοιο σχέδιο (με καταληκτική ημερομηνία την 31η Μαρτίου 2021) και, βεβαίως, τα πρόστιμα που συνδέονταν με τη διαρκή καθυστέρηση κατάθεσής του. Η τελευταία καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ήταν εκείνη της 27ης Φεβρουαρίου (υπόθεση C‑128/24), η οποία και λειτούργησε ως ένας ακόμα μοχλός πίεσης για την επίσπευση των διαδικασιών από την Αθήνα. Η ελληνική κυβέρνηση ανέμενε, βεβαίως, και τις –ουσιαστικά προαναγγελθείσες– τουρκικές αντιδράσεις, οι οποίες αποτυπώνονται σε ένα χάρτη που περιλαμβάνει ορισμένες από τις πάγιες αντιλήψεις της Αγκυρας, αλλά είναι σε γενικές γραμμές πρόχειρος και δίχως κάποια αυστηρή νομική λογική γύρω από την κατάρτισή του. Πρόκειται, εν ολίγοις, για μια καθαρά επικοινωνιακή αντίδραση, προκειμένου να απαντηθούν οι εσωτερικές επικρίσεις περί δήθεν «υποχωρητικότητας» της κυβέρνησης Ερντογάν έναντι της Ελλάδας.
Επί της ουσίας, πάντως, ο χάρτης που συνοδεύει τον ΘΧΣ, όπως αναρτήθηκε από τα υπουργεία Εξωτερικών και Περιβάλλοντος, αποτυπώνει θαλάσσιες ζώνες δικαιοδοσίας της Ελληνικής Δημοκρατίας. Κάποιες από αυτές είναι ήδη οριοθετημένες. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται οι ελληνοϊταλικές συμφωνίες οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) του 1977 και του 2020 και η τμηματική ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του 2020. Για τη χάραξη χρησιμοποιήθηκε, επίσης, ο νόμος Μανιάτη (4001/2011), με εξαίρεση βέβαια τις παραπάνω συμφωνίες, οι οποίες κατέληξαν έπειτα από διαπραγματεύσεις με την Ιταλία και την Αίγυπτο σε μειωμένη επήρεια κάποιων νησιών.
Επί χάρτου η πλέον διακριτή διαφοροποίηση από τα απώτατα εξωτερικά όρια που προβλέφθηκαν με τον νόμο Μανιάτη είναι εκείνη που αφορά την τμηματική οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας και Αιγύπτου, με βάση την οποία η νησίδα Χρυσή νότια της Κρήτης, η Κάσος, η Κάρπαθος και η μισή Ρόδος εμφανίζονται να έχουν περιορισμένη επήρεια σε σχέση με την ηπειρωτική ακτή της μεγάλης βορειοαφρικανικής χώρας. Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία του Αυγούστου 2020 είχε σταματήσει ελαφρώς δυτικότερα του 28ου μεσημβρινού που αποτελεί για την Αγκυρα ιδιαίτερα ευαίσθητο σημείο. Και στο ενημερωτικό σημείωμα που συνόδευσε χθες τον ΘΧΣ υπογραμμίζεται ότι για όλες τις υπόλοιπες περιοχές έχει χρησιμοποιηθεί η μέση γραμμή για τον καθορισμό του εξωτερικού ορίου της ελληνικής υφαλοκρηπίδας «μέχρι τη σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές».
Με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά η Αθήνα υπενθυμίζει στην Αγκυρα ότι εφόσον το επιθυμεί, ο δρόμος προς τη Χάγη ή τη διεθνή διαιτησία για την οριοθέτηση ΑΟΖ ή υφαλοκρηπίδας είναι ανοιχτός. Ενώ, επιπλέον, η σαφής διαφορά ανάμεσα στα απώτατα εξωτερικά όρια (νόμος Μανιάτη) και στην τμηματική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο αποτελεί μια καταφανή διάψευση των κατηγοριών της Τουρκίας περί μαξιμαλιστικού ελληνικού αφηγήματος.
Οι τουρκικές απόψεις βασίζονται, βεβαίως, στην ανάδειξη του λεγόμενου χάρτη της Σεβίλλης ως εθνικής θέσης της Αθήνας και του πάγιου φόβου της Αγκυρας για «εγκλωβισμό» στον κόλπο της Αττάλειας. Στην πραγματικότητα ο χάρτης που συνοδεύει τον ΘΧΣ δεν συμπίπτει με τον χάρτη της Σεβίλλης, παρά μόνο στα σημεία τα οποία δεν έχουν οριοθετηθεί. Αν και τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας έχουν σχεδιαστεί με βάση την πλήρη επήρεια των νησιών, ο χάρτης έχει σχεδιαστεί με την αιγιαλίτιδα ζώνη στα 6 ναυτικά μίλια (πλην Ιονίου που έχει επεκταθεί στα 12 ν.μ.) και με την υποσημείωση ότι η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμά της ανά πάσα στιγμή επέκτασής τους. Εν ολίγοις ο χάρτης που συνοδεύει τον ΘΧΣ αποτυπώνει πραγματικότητες και είναι σημαντικός κυρίως διότι αποτυπώνει σε ένα επίσημο έγγραφο για τη χρήση της Κομισιόν και της Ε.Ε., την υφιστάμενη κατάσταση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και τις ελληνικές απόψεις για την έκταση των θαλάσσιων ζωνών της χώρας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΘΧΣ δεν έχει καμία σχέση με τη συζήτηση που είχε γίνει τους τελευταίους μήνες περί ανακήρυξης θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο. Ωστόσο ο χάρτης του ΘΧΣ και οι τέσσερις ζώνες (χωρικές ενότητες) στις οποίες διαχωρίζει τις θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας, αποτελεί μόνο το πρώτο βήμα εναρμόνισης με το κοινοτικό κεκτημένο. Ακολουθεί ένας μακρύς νομοθετικός δρόμος για την εξειδίκευση όλων των δραστηριοτήτων που μπορεί να γίνουν σε αυτές τις τέσσερις περιοχές. Πρακτικά πρόκειται για μια σειρά από παραμέτρους, όπως η κλιματική ανθεκτικότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων, η βελτίωση και προστασία των θαλάσσιων μεταφορών, η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας, η ιχθυοκαλλιέργεια και η ενίσχυση των διασυνοριακών έργων κοινού ενδιαφέροντος.
«Οι ελληνικές αξιώσεις δεν έχουν νομικές συνέπειες για την Τουρκία»
Του Μανώλη Κωστίδη
Tο υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας απέρριψε ως «μονομερή» ενέργεια τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό της Ελλάδας, υπογραμμίζοντας ότι οι ελληνικές αξιώσεις «δεν έχουν νομικές συνέπειες για την Τουρκία». Συνεχίζοντας, υποστηρίζει ότι «παραβιάζουν περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Αν. Μεσόγειο», όμως άφησε ανοιχτό το παράθυρο συνεργασίας με την Ελλάδα στο Αιγαίο.
Συγκεκριμένα, το υπουργείο Εξωτερικών της γειτονικής χώρας με ανακοίνωσή του υποστηρίζει: «Ορισμένες από τις ζώνες που καθορίζονται στον “θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό” που ανήγγειλε η Ελλάδα σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ε.Ε., παραβιάζουν τις ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας της χώρας μας στο Αιγαίο Πέλαγος και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τονίζουμε για άλλη μια φορά ότι οι μονομερείς ενέργειες και αξιώσεις της Ελλάδας δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια για τη χώρα μας. Υπενθυμίζουμε ότι μονομερείς ενέργειες σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες, όπως το Αιγαίο και η Μεσόγειος, θα πρέπει να αποφεύγονται, ότι το διεθνές δίκαιο της θάλασσας ενθαρρύνει τη συνεργασία, συμπεριλαμβανομένων και περιβαλλοντικών θεμάτων, μεταξύ των παράκτιων κρατών σε αυτές τις θάλασσες και ότι, σε αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία είναι πάντα έτοιμη να συνεργαστεί με την Ελλάδα στο Αιγαίο Πέλαγος».
Η Αγκυρα μιλάει για απόπειρα «τετελεσμένων γεγονότων» που δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια για τη χώρα και αναφέρει ότι «η Τουρκία στις σχέσεις της με την Ελλάδα διατηρεί τη θέση της ότι θα πρέπει να υιοθετηθεί μια ειλικρινής και περιεκτική προσέγγιση για την επίλυση των ζητημάτων στη βάση του διεθνούς δικαίου, της δικαιότητας και της καλής γειτονίας στο πλαίσιο της Διακήρυξης των Αθηνών». Παράλληλα, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας αναφέρει πως θα υποβάλει δικό της χάρτη θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού και στα Ηνωμένα Εθνη και στην UNESCO.
Εν τω μεταξύ, υπό τον τίτλο «Δημοσιεύθηκε η πρώτη μελέτη της Τουρκίας για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό» το κρατικό πρακτορείο Ανατολή δημοσιοποίησε χάρτη της μελέτης για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό που δείχνει τις προθέσεις της Αγκυρας, δίχως όμως να είναι μέχρι στιγμής επίσημες θέσεις της τουρκικής κυβέρνησης. Η εφημερίδα Milliyet αναφέρει για τον χάρτη πως στο Αιγαίο επιλέχθηκε η μέθοδος της μέσης γραμμής μεταξύ των ηπειρωτικών χωρών, με αποτέλεσμα να διχοτομείται το Αιγαίο μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Το Εθνικό Κέντρο Ερευνών για τη Θάλασσα και το Ναυτικό Δίκαιο του Πανεπιστημίου της Αγκυρας δημοσίευσε την πρώτη ακαδημαϊκή μελέτη για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.
Ο σχετικός χάρτης, σύμφωνα με το «Ανατολή», αποτυπώνει ότι στο πλαίσιο του ΘΧΣ της Τουρκίας γίνονται σχέδια για οικονομικές, επιστημονικές και στρατιωτικές δραστηριότητες στις γύρω θάλασσες, πέρα από τα χωρικά ύδατα, και πως έχουν εντοπιστεί ορισμένες περιοχές για αυτές τις δραστηριότητες. Η εφημερίδα Milliyet αναφέρει ότι έχει συστηθεί «διοργανικό συντονιστικό συμβούλιο» υπό την αιγίδα της τουρκικής προεδρίας και υπό τον συντονισμό του υπουργείου Εξωτερικών για την καλύτερη διαχείριση θεμάτων που σχετίζονται με τον ΘΧΣ, το οποίο αποτελεί ένα «master plan» για τις θάλασσες και καθορίζει πώς και για ποιο σκοπό θα χρησιμοποιηθούν.
Ο διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Ερευνών για τη Θάλασσα και το Ναυτικό Δίκαιο, Μουσταφά Μπάσκαρα, ανέφερε ότι «στη Μεσόγειο υπάρχει ένα εξωτερικό σύνορο που περιλαμβάνει, ανατολικά, τις συντεταγμένες της συμφωνίας για την υφαλοκρηπίδα με την “ΤΔΒΚ” το 2011, την οποία η Τουρκία δήλωσε στα Ηνωμένα Εθνη (ΟΗΕ), και τις συντεταγμένες της συμφωνίας με τη Λιβύη δυτικά, την οποία η Τουρκία υπέβαλε επίσημα στον ΟΗΕ. Ο κύριος σκοπός αυτού του χάρτη είναι να εξυπηρετήσει διαφορετικούς τομείς προκειμένου να αποκομίσουν το μέγιστο όφελος από τις θάλασσες με βάση τη βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία των θαλάσσιων περιοχών».
