Kathimerini.gr
«Ανενεργά» και «νεκρά» σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο κ. Οικονόμου, τα τουρκολιβυκά μνημόνια κατανόησης έχουν ωστόσο καταφέρει ένα πράγμα: Να ενεργοποιήσουν εκ νέου την ελληνική πλευρά η οποία σπεύδει να διαμηνύσει προς εταίρους και συμμάχους πως η Ελλάδα «προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα τα κυριαρχικά της δικαιώματα».
Πατώντας πάνω στη συμφωνία για την τμηματική οριοθέτηση ΑΟΖ που υπέγραψε με την Αίγυπτο το 2020, μια συμφωνία που «έχει συναφθεί με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας» όπως σημειώνεται, αλλά και στο δικαίωμα σε υφαλοκρηπίδα που διατηρεί η Ελλάδα ipso facto et ad initio (αυτοδικαίως και εξ υπαρχής), η Αