Γράφει ο Απόστολος Λακασάς
Μόλις το 7% των «αιωνίων» φοιτητών που οδεύουν προς διαγραφή τον προσεχή Σεπτέμβριο έχει ενδιαφερθεί για τις σπουδές του μέσα στην προθεσμία που έχει δοθεί. Οπως παρουσιάζει η «Κ», από τους συνολικά 317.374 «αιωνίους» προς διαγραφή, στις εξετάσεις του 2023 και του 2024 συμμετείχαν 22.271 και άρα έχουν πιθανότητες να πάρουν μία δεύτερη ευκαιρία. Αντίθετα, οι 295.103 θα διαγραφούν. Τα πανεπιστήμια, πάντως, ζητούν να κρίνουν τα ίδια την τύχη των «αιωνίων» που οδεύουν προς διαγραφή, αλλά έχουν δηλώσει «παρών» σε εξετάσεις την τελευταία διετία. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας θα προχωρήσει σε δύο μέτρα για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της καθυστέρησης στην ολοκλήρωση των σπουδών. Πρώτον, θα δώσει τη δυνατότητα στους φοιτητές να αλλάξουν διδάσκοντα σε ένα μάθημα, σε περίπτωση που έχουν αποτύχει τουλάχιστον τρεις φορές στις εξετάσεις του. Δεύτερον, θα θεσμοθετήσει σε κάθε πανεπιστήμιο «παρατηρητήρια σπουδών» ανά τμήμα/σχολή για τη στενή παρακολούθηση, με αξιολογικούς δείκτες, επιδόσεων ανά μάθημα και ανά φοιτητή.
INFOGRAPHIC: ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ
Ειδικότερα, ο νόμος 4957/2022, όταν ψηφίστηκε, έδωσε στους τότε «αιωνίους» φοιτητές ένα χρονικό περιθώριο για να πάρουν πτυχίο. Το περιθώριο ήταν ο ελάχιστος χρόνος σπουδών της σχολής τους και το ακαδημαϊκό έτος από το οποίο άρχισε να «μετράει» η εφαρμογή της Ανωτάτης Διάρκειας Φοίτησης (ΑΔΦ) είναι το 2021-2022. Ετσι, σήμερα, με βάση τα στοιχεία της Συνόδου των Πρυτάνεων που παρουσιάζει η «Κ», συνολικά 317.374 «αιώνιοι» φοιτητές σε σχολές τετραετούς φοίτησης οδεύουν προς διαγραφή τον Σεπτέμβριο του 2025. Στους 317.374 δεν περιλαμβάνονται οι «αιώνιοι» των ΑΕΙ και των σχολών των οποίων ο ελάχιστος χρόνος είναι πέντε ή έξι χρόνια (το ΕΜΠ, το Πολυτεχνείο Κρήτης και οι πολυτεχνικές, γεωπονικές και ιατρικές σχολές). Αυτών η σειρά προς διαγραφή θα έλθει το 2026 ή το 2027.
Μέσα στο χρονικό περιθώριο που έθεσε ο νόμος, οι «αιώνιοι» που ενδιαφέρονται να αποφοιτήσουν έπρεπε να δηλώσουν μαθήματα και να εξεταστούν. Τελικά, από τους 317.374, οι 22.271 (το ακριβές ποσοστό είναι 7,02%) συμμετείχαν στις εξεταστικές των ακαδημαϊκών ετών 2022-2023, 2023-2024 και στην εξεταστική του Σεπτεμβρίου 2024. Επίσης, 30 φοιτητές ζήτησαν κατ’ εξαίρεσιν υπέρβαση για σοβαρούς λόγους υγείας, που ανάγονται στο πρόσωπο του φοιτητή ή στο πρόσωπο συγγενούς πρώτου βαθμού εξ αίματος ή συζύγου ή σε πρόσωπο με το οποίο ο φοιτητής έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης.
Με βάση τα στοιχεία της Συνόδου Πρυτάνεων, προκύπτουν τα ακόλουθα:
• Τους περισσότερους «αιωνίους» έχει το Πανεπιστήμιο Αθηνών, 83.970, καθώς είναι και το αρχαιότερο ΑΕΙ της χώρας.
