Kathimerini.gr
Σε κατάσταση συναγερμού και ετοιμότητας βρίσκονται οι τοπικές κοινωνίες της Σαντορίνης, της Αμοργού, της Ανάφης και άλλων νησιών των Κυκλάδων, όπου λίγο μετά τις 15:00 σημειώθηκε σεισμική δόνηση 5 Ρίχτερ, η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί από την έναρξη της ασυνήθιστης σεισμικής ακολουθίας στα τέλη Ιανουαρίου.
Με χιλιάδες άτομα να έχουν εγκαταλείψει εσπευσμένα το νησί της Σαντορίνης και τη σεισμική ακολουθία να βαίνει αμείωτη, σεισμολόγοι και καθηγητές Φυσικών Καταστροφών μιλούν για όλα τα πιθανά σενάρια εξέλιξης της εντονότατης σεισμικής δραστηριότητας – από το χειρότερο έως το ηπιότερο – ενώ περίπου 550 δονήσεις έχουν καταγραφεί μόνο το τελευταίο τριήμερο.
Διαβάστε επίσης: Σεισμός 5 Ρίχτερ μεταξύ Σαντορίνης-Αμοργού-Ο ισχυρότερος μέχρι στιγμής
Μ. Σκορδίλης: Δύσκολα θα έχουμε επανάληψη του 1956
Ο καθηγητής Σεισμολογίας του ΑΠΘ, Μανώλης Σκορδίλης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, δήλωσε ότι κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για μια «σμηνοσειρά», δηλαδή μία ακολουθία σεισμών «συγκεντρωμένων» χρονικά και χωρικά, χωρίς την έλευση κάποιου αισθητά μεγαλύτερου σεισμού που να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο κύριος.
«Ο χώρος που έχει διεγερθεί αρκετά μεγάλος, μήκους 20-30 χιλιομέτρων. Δεν είναι πρωτόγνωρο να έχουμε σμήνος σεισμών, είχαμε πολλές φορές στην Ελλάδα σμηνοσειρές αλλά η συγκεκριμένη είναι μια εξαιρετικά πλούσια σειρά με αρκετά μεγάλα μεγέθη. Με δεδομένο πως εκδηλώνονται κοντά σε κατοικημένη περιοχή, καταλαβαίνετε πως δημιουργεί μια πολύ έντονη ανησυχία στους κατοίκους. Από την άλλη μεριά, με δεδομένο το 1956 που είχαμε έναν πολύ ισχυρό σεισμό στην περιοχή, είναι πολύ δύσκολο μέσα σε ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα να πρόλαβε να συσσωρευτεί εκ νέου σεισμική ενέργεια για να εκδηλωθεί κάτι πολύ μεγάλο στην περιοχή. Δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα καθησυχαστικοί όταν βλέπουμε ένα ρήγμα της τάξης των 25 χιλιομέτρων να είναι διεγερμένο. Το πιθανότερο είναι να μην έχουμε εκδήλωση κάποιου μεγάλου σεισμού, αλλά δεν είναι ένα ενδεχόμενο που μπορεί να αποκλειστεί».
Ο ίδιος, ξεκαθαρίζει πως το ρήγμα δεν έχει σχέση με το ηφαίστειο της Σαντορίνης. «Η δραστηριότητα στην περιοχή της Καλδέρας παρακολουθείται ούτως ή άλλως. Δεν παρατηρείται κάτι το ιδιαίτερο αυτές τις ημέρες».
Κ. Συνολάκης: Η πιθανότητα μικρής έκρηξης και το χειρότερο σενάριο
Ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, Κώστας Συνολάκης ανέφερε στον ΣΚΑΪ πως είναι πολύ νωρίς για εκτιμήσεις σχετικά με το πότε θα σταματήσουν οι σεισμοί, κάνοντας λόγο για «πάρα πολύ σπάνιο» φαινόμενο στην Ελλάδα. «Θα γίνει κάποια ενεργοποίηση του ηφαιστείου, που από το καλοκαίρι έχει δείξει ορισμένα δείγματα; Οσον αφορά το ηφαίστειο, η Σαντορίνη κάνει μικρές εκρήξεις κατά μέσο όρο πιστεύουμε κάθε 50 χρόνια. Στον 20ο αιώνα γίνανε το ’22, το ’28 και το ’50 και ήταν μικρές εκρήξεις. Είμαστε στο χρονικό διάστημα (σ.σ. να γίνει). Πρέπει να παρακολουθούμε από πολύ κοντά το ηφαίστειο. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε κανένα σενάριο. Αυτό που δεν φαίνεται πώς θα γίνει είναι μια έκρηξη όπως εκείνη της μινωικής εποχής. Αυτές γίνονται περίπου κάθε 17.000 χρόνια, έχουμε καιρό μπροστά μας».