«Κλείνουν εκκρεμότητες του παρελθόντος»
Αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση του χάρτη του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού (ΘΧΣ) τα υπουργεία Εξωτερικών και Ενέργειας ανήρτησαν δύο διακριτά κείμενα ερωταπαντήσεων, προκειμένου να εξηγήσουν τι αφορά η συγκεκριμένη εξέλιξη. Τα κείμενα έχουν ως εξής:
Ερωτήσεις και απαντήσεις από το υπουργείο Εξωτερικών:
1. Γιατί είναι σημαντική κίνηση η κατάρτιση και η εξειδίκευση και αποτύπωση σε χάρτη του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού (ΘΧΣ);
Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της Ε.Ε. τα απώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (δηλαδή πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες).
2. Δηλαδή τι αποτυπώνει ο χάρτης;
Οι θαλάσσιες περιοχές που αποτυπώνονται στον χάρτη συμπεριλαμβάνουν τις ελληνοϊταλικές συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ του 1977 και του 2020 και την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του 2020, ενώ συμπίπτουν με τα όρια που απορρέουν από τον νόμο 4001/2011. Σε ό,τι αφορά μη οριοθετημένες περιοχές αποτυπώνεται η μέση γραμμή που καθορίζει το εξωτερικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας μέχρι τη σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές.
3. Αρα ο χάρτης αποτυπώνει την ΑΟΖ της Ελλάδας στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας (στο Ιόνιο, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο);
Η διαδικασία οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών έχει διαφορετικό αντικείμενο από τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος αφορά τη διαδικασία με την οποία οι αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών αναλύουν και οργανώνουν τις ανθρώπινες δραστηριότητες στις ανωτέρω θαλάσσιες περιοχές για την επίτευξη των οικολογικών, οικονομικών και κοινωνικών στόχων. Συνεπώς, ο χάρτης που αποτυπώνει τον ελληνικό θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό δεν συνιστά οριοθέτηση ΑΟΖ.
4. Αποτυπώνει την επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια (στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο);
Η επέκταση των χωρικών υδάτων έως τα 12 ναυτικά μίλια είναι αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας μας που απορρέει από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Είναι ένα δικαίωμα για την άσκηση του οποίου η Ελλάδα επιφυλάσσεται όταν και όπως το κρίνει εθνικά συμφέρον με βάση τους κανόνες που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο.
5. Πώς συνδέεται η κατάρτιση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού με την κυριαρχία και την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων;
Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός και η εξειδίκευσή του με χάρτη αποτελεί αποτύπωση των δραστηριοτήτων σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας – όχι άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων. H κυριαρχία δεν είναι αντικείμενο σχεδιασμού. Προϋπάρχει και δεν επηρεάζεται από αυτόν.
6. Γιατί η κυβέρνηση καταθέτει τώρα τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό;
Η κυβέρνηση κλείνει εκκρεμότητες του παρελθόντος. Υπερασπίζεται τα εθνικά συμφέροντα στην πράξη και με ουσιαστικό τρόπο, όχι με επικοινωνιακές φωτοβολίδες.
7. Η κατάρτιση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού πιθανόν να προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας. Αρα εγκαταλείπετε τον ελληνοτουρκικό διάλογο;
Το ότι λύνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος δεν σημαίνει ότι δεν επιδιώκουμε τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε. Το ότι συζητάμε δεν σημαίνει ότι κάνουμε εκπτώσεις από τις θέσεις μας και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη. Η Ελλάδα επιθυμεί θετικό κλίμα στις σχέσεις με την Τουρκία και έχει ταχθεί από την αρχή υπέρ της ελληνοτουρκικής συνεννόησης με βάση το Διεθνές Δίκαιο και την καλή γειτονία. Εξάλλου, ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αφορά μια ουσιαστική υποχρέωση της χώρας μας έναντι της Ε.Ε. που απορρέει από συγκεκριμένες ευρωπαϊκές οδηγίες και εντάσσεται στο πλαίσιο επίτευξης σειράς ευρωπαϊκών στρατηγικών, όπως η Πράσινη Συμφωνία και η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Θαλάσσια Ασφάλεια (EUMSS-EU Maritime Security Strategy).
