Kathimerini.gr
Σταύρος Παπαντωνίου
Η στροφή έγινε αμέσως αισθητή. Την περασμένη Τετάρτη ο πρωθυπουργός εγκατέλειψε τη μόνιμη επωδό πως «δεν απαντάμε στους πρώην πρωθυπουργούς». Απάντησε στον Αντώνη Σαμαρά και μάλιστα σε τόνο οξύ. Μια συνεδρίαση με θέμα την αντιπυρική περίοδο έβαλε φωτιά στο εσωκομματικό τοπίο της Νέας Δημοκρατίας, με τον κ. Μητσοτάκη «να μην αναγνωρίζει τον πολιτικό Νίκο Παππά», με τον οποίο ο κ. Σαμαράς είχε πριν από λίγες ημέρες σύντομη μεν, αλλά θερμή συνομιλία που συνοδεύτηκε από χαμόγελα που απαθανατίστηκαν από τον φωτογραφικό φακό. Ο πρωθυπουργός δεν έχασε την ευκαιρία να «αδειάσει» τον Μεσσήνιο πολιτικό που τελευταία έχει σηκώσει τη «γαλανόλευκη» παντιέρα με φόντο τα νερά του Αιγαίου και «πυροβολεί» διαρκώς το Μαξίμου. «Δεν θα συνομιλήσω και δεν θα χαριεντιστώ με τον κ. Παππά», ήταν η ακριβής αποστροφή του κ. Μητσοτάκη. Το καρφί ήταν συστημένο αλλά όχι ονομαστικό, κάτι που έδινε τη δυνατότητα στον κ. Σαμαρά να το αγνοήσει. Και όμως, όχι απλώς απάντησε, αλλά το έκανε πιο επιθετικά από ποτέ κατηγορώντας τον κ. Μητσοτάκη πως ο πραγματικός λόγος της επίθεσής του «βρίσκεται στα “ήρεμα νερά” με την Τουρκία, που διαταράσσονται πλέον καθημερινά μέσα από αλλεπάλληλες προκλήσεις». Οι «συνεργάτες Σαμαρά», που «υπέγραφαν» την ανακοίνωση, κατέληγαν με προσωπική επίθεση στον πρωθυπουργό: «Ας ασχοληθούμε λοιπόν με τα σοβαρά, στα σύνορά μας. Χωρίς άλλους επικίνδυνους πραγματικά χαριεντισμούς, βραχύβια “σύμφωνα φιλίας” και υποκλίσεις».
Σήκωσε το γάντι
Η νέα «ναυμαχία» μεταξύ των δύο πολιτικών γεννά το αυτονόητο ερώτημα: Τι οδήγησε τον πρωθυπουργό να σηκώσει αυτή τη φορά το γάντι και να επιχειρήσει να κοντύνει τον προκάτοχό του, έστω μέσω Νίκου Παππά; Η απάντηση κρύβεται στη Λευκωσία. Οι αιχμές που είχε αφήσει ο πρώην πρωθυπουργός για την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης στην πρόσφατη ομιλία του στην Κύπρο, παραβίασαν τις κόκκινες γραμμές του Μαξίμου. «Μπορεί να έχει όποια άποψη θέλει για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, την οικονομία και τη δημόσια διοίκηση, αλλά δεν μπορεί να διαστρεβλώνει την εικόνα στα εθνικά θέματα», έλεγε κυβερνητικό στέλεχος ερμηνεύοντας την αλλαγή στάσης του κ. Μητσοτάκη. Αυτό που ενόχλησε πολύ το Μαξίμου είναι πως ο Μεσσήνιος όχι μόνο άφησε αιχμές για το Κυπριακό –την ώρα που η ελληνική κυβέρνηση «δεν έχει υποχωρήσει ούτε χιλιοστό από τις εθνικές θέσεις για την Κύπρο» και είναι «σε πλήρη ευθυγράμμιση με τη Λευκωσία»–, αλλά κινδυνολόγησε και για το Αιγαίο, προβλέποντας «διαμελισμό» εάν περάσουν «τα τετελεσμένα της Τουρκίας». Η ίδια πηγή έλεγε πως «δεν μπορεί πρώην πρωθυπουργός να μιλά για “μαγειρέματα” που “ακούγονται” για την Κύπρο και το Αιγαίο, διαχέοντας συνωμοσίες με ανεύθυνο τρόπο».
Εκτροχιασμός
Η πόρτα που άνοιξε την περασμένη Τετάρτη στη Βουλή είναι μόνο η αρχή; Αυτό δεν μπορεί κανείς να το απαντήσει, καθώς οι σχέσεις Σαμαρά – Μητσοτάκη όσο περνάει ο καιρός διολισθαίνουν όλο και περισσότερο. Η απόφαση της Οικονομικής Εισαγγελίας για άρση του καθεστώτος προστασίας των προστατευόμενων μαρτύρων της υπόθεσης Novartis ικανοποιεί ένα πάγιο αίτημα του κ. Σαμαρά, αλλά κανείς δεν διακινδυνεύει την πρόβλεψη πως θα βάλει ξανά σε ράγες τις σχέσεις των δύο πλευρών. Η απόφαση ωστόσο του Μαξίμου να θυμίσει στον κ. Σαμαρά, με ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου, πως μέσω πρωτοβουλίας της κυβέρνησης (τροποποίηση του άρθρου 218 για το καθεστώς της προστασίας μαρτύρων) οδηγηθήκαμε στην απόφαση να βγουν οι κουκούλες, ερμηνεύεται ως μια κίνηση προς τον πρώην πρωθυπουργό προκειμένου να αντιληφθεί πως η κυβέρνηση δεν είναι αντίπαλός του. Η ανακοίνωση του κ. Μαρινάκη έλεγε ουσιαστικά σε ελεύθερη μετάφραση «Αντώνη, ηρέμησε».
Αν ο κ. Σαμαράς το εκλάβει έτσι είναι άγνωστο, πάντως από πλευράς κυβέρνησης δεν υπάρχει διάθεση να συντηρηθεί μια κόντρα με τον πρώην πρωθυπουργό. «Αν ωστόσο οι βολές συνεχιστούν, θα υπάρξουν και νέες απαντήσεις», αναφέρει αρμόδια πηγή, υπογραμμίζοντας πως η κυβέρνηση δεν έχει μέτωπο με τον πρώην πρωθυπουργό, «αλλά με τον παραλογισμό» και τη συνωμοσιολογία. Η υπενθύμιση άλλωστε από πλευράς του κ. Μητσοτάκη της γνωστής ρήσης του Σάμιουελ Τζόνσον πως «ο πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο των απατεώνων» απευθυνόταν σε όλο τον χώρο δεξιά της Ν.Δ. Ο κ. Σαμαράς «θα επιλέξει εάν ταυτίζεται ή όχι με τα άκρα», λένε.
Σενάρια ρήξης
Τελευταία πολλοί έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται εάν ο πρώην πρωθυπουργός με την τακτική της συνεχούς κλιμάκωσης επιδιώκει ακόμα και τη διαγραφή του από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. για «να απελευθερωθεί». Ακόμη κι αν αυτή η εικασία ευσταθεί, το Μαξίμου δεν έχει τέτοιες προθέσεις, εξ ου και την Παρασκευή, όταν ερωτήθηκε ο κ. Μαρινάκης για την αιχμηρή απάντηση του κ. Σαμαρά στον πρωθυπουργό, επέλεξε να μη ρίξει άλλο λάδι στη φωτιά. Εμπειρη ωστόσο κοινοβουλευτική πηγή, στην οποία έθεσε η «Κ» το ερώτημα για το αν υπάρχει περίπτωση να φτάσει η σχέση Μητσοτάκη – Σαμαρά στη διαγραφή, απάντησε πως «αυτά πολλές φορές προκύπτουν και από ατύχημα». Δηλαδή, σε κάποια επόμενη τοποθέτησή του ο πρώην πρωθυπουργός να υπερβεί τα εσκαμμένα, η υπομονή του Μαξίμου να εξαντληθεί και μέσω συνεχών αντεγκλήσεων να φτάσουμε ακόμα και σε αυτό το έσχατο σημείο. Aλλη περίπτωση είναι ο επικείμενος προϋπολογισμός, που έχει πάντα χαρακτήρα ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Βουλευτής που καταψηφίζει τον προϋπολογισμό τίθεται αυτομάτως εκτός Κ.