Αναφορικά με το χειρότερο σενάριο ο κ. Συνολάκης απάντησε: «Στη σύσκεψη που έγινε στο γραφείο του πρωθυπουργού, συζητήθηκαν τα πιο ακραία σενάρια, τα οποία ελπίζουμε να μην γίνουν» πραγματικότητα, είπε σημειώνοντας πως μέσα σε αυτά ήταν το ενδεχόμενο για τσουνάμι. «Το τσουνάμι είναι πραγματικά κάτι που μπορεί να συμβεί είτε έχουμε έναν υποθαλάσσιο σεισμό στο ρήγμα αυτό, είτε έχουμε μια υποθαλάσσια έκρηξη. Αυτό είναι μέσα στα πιθανά σενάρια».
Ερωτηθείς σχετικά με την πιθανότητα ολικής εκκένωσης των γύρω νησιών, ο καθηγητής ξεκαθάρισε: «Είναι πολύ πολύ ακραίο αλλά υπάρχει προετοιμασία. Δεν είναι όμως κάτι το οποίο συζητείται, δεν είμαστε ακόμα “εκεί”. Η πολιτεία είναι προετοιμασμένη ακόμα και για αυτό».
Παράλληλα, διευκρίνισε πως η σεισμική δραστηριότητα μπορεί να διαρκέσει πολύ καιρό ακόμα. «Το 2011, ο παροξυσμός της Σαντορίνης κράτησε έναν χρόνο. Σημειώνονταν συνεχείς σεισμοί (…) θα αισθανθώ καλύτερα μόλις σταματήσουν οι σεισμοί πάνω από 4 Ρίχτερ».
Α. Τσελέντης: Δυστυχώς δεν έχουμε αποκλιμάκωση – Ενεργοποιήθηκε το μεγάλο ρήγμα της Αμοργού
Με ανάρτησή του ο καθηγητής Γεωφυσικής Ακης Τσελέντης ανέφερε σε ανάρτησή του πως «δυστυχώς η σεισμική δραστηριότητα δεν αποκλιμακώνεται, αλλά αντίθετα εντείνει τους ρυθμούς της».
«Μόνο μέσα σε αυτές τις λίγες μέρες του Φεβρουαρίου ξεπέρασαν τους 40 οι σεισμοί μεγαλύτεροι των 4 Ρίχτερ. Ο σεισμογόνος χώρος επεκτείνεται προς τα βορειοανατολικά και είναι φανερό ότι το μεγάλο ρήγμα της Αμοργού που μας έδωσε το καταστροφικό σεισμό του 1956 έχει ενεργοποιηθεί. Η όλη δραστηριότητα έχει ξεκάθαρα τα χαρακτηριστικά προσεισμικής ακολουθίας και δυστυχώς όσο δε γίνεται ο κύριος σεισμός τόσο θα αυξάνει και το αναμενόμενο μέγεθος του».
Κατά τον ίδιο, το χειρότερο σενάριο είναι να καταγραφούν μεγέθη σεισμών όπως αυτά του 1956 (σ.σ. 7,7 και 7,2 Ρίχτερ), αλλά, όπως εκτιμά ο ίδιος «το πλέον πιθανό είναι να έχουμε σύντομα τον κυρίως σεισμό», και όχι μία κατάσταση όπως εκείνη που είχε καταγραφεί στο Αρκαλοχώρι που η προσεισμική ακολουθία είχε διαρκέσει 4 μήνες.
Με αυτό το σκεπτικό, ο κ. Τσελέντης εκτίμησε πως η καθαρά μετασεισμική φάση θα διαρκέσει αρκετούς μήνες, μέχρι το καλοκαίρι, «με δραματικές επιπτώσεις στο τουρισμό του νησιού το οποίο δεν είναι ότι καλύτερο από συνθήκες δόμησης».
«Αμφίδρομη σχέση» σεισμών – ηφαιστείων
Ο κ. Τσελέντης αναφέρθηκε και στα δύο ηφαίστεια, Σαντορίνης και Κολούμπο, που είναι ενεργά και, κατά τον ίδιο «σίγουρα υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση με τη σεισμικότητα».
Β. Καραστάθης: Προς το παρόν δεν μπορούμε να είμαστε καθησυχαστικοί
Τον προβληματισμό του για την εξέλιξη του φαινομένου εξέφρασε και ο Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου της Αθήνας, Βασίλης Καραστάθης, μιλώντας στην ΕΡΤ.