Ερωτήσεις και απαντήσεις από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας:
1. Τι είναι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός;
Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός (ΘΧΣ) αποτυπώνει τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος σε αυτές. Ταυτόχρονα προσδιορίζει τη συμβατότητα και την παράλληλη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων αυτών, με γνώμονα πάντοτε τη βιώσιμη ανάπτυξη των θαλάσσιων περιοχών και την αξιοποίηση των θαλάσσιων πόρων. Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης και με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ιδίως δε με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Η διαδικασία αυτή προβλέπεται στην οδηγία 2014/89/Ε.Ε. και εκπληρώνεται, με αυτόν τον τρόπο, η ευρωπαϊκή υποχρέωση της χώρας μας. Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η οδηγία αυτή δεν θίγει τα κυριαρχικά δικαιώματα και τη δικαιοδοσία των κρατών-μελών επί των θαλάσσιων υδάτων, τα οποία απορρέουν από τις σχετικές διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου, ιδίως, δε, από την UNCLOS.
2. Ποιος είναι ο στόχος του;
Η οργάνωση του θαλάσσιου χώρου, η ομαλή αλληλεπίδραση χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Κατά την εκπόνηση του ΘΧΣ θα ληφθούν υπόψη κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παράμετροι, για δραστηριότητες όπως:
• Η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής –μεταξύ άλλων– διά του ορισμού θαλάσσιων πάρκων.
• Η διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων.
• Η βελτίωση και προστασία των θαλάσσιων μεταφορών.
• Η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.
• Η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας και ιδιαίτερα των δυνητικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου αλλά και των υπεράκτιων αιολικών μας πάρκων.
• Η ιχθυοκαλλιέργεια.
• Η ενίσχυση των διασυνοριακών υποδομών κοινού ενδιαφέροντος με άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της άμεσης περιφέρειάς της.
Με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό δίνεται η δυνατότητα μιας συντεταγμένης –και όχι αποσπασματικής– οριοθέτησης ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Σε συνέχεια των στρατηγικών προτεραιοτήτων που έθεσε ο πρωθυπουργός στο 9ο «Our Ocean Conference», ο σχεδιασμός αποτελεί μέρος μιας ολιστικής πολιτικής χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας σε θάλασσα και στεριά, που προοδευτικά υλοποιείται από την ελληνική κυβέρνηση.
3. Γιατί κατατίθεται τώρα ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός;
Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αποτελεί έναν οδικό χάρτη αξιοποίησης των θαλάσσιων πόρων μας. Συνεπώς, η σχεδίασή του αποτέλεσε αντικείμενο μακράς διαβούλευσης με συναρμόδια υπουργεία, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και με τις τοπικές κοινωνίες. Ο ΘΧΣ αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία αν συνυπολογιστεί ότι η χώρα μας διαθέτει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τα περισσότερα καταγεγραμμένα νησιά.
4. Γιατί χωρίστηκε ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός σε τέσσερις χωρικές ενότητες;
Γιατί με αυτόν τον τρόπο απεικονίζεται η διοικητική διάρθρωση των αντίστοιχων περιφερειών. Θα ακολουθήσει η έκδοση των αντίστοιχων θαλάσσιων χωροταξικών πλαισίων, όπως συνέβη και με τα περιφερειακά χωροταξικά πλαίσια (12 από τα συνολικά 13 έχουν ήδη δημοσιευθεί, ενώ δρομολογείται και το 13ο).
5. Πού δημοσιεύεται ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός; Πώς θα ενημερωθούν οι πολίτες;
Δημοσιεύεται σε ΦΕΚ, όπως προβλέπεται στην Ελλάδα, ενημερώνεται η Ευρωπαϊκή Ενωση και αναρτάται στις σχετικές διαδικτυακές πλατφόρμες της. Παράλληλα θα υπάρξουν και δράσεις ενημέρωσης από το ΥΠΕΝ.
6. Εχει γεωπολιτική σημασία ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός;
Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία της Ενωσης και με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ιδίως, δε, με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της Ε.Ε. τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, δηλαδή πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών. Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός υλοποιεί μια σειρά από ευρωπαϊκές στρατηγικές και αποτελεί τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