Ο. Είναι πολύ πιθανόν το ίδιο να ισχύσει και για τον πρώην πρωθυπουργό στην περίπτωση που επιλέξει να τραβήξει το τεντωμένο σκοινί και τελικά αυτό να σπάσει. Στη σχέση των δύο ανδρών, συμπληρώνει άλλη πηγή που τους γνωρίζει καλά, δεν πρέπει να λησμονούνται δύο ακόμα στοιχεία: πρώτον, το παρελθόν, καθώς ο πρωθυπουργός μεγάλωσε σε μια οικογένεια «στην οποία ο Αντώνης λογιζόταν επιεικώς ως αποστάτης»· δεύτερον και σημαντικότερο, το μέλλον, καθώς η εκλεγμένη κυβέρνηση του 41% δεν μπορεί να κυβερνά τρία χρόνια στη σκιά μιας διαρκούς εσωτερικής αμφισβήτησης. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, στο Μαξίμου θεωρούν πως η τακτική Σαμαρά, όπου και αν οδηγήσει, δεν μπορεί να προκαλέσει πλήγμα στην κυβέρνηση, καθώς ούτως ή άλλως στις επόμενες εκλογές «δικοί του βουλευτές» θα είναι στις λίστες όλης της χώρας, κυνηγώντας τον σταυρό και συλλέγοντας ψήφους για λογαριασμό της κυβέρνησης. Ηδη μια τέτοια ηχηρή περίπτωση είναι ο Κώστας Καραγκούνης που είναι και υφυπουργός, ενώ πλην του Μίλτου Χρυσομάλλη, που θεωρείται με διαφορά ο πιο σκληρός «σαμαρικός», εικάζεται πως κανένας άλλος βουλευτής δεν θα επιχειρήσει άλμα στο κενό.
Τι ακούν οι τοίχοι του Μαξίμου στα τετ α τετ με βουλευτές
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνάντησε τις τελευταίες εβδομάδες κατά μόνας τον Μάξιμο Χαρακόπουλο, τον Γιάννη Οικονόμου, τον Ευριπίδη Στυλιανίδη. Οπως λένε οι πληροφορίες, οι επισκέψεις βουλευτών στο νεοκλασικό της Ηρώδου Αττικού είναι πλέον πολύ τακτικές. Ανάλογα με το πρόγραμμα του κ. Μητσοτάκη μπορεί να φτάνουν ακόμα και τις δύο την ημέρα, χωρίς πάντα να βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Το κατώφλι του πρωθυπουργικού γραφείου έχουν περάσει τον τελευταίο μήνα ο βουλευτής Μεσσηνίας Γιάννης Λαμπρόπουλος, ο βουλευτής Β΄ Πειραιώς Γιώργος Βρεττάκος, της Αχαΐας Χριστίνα Αλεξοπούλου, της Πρέβεζας Σπύρος Κυριάκης, της Δωδεκανήσου Μάνος Κόνσολας, ενώ είχαν προηγηθεί πολλοί ακόμα, όπως ο Στέλιος Πέτσας και ο Χρήστος Μπουκώρος, ενώ το πρόγραμμα του επόμενου διαστήματος είναι επίσης γεμάτο με επισκέψεις βουλευτών. «Οποιος βουλευτής ζητάει να δει τον πρωθυπουργό γίνεται δεκτός άμεσα», λέει κυβερνητική πηγή, προσθέτοντας πως «ο κ. Μητσοτάκης πάντα έβλεπε βουλευτές, δεν έχει αλλάξει κάτι», παραβλέποντας ωστόσο πως η συχνότητα συναντήσεων έχει σαφώς πυκνώσει σε σχέση με παλαιότερα. Και για αυτό υπάρχει λόγος.