«Τα πράγματα εξελίσσονται με τρόπο που μας βάζει σε προβληματισμό. Δηλαδή δεν υπάρχουν για την ώρα οι συνθήκες αυτές ώστε να καθησυχάσουμε τον κόσμο», σχολίασε, σημειώνοντας πως για την ώρα, αντί για αποκλιμάκωση παρατηρείται μία αντίθετη εικόνα όσον αφορά τους σεισμούς.
«Η συχνότητα των σεισμών αυξάνει. Παρατηρούμε μια αύξηση και των μεγεθών (…) Είναι μια κατάσταση που είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστη, πρωτοφανής θα έλεγα για τα ελληνικά δεδομένα», σημείωσε.
Τις τελευταίες ημέρες καταγράφεται μία μετατόπιση των επικέντρων των περισσότερων σεισμών προς τα βορειοανατολικά, γεγονός που ο ίδιος χαρακτηρίζει καλό, καθώς είναι μακρύτερα από τη Σαντορίνη. «Θεωρώ ότι ένας σεισμός σαν αυτός που συζητείται, δεν θα είχε πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις στο νησί.»
Α. Γκανάς: Δεν θα έχουμε ισχυρότερο σεισμό
Ο Αθανάσιος Γκανάς, διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών παρατήρησε πως «η σεισμική δραστηριότητα έχει περιοριστεί στη νησίδα Ανυδρο», εκτιμώντας ότι τα διαθέσιμα στοιχεία συγκλίνουν στο ενδεχόμενο σμηνοσειράς, γεγονός που αν ισχύει απομακρύνει τον κίνδυνο τσουνάμι ή κατολισθήσεων.
Αναφερόμενος στους πρόσφατους σεισμούς εκτίμησε πως δεν θα σημειωθεί ισχυρότερος σεισμός, προσθέτοντας πως είναι άγνωστο πόσο θα διαρκέσει η σεισμική ακολουθία.
Ωστόσο δεν απέκλεισε και το ενδεχόμενο 6 Ριχτερ: «Δεν μπορούμε να ξέρουμε ο σεισμός σε ποιο ρήγμα θα γίνει. Υπάρχει και ένα υποψήφιο ρήγμα αυτή τη στιγμή που είναι κοντά στην Ανυδρο και έχει μήκος 15 χλμ. και το οποίο αν σπάσει αυτό μπορεί να δώσει σεισμό 6 Ρίχτερ».
«Δεν το θέλουμε το σενάριο αυτό, διότι αν γίνει σεισμός μπορεί να δημιουργηθεί τσουνάμι και κατολισθήσεις στην Καλδέρα της Σαντορίνης και επίσης να έχουμε ενεργοποίηση του ηφαιστείου του Κολoύμπο», σημείωσε.
Ευθ. Λέκκας: Το καλό σενάριο θα είναι ένας κύριος σεισμός έως 5,5 Ρίχτερ
Ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, καθηγητής Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Ευθύμιος Λέκκας, ανέφερε μετά τη νέα διυπουργική πως «το καλό σενάριο για το οποίο εύχονται όλοι» είναι να γίνει ένας σεισμός 5 έως 5,5 Ρίχτερ που δεν θα προκαλέσει σημαντικές ζημιές, ώστε να εκτονωθεί το φαινόμενο.
Νωρίτερα, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Mega δήλωσε πως το σενάριο των 6 Ρίχτερ συγκεντρώνει μικρές πιθανότητες». «Οι κάτοικοι στην Σαντορίνη πρέπει να νιώθουν ασφαλείς. Δεν πρέπει να υπάρχει αυτός ο πανικός για φυγή που υπάρχει. Εχω διαπιστώσει ότι φεύγουν κυρίως αλλοδαποί που εργάζονται εδώ (…) Η Αμοργός δεν έχει τόση μεγάλη τρωτότητα όσο η Σαντορίνη (…) Για να επαναληφθεί η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης έχουμε υπολογίσει ότι χρειάζονται περίπου 17.000 χρόνια. Το ηφαίστειο εκρήγνυται τα τελευταία 200.000 χρόνια κάθε 20.000 χρόνια. Μικρότερες δραστηριοποιήσεις υπήρχαν αλλά είναι πολύ αργές», δήλωσε ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ.
Γ. Παπαδόπουλος: Προσεισμική η ακολουθία
Ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος, σεισμολόγος, διδάσκων στο Μεταπτυχιακό Τμήμα Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων του ΕΚΠΑ εκτίμησε, σε άρθρο του στα ΝΕΑ πως η σεισμική έξαρση που παρατηρείται είναι προσεισμική ακολουθία. Λίγο μετά τον σεισμό 5 Ρίχτερ, έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό στα social media: «Αν μιλήσω με όρους αντοχής υλικών θα έλεγα ότι το σύστημα επιμένει, θέλει να σπάσει και άλλο το ρήγμα και βρίσκει αντίσταση. Αλλά επιμένει».