• Ωστόσο, ο παλαιότερος φοιτητής από όσους πρόκειται να διαγραφούν ανήκει στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (πρώην ΑΣΟΕΕ) και εγγράφηκε το 1933.
• Επίσης, για 21.344 φοιτητές δεν μπορεί να προσδιοριστεί το έτος εγγραφής λόγω μη ύπαρξης φοιτητολογίου στα ιδρύματα.
• Το μικρότερο ενδιαφέρον να πάρουν πτυχίο έχουν εκδηλώσει οι «αιώνιοι» φοιτητές των παλιών ΤΕΙ, που ενσωματώθηκαν από το 2018 σε κάποιο πανεπιστήμιο. Ενδεικτικά το ποσοστό των λιμναζόντων φοιτητών του πρώην ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας που μετείχαν σε εξετάσεις τα δύο προηγούμενα ακαδημαϊκά έτη είναι 2,3%.
• Μεταξύ των πανεπιστημίων, το χαμηλότερο, αντίστοιχο ποσοστό ανήκει στο ΕΚΠΑ (3,44), καθώς είναι στο ιστορικότερο ΑΕΙ της χώρας και δεν έχει εκκαθαρίσει τα φοιτητικά μητρώα.
• Στον αντίποδα, στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας καταγράφεται το μεγαλύτερο ποσοστό (42,17%) συμμετοχής «αιωνίων» στις εξεταστικές των δύο τελευταίων ετών, για να αποφοιτήσουν.
Για το θέμα, η Σύνοδος Πρυτάνεων και η ομοσπονδία πανεπιστημιακών ΠΟΣΔΕΠ ζητούν να υπάρξει πρόβλεψη για όσους «αιωνίους» έχουν ενδιαφερθεί να πάρουν το πτυχίο τους. Χαρακτηριστικά, η Σύνοδος των Πρυτάνεων στο έγγραφό της προς το υπουργείο Παιδείας δηλώνει ότι «δεν μπορεί να παραγνωριστεί η κρίσιμη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα σε εκείνους που είναι ανενεργοί και εκείνους που αγωνίζονται για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Προτείνει, συνεπώς, να ληφθούν υπ’ όψιν οι ιδιαιτερότητες για να αντιμετωπιστεί το σοβαρό αυτό ζήτημα με κοινωνική ευαισθησία».
Θα δοθεί η δυνατότητα στους φοιτητές να αλλάξουν διδάσκοντα σε ένα μάθημα, σε περίπτωση που έχουν αποτύχει τουλάχιστον τρεις φορές στις εξετάσεις του.
Ενδεικτικό είναι, πάντως, ότι οι Σύγκλητοι των ΑΕΙ, το ανώτατο ακαδημαϊκό όργανο των ΑΕΙ, ζητούν να ορίσουν οι ίδιες τους όρους της μη διαγραφής των φοιτητών που θα καταθέσουν σχετική αίτηση, δηλαδή επί της ουσίας των 22.271. Μάλιστα, τονίζουν ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί, καθώς ζητούν να μετρήσουν και οι τρεις εξεταστικές (χειμερινή, εαρινή και επαναληπτική Σεπτεμβρίου) του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους 2024-2025. Μεταξύ των όρων που θέτουν οι Σύγκλητοι είναι ο αριθμός των μαθημάτων που χρωστούν ακόμη οι «αιώνιοι», ο αριθμός των μαθημάτων που δήλωσαν την περασμένη διετία και το πόσα πέρασαν, καθώς και τυχόν ιδιαίτεροι λόγοι (π.χ. υγείας). Από την άλλη, τα ΑΕΙ δέχονται να διαγραφούν οι 295.103 «αιώνιοι», που δεν έδωσαν σημεία ζωής τα δύο τελευταία χρόνια.
Το υπουργείο Παιδείας δηλώνει ότι δεν εξετάζει αλλαγές στον νόμο, αφήνει ωστόσο το ενδεχόμενο να γίνει κάποια εξειδίκευση για όσους «αιωνίους» έχουν δώσει σημεία ζωής.