Ο πρωθυπουργός δείχνει σε αυτή τη φάση πως δίνει μια προτεραιότητα σε βουλευτές που είτε έχουν πρωτοστατήσει το τελευταίο διάστημα στις κοινοβουλευτικές ερωτήσεις, είτε σε βουλευτές που, παρότι δεν εκδηλώνονται «αντιπολιτευτικά», φέρονται δυσαρεστημένοι λόγω της μη αξιοποίησής τους στο κυβερνητικό σχήμα. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που προκρίνεται το μοντέλο των κατ’ ιδίαν συναντήσεων, στις οποίες μπορούν να συζητηθούν και ζητήματα που απασχολούν τους βουλευτές προσωπικά.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο κ. Μητσοτάκης «περισσότερο ακούει» τους βουλευτές «παρά μιλάει», εστιάζοντας στα παράπονα που έχουν αλλά και στα προβλήματα των περιοχών που εκπροσωπούν. Πάντα μάλιστα σημειώνει τις παρατηρήσεις που θέλει να εντάξει στις κυβερνητικές πρωτοβουλίες, ενώ παράλληλα περνάει το μήνυμα σε όλους πως η πόρτα του είναι ανοιχτή και θέλει να ενημερώνουν το γραφείο του για τα θέματα που τους απασχολούν.
Ο πρωθυπουργός μεταφέρει την πάγια θέση του πως άπαντες στην κυβέρνηση αξιολογούνται, συνεπώς η αξιοποίηση όλων είναι «εντός προγράμματος».
«Οι βουλευτές, διανύοντας τη δεύτερη τετραετία, το μόνο που έχουν στο μυαλό τους είναι η επανεκλογή τους. Αυτό αποτελεί ένα ισχυρό χαρτί στα χέρια του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος φύσει και θέσει μπορεί να μας βοηθήσει», λέει βουλευτής στην «Κ» που συναντήθηκε προσφάτως με τον πρωθυπουργό και εισέπραξε το «ειλικρινές ενδιαφέρον του» για την εκλογική του περιφέρεια. Αλλος βουλευτής τονίζει πως «ακόμα και η φωτογραφία που βγαίνει πολλές φορές μετά τη συνάντηση αποτελεί για πολλούς βουλευτές δέλεαρ και ικανή συνθήκη να πέσουν οι τόνοι». Ο πρωθυπουργός δεν μένει μόνο στα τοπικά και προσωπικά θέματα, αλλά αναλύει και το κυβερνητικό έργο, ιδιαίτερα τους τομείς που ενδιαφέρουν τους βουλευτές, περνάει το μήνυμα πως «πάμε καλά», όπως αναφέρει άλλη πηγή.
«Ο Καραμανλής δεν ξεπέρασε ποτέ τα όρια»
Στη συζήτηση της Τετάρτης στη Βουλή, όπου ο κ. Μητσοτάκης «άδειασε» τον Αντώνη Σαμαρά, πρόσφερε κάλυψη στην κυβέρνηση Καραμανλή για την περίοδο της χρεοκοπίας, πετώντας το μπαλάκι στην κυβέρνηση Παπανδρέου. Πρόκειται για έναν πολιτικό ελιγμό ή κάτι άλλο; Η «επιλογή» των χαμηλών τόνων έναντι του Κώστα Καραμανλή έχει διπλή εξήγηση: αφενός πρόκειται για το πρόσωπο με το βαρύτερο επώνυμο της παράταξης, με σαφώς μεγάλο εκτόπισμα στη βάση· αφετέρου, ο έτερος πρώην πρωθυπουργός «έχει προστατεύσει ο ίδιος περισσότερο τον εαυτό του», όπως λέει μια κυβερνητική πηγή, καθώς «μπορεί να αφήνει αιχμές και να διατυπώνει προβληματισμούς, αλλά δεν έχει φτάσει ποτέ στο σημείο να υπονοεί πως η κυβέρνηση έχει προδοτική στάση» και να τοποθετείται «βάσει φημών και συνωμοσιών». Αυτό δεν σημαίνει πάντως πως το Μαξίμου δεν ενοχλείται και από τον έτερο πρώην, παρακολουθώντας «με ενδιαφέρον τις τοποθετήσεις», οι οποίες το επόμενο διάστημα θα πυκνώσουν, καθώς έως τις αρχές Δεκεμβρίου ο κ. Καραμανλής θα μιλήσει δημόσια σε τρεις περιστάσεις.
