Του Βασίλη Νέδου
Τη μικρή αλλά υπαρκτή πιθανότητα να ξεπεραστούν τα αντικειμενικά εμπόδια στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και τις δυνατότητες συνεργασίας σε ευρύτερα ζητήματα, όπως το μεταναστευτικό, θα εξετάσουν στη σημερινή συνάντησή τους στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η Τουρκία ξαναβάζει στο τραπέζι τα F-35
Η συνάντηση έχει προγραμματιστεί να γίνει σε ουδέτερο έδαφος (σε booth του ΟΗΕ) και να διαρκέσει 20 λεπτά (ο συνολικός χρόνος θα είναι πιθανότατα αρκετά μεγαλύτερος αν υπολογιστεί και η απαραίτητη μετάφραση).
Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν χθες ότι το τετ α τετ θα γίνει στη γνώριμη μορφή και των προηγούμενων πέντε συναντήσεων Μητσοτάκη – Ερντογάν, με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν και των διπλωματικών συμβούλων Αννας-Μαρίας Μπούρα και Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς (3+3).
Ελληνοτουρκικές σχέσεις
Ως προς τα ελληνοτουρκικά, ο πήχυς δεν είναι ιδιαίτερα ψηλός. Ενδειξη των δυσκολιών είναι και η υπενθύμιση από τον υπουργό Ενέργειας της Τουρκίας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ των σταθερών θέσεων της Αγκυρας στα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο κ. Μπαϊρακτάρ σε τηλεοπτική συνέντευξή του χαρακτήρισε την Ανατολική Μεσόγειο ως «το πιο σημαντικό τμήμα της “Γαλάζιας Πατρίδας”», ενώ αναφέρθηκε και στις έρευνες της Τουρκίας στην περιοχή παρουσιάζοντας έναν χάρτη, ο οποίος περιλαμβάνει όλες τις περιοχές του τουρκολιβυκού μνημονίου, ήτοι περιοχές που βρίσκονται σε απόσταση έξι ναυτικών μιλίων από τη Ρόδο, την Κάρπαθο, την Κάσο και την Ανατολική Κρήτη.
Ελληνοτουρκικά, εξαΰλωση του ρεαλισμού
Επί της ουσίας, πάντως, πέρα από τον δίαυλο Γεραπετρίτη – Φιντάν, το ζήτημα είναι αν οι συζητήσεις μπορεί να οδηγήσουν στην επανεκκίνηση του πολιτικού διαλόγου και των υπαγμένων σε αυτόν διερευνητικών επαφών.
Ο κ. Μητσοτάκης θα θέσει στον κ. Ερντογάν και το ζήτημα της επανεκκίνησης των διαδικασιών υπό τον ΟΗΕ για το Κυπριακό, όπου η Τουρκία κρατάει αρκετά σκληρή στάση, ωστόσο πιέζεται προκειμένου να δώσει μια τελευταία ευκαιρία στον διάλογο και να υπαναχωρήσει από τη σημερινή θέση περί δύο κρατών.
Σε αυτό το πλαίσιο έχει ενδιαφέρον η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Για την Ελλάδα, προφανώς η συνεργασία με την Τουρκία στο μεταναστευτικό είναι υψηλής σημασίας, καθώς σχεδόν όλες οι αφίξεις προσφύγων και μεταναστών γίνονται μέσω της συγκεκριμένης χώρας.
Για την Αθήνα η συνεννόηση με την Τουρκία σε αυτόν τον τομέα είναι μια ανάγκη η οποία δεν συνδέεται, βεβαίως, με τα ευρύτερα ελληνοτουρκικά προβλήματα.
Συναντήσεις
Εν αναμονή της σημερινής συνάντησης με τον κ. Ερντογάν, ο κ. Μητσοτάκης ξεκίνησε τα διμερή τετ α τετ, έχοντας συνάντηση με τον πρίγκιπα διάδοχο του Κουβέιτ και εν συνεχεία με εκπροσώπους αμερικανοεβραϊκών οργανώσεων. Η συνάντηση με τον σεΐχη Σαμπάχ αλ-Καλέντ αλ-Χαμάντ αλ Σαμπάχ έγινε στο περιθώριο των εργασιών της 79ης Γενικής Συνέλευσης και είχε κύριο θέμα την ενίσχυση των διμερών σχέσεων, ενώ ο πρωθυπουργός ευχαρίστησε τον πρίγκιπα διάδοχο για τη στήριξη του Κουβέιτ στην υποψηφιότητα της Ελλάδας για τη θέση του μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ κατά τη διετία 2025-2026. Οι δύο άνδρες αντάλλαξαν ακόμη απόψεις για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και την Ερυθρά Θάλασσα, με τον κ. Μητσοτάκη να επαναλαμβάνει τη θέση της Ελλάδας υπέρ της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην περιοχή.
Mε τον σεΐχη του Κουβέιτ Σαμπάχ αλ-Καλέντ αλ-Χαμάντ αλ-Σαμπάχ συναντήθηκε πρεοχθές ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο περιθώριο των εργασιών της 79ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Ο πρωθυπουργός ευχαρίστησε τον πρίγκιπα διάδοχο για τη στήριξη του Κουβέιτ στην υποψηφιότητα της Ελλάδας για τη θέση του μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ο πρωθυπουργός είχε επίσης συνάντηση με εκπροσώπους αμερικανοεβραϊκών οργανώσεων, όπου συζητήθηκαν οι διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις, με έμφαση στον πόλεμο στην Ουκρανία και στις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ενώ ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε τη στήριξη της Ελλάδας στο δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, καθώς και την ανάγκη να επιτευχθεί άμεσα συμφωνία εκεχειρίας για την απελευθέρωση των ομήρων και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
