Του Βασίλη Νέδου
Το πρωί της χθεσινής Παρασκευής ήταν κυριολεκτικά μοναδικό για τον γράφοντα, καθώς η «Κ» είχε την τύχη να κληρωθεί για την πραγματοποίηση πτήσης μαχητικού Mirage 2000-5, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την εορτή του Προστάτη της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ) Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Απολύτως τίποτε δεν με είχε προετοιμάσει για την εμπειρία που έζησα. Νωρίς το πρωί έγινε η πρώτη ενημέρωση στην 114 Πτέρυγα Μάχης στην Τανάγρα και συγκεκριμένα 331 Μοίρα Παντός Καιρού (ΜΠΚ) στη «φωλιά» των Δελταπτέρυγων Mirage 2000-5. Η ενημέρωση περιλάμβανε μια σύντομη σύνοψη των μετεωρολογικών συνθηκών την ημέρα της πτήσης, αλλά και κάποια στοιχεία σχετικά με το περιβάλλον του πιλοτηρίου του αεροσκάφους. Αν και στη πίσω θέση, υπήρχαν κάποιες κινήσεις που έπρεπε να γίνουν από εκεί.
Στη συνέχεια ακολούθησε η διαδικασία ένδυσης και ενημέρωσης για τα σωστικά μέσα τα οποία κάθε ιπτάμενος, ακόμα και επισκέπτης όπως ο γράφων (ο οποίος η μόνη σχέση που είχε με την ΠΑ στο παρελθόν ήταν η θητεία που υπηρέτησε το 1998-’99), πρέπει να έχει εξοικείωση. Κάθε λεπτομέρεια έχει τόσο μεγάλη σημασία που φυσικά δεν την άφησαν στη τύχη.
Ο αρμόδιος για τη στολή που μου παραχωρήθηκε, ένας εφοδιαστής αρχισμηνίας με οδήγησε βήμα-βήμα σε όλες τις απαραίτητες κινήσεις. Απλές αλλά κρίσιμες για την ασφάλεια κάθε ιπτάμενου. Προτού ακόμα φθάσω στη Τανάγρα είχαν ζητηθεί οι διαστάσεις μου (ύψος, βάρος, νούμερο παπουτσιού), ενώ έπρεπε να μάθω που τοποθετείται κάθε εξάρτημα.
Ο αντισμήναρχος Θεοχάρης Κατσαρός και ο συντάκτης της «Κ» Βασίλης Νέδος, μπροστά από το Mirage 2000-5 με το οποίο λίγο νωρίτερα πέταξαν πάνω από το Κεντρικό Αιγαίο. Μέρος της πτήσης έγινε σε σχηματισμό με το διθέσιο F-16 που φαίνεται στη φωτογραφία.
Αξίζει να αναφερθώ σε ένα ντουέτο, το οποίο παρακολούθησα για δεύτερη μέρα χθες στη Τανάγρα. Πρώτη στάση ήταν το 251 ΓΝΑ, από όπου περάσαμε πριν λίγες ημέρες τις ιατρικές εξετάσεις. Δύο απόστρατοι της ΠΑ, ένας «Φαντομάς», ο Ζήσης Μιχαλόπουλος και ένας «Κουρσάρος», ο Γιώργος Κυρκούδης δεν σταμάτησαν να αστειεύονται ο ένας με τον άλλον.
Στον δρόμο της επιστροφής, πάνω από τη Σκύρο, δύο οπλισμένα Mirage 2000-5 πετούσαν με ταχύτητα προς το Ανατολικό Αιγαίο, όπου πριν από λίγο τουρκικά μαχητικά έκαναν παραβιάσεις.
Ο «Φαντομάς» σημείωνε διαρκώς ότι τα F-4 Phantom «έχουν στείλει στη σύνταξη» τόσα και τόσα μαχητικά της ΠΑ, ενώ ο Κυρκούδης, πάλαι ποτέ χειριστής Α-7 Corsair ειρωνευόταν τα Phantom ως… θορυβώδη και λίγο παραπάνω ρυπογόνα από τα υπόλοιπα. Περιττό να ειπωθεί ότι ανάλογες… κόντρες ανάμεσα και σε νεότερους συναδέλφους τους ήταν – πάντα σε πνεύμα ήρεμο και ύφος κόσμιο – εμφανείς. Βέβαια, μέσα στη φωλιά των Mirage 2000-5 και των “Rafale” η ισορροπία έγερνε κάπως μονόπαντα.
Παλιές ιστορίες και πιο πρόσφατες έδιναν και έπαιρναν. Ο διοικητής της 114 ΠΜ Στέφανος Αμπουλέρης ήταν πανταχού παρών, αυστηρός αλλά και με ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ, που μάλλον ταιριάζει σε μια κοινότητα ανθρώπων όπως οι χειριστές μαχητικών που το ένα λεπτό βρίσκονται στο έδαφος και το επόμενο λεπτό πρέπει να βρίσκονται πάνω από το Αιγαίο και να αναχαιτίζουν Τουρκικά F-16. Παρών ήταν και ο αρχηγός ΓΕΑ Θεμιστοκλής Μπουρολιάς, ο οποίος ζήτησε από όλους τους παρευρισκόμενους να απολαύσουν αυτή την – ομολογουμένως – μοναδική εμπειρία.
Στο δρόμο της επιστροφής, πάνω από τη Σκύρο, ο αντισμήναρχος Κατσαρός με ειδοποίησε να κοιτάξω προς τα πάνω: Δύο οπλισμένα «Mirage 2000-5» πετούσαν με ταχύτητα προς το Ανατολικό Αιγαίο όπου πριν από λίγο τουρκικά μαχητικά έκαναν παραβιάσεις.Η άμιλλα και η αίσθηση κοινού σκοπού αυτών των ανθρώπων από τους εφοδιαστές και το προσωπικό εδάφους, μέχρι την ανώτατη ιεραρχία και τους χειριστές των μαχητικών είναι κάτι το οποίο πολύ δύσκολα κάποιος μπορεί να συναντήσει έξω από μια Πτέρυγα Μάχης της ΠΑ. Σε αυτή την ευχάριστη ατμόσφαιρα πέρασαν αρκετές ώρες προτού δοθεί σήμα για απογείωση.
Το Mirage 2000-5 με το οποίο η «Κ» πέταξε πάνω από τμήματα της Στερεάς Ελλάδας και του Κεντρικού Αιγαίου για περίπου 50 λεπτά χειρίστηκε ο αντισμήναρχος Θεοχάρης Κατσαρός, εκ των κορυφαίων της ΠΑ, με εμπειρία και διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδος.
Λίγο μετά προχωρήσαμε στο υπόστεγο 24, όπου μας περίμενε το «Mirage 2000-5» με χαρακτηριστική κλήση (call sign) «Θησέας 15». Οι υπόλογοι, δηλαδή το αρμόδιο προσωπικό για τα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να ληφθούν πριν από την τροχοδρόμηση, έκαναν τη δουλειά τους υποδειγματικά. Σε λίγα λεπτά o «Θησέας 15» τροχοδρομούσε και απογειωνόταν προς ανατολάς με πορεία πάνω από τη Χαλκίδα και το Αλιβέρι και στη συνέχεια πάνω από το Αιγαίο προς τα Αντίψαρα. Από την απογείωσή μας μέχρι να βρεθούμε μια ανάσα από τα Αντίψαρα δεν πρέπει να πέρασαν πάνω από 7-8 λεπτά.
Από εκεί με πορεία βορειοδυτικά φτάσαμε ως τον Αγιο Ευστράτιο όπου δεσπόζει το μνημείο του Υποσμηναγού Νικολάου Σιαλμά που έπεσε πάνω στο καθήκον το 1992. Μια ασπίδα στη μνήμη του Σιαλμά, αλλά και υπενθύμιση σε αυτούς που συνεχίζουν ότι το καθήκον είναι μια αλυσίδα που δεν σπάει ποτέ.
Είναι πραγματικά άξιον απορίας πως οι χειριστές της ΠΑ κατορθώνουν να διατηρούν τα αντανακλαστικά και την ευθυκρισία τους σε τόσο ακραίες για το σώμα και το μυαλό συνθήκες.
Μεγάλο μέρος της πτήσης έγινε με ένα F-16 να πετά σε σχηματισμό με το Mirage 2000-5, γεγονός το οποίο επέτρεψε να παρατηρηθούν από σχετικά κοντινή απόσταση κάποιοι ελιγμοί. Το Αιγαίο μοιάζει πραγματικά υπέροχο, είτε το κοιτάς από τα 10.000 πόδια είτε από τα μόλις 300. Παρά το γεγονός ότι μετά από παράκληση του γράφοντος, ο αντισμήναρχος Κατσαρός δεν το «τερμάτισε», τα «G» ήταν αρκετά για μια ελάχιστη γεύση της εμπειρίας που καθημερινά οι ιπτάμενοί μας ζουν πάνω από το Αιγαίο. Κάποια στιγμή πήρα για λίγο το πηδάλιο, έπειτα από παραίνεση του χειριστή. Η παραμικρή κίνηση μετακινεί το αεροσκάφος απότομα προς κάθε κατεύθυνση. Είναι πραγματικά άξιον απορίας πως οι χειριστές της ΠΑ κατορθώνουν να διατηρούν τα αντανακλαστικά και την ευθυκρισία τους σε τόσο ακραίες για το σώμα και το μυαλό συνθήκες.
Προς στιγμήν αντιλήφθηκα ιδίοις όμμασι εκείνο που είχα ακούσει μόνο από διηγήσεις. Πόσο θολή είναι η διάκριση ανάμεσα στο γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας όταν πετάς πάνω από το Αιγαίο. Και να φανταστεί κάποιος ότι η πτήση στην οποία συμμετείχα δεν ήταν αποστολή αναχαίτισης, αλλά, όπως χαρακτηρίζεται στην αεροπορική διάλεκτο επρόκειτο για «πτήση εθισμού», δηλαδή εξοικείωσης με ένα μαχητικό.
Στο δρόμο της επιστροφής, πάνω από τη Σκύρο, ο αντισμήναρχος Κατσαρός με ειδοποίησε να κοιτάξω προς τα πάνω: Δύο οπλισμένα «Mirage 2000-5» πετούσαν με ταχύτητα προς το Ανατολικό Αιγαίο όπου πριν από λίγο τουρκικά μαχητικά έκαναν παραβιάσεις. Μιας και όλα τα αεροσκάφη που βρίσκονται στον αέρα σε μια ορισμένη περιοχή και, κυρίως τα μαχητικά, εκπέμπουν σε συχνότητα κινδύνου, κάποια στιγμή ακούστηκαν αχνά τα μηνύματα που εξέπεμπαν οι Τούρκοι χειριστές από τα F-16 τους. Για εμένα ήταν μέρα ανεπανάληπτη. Για τους ιπτάμενους της 331 ΜΠΚ ήταν άλλη μια μέρα ρουτίνας πάνω από το Αιγαίο.
