Kathimerini.gr
Το διαδικαστικό πλαίσιο που θα οδηγήσει στην προετοιμασία των σημαντικών ελληνοτουρκικών επαφών του Σεπτεμβρίου σε επίπεδο κορυφής, αλλά και στη συζήτηση ουσίας που ενδεχομένως θα οδηγήσει στη Χάγη θα αναζητήσουν σε μεταξύ τους συνάντηση οι δύο υπουργοί Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, οι οποίοι βρίσκονται σε επαφή όποτε αυτό χρειαστεί, όπως έγινε και πριν από λίγες ημέρες λόγω των επιπλοκών που αφορούν τον εορτασμό του Δεκαπενταύγουστου στην Παναγία Σουμελά. Οι δύο υπουργοί ουσιαστικά έχουν αναλάβει το έργο προετοιμασίας του ραντεβού που θα έχουν στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ (19-29/9 οι διαβουλεύσεις ανωτάτου επιπέδου) οι δύο ηγέτες, Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Εξετάζονται διάφορες ημερομηνίες για το ραντεβού των δύο υπουργών Εξωτερικών. Είτε στο άτυπο συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. στο Τολέδο –όπου μπορεί να προσκληθεί και εκπρόσωπος της Τουρκίας σχετικά με τα ευρωτουρκικά– στις 30-31 Αυγούστου είτε στις αρχές Σεπτεμβρίου. Οι δύο υπουργοί θα συζητήσουν για τις λεπτομέρειες ενός οδικού χάρτη που θα μπορούσε δυνητικά να οδηγήσει στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης για την επίλυση της διαφοράς ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Το Ανώτατο Συμβούλιο
Πρακτικά, ο πρωθυπουργός και ο πρόεδρος της Τουρκίας θα κληθούν να επιλέξουν ανάμεσα σε διάφορα προτεινόμενα σημεία επαφής που θα έχουν προετοιμάσει οι δύο υπουργοί Εξωτερικών, με πρώτο βήμα το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) που –επί της αρχής– προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη κάποια στιγμή τον Νοέμβριο. Πριν από το ΑΣΣ, για το οποίο θα πρέπει να καθοριστεί ο αριθμός και βεβαίως τα χαρτοφυλάκια των υπουργών που θα συμμετάσχουν, δεν αποκλείεται να γίνουν και κάποιες επαφές στο επίπεδο της λεγόμενης θετικής ατζέντας. Υπενθυμίζεται ότι από την ελληνική πλευρά τη σχετική ευθύνη έχει ο Κώστας Φραγκογιάννης, υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα οικονομικής διπλωματίας και εξωστρέφειας και από τα λίγα στελέχη της πρώτης κυβέρνησης Μητσοτάκη (2019-23) που κρατάει το ίδιο πόστο και μετά τις πρόσφατες εκλογές.
Σε γενικές γραμμές, σκοπός αυτών των αρχικών διμερών επαφών είναι η εμπέδωση μιας ατμόσφαιρας νηνεμίας, προτού προχωρήσουν οι διαδικασίες προς το κυρίως «μενού» των ελληνοτουρκικών, το οποίο είναι και το πιο δύσκολο, δηλαδή η κατάρτιση ενός οδικού χάρτη που θα μπορούσε υπό πολλές προϋποθέσεις να οδηγήσει στην παραπομπή της βασικής δια-φοράς (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και υφαλοκρηπίδα) στην κρίση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Δεδομένου ότι στο πεδίο πρακτικά στα ελληνοτουρκικά υπάρχει η απόλυτη νηνεμία, η έκδοση της NAVTEX με τον αριθμό 0730/23 για εργασίες εντός δυνητικής τουρκικής υφαλοκρηπίδας έως και τις 6 Φεβρουαρίου 2024, δηλαδή για περίπου έξι μήνες, προκάλεσε κάποιο ενδιαφέρον στην Αθήνα, δίχως, πάντως, να θορυβηθεί κανένας από τους αρμοδίους. Και τούτο διότι για τις εργασίες του πλωτού γεωτρύπανου «Αμπντουλχαμίντ Χαν» έχει δεσμευθεί περιοχή, η οποία βρίσκεται σε σημείο που ανήκει αδιαμφισβήτητα στην τουρκική δικαιοδοσία, παρότι δεν είναι μακριά από την οριογραμμή με τη δυνητική ελληνική υφαλοκρηπίδα, όπως αυτή καθορίζεται με βάση την ερμηνεία που δίνει στο Καστελλόριζο πλήρη επήρεια.
Υπενθυμίζεται ότι από την τουρκική πλευρά θεωρείται «κόκκινη γραμμή» διεκδικήσεων ο 28ος μεσημβρινός, ο οποίος νοητά τέμνει τη Ρόδο περίπου στη μέση και έχει, μάλιστα, διακηρυχθεί με τον πλέον επίσημο τρόπο, διά κατάθεσης δυνητικών εξωτερικών ορίων της τουρκικής υφαλοκρηπίδας με αυτά τα όρια προς δυσμάς. Το σημείο στο οποίο θα δραστηριοποιηθεί το επόμενο εξάμηνο το πλωτό γεωτρύπανο βρίσκεται περίπου στον 30ό μεσημβρινό, ανατολικά ακόμη και από τη νοητή ευθεία που οδηγεί στο Καστελλόριζο, σε μια απόσταση περίπου 150 ν.μ. Το «Αμπντουλχαμίντ Χαν» απέπλευσε χθες από το Τασουτσού συνοδευόμενο, ως είθισται, από τουρκική φρεγάτα και αναμένεται να φτάσει στο σημείο των ερευνών τις επόμενες ημέρες.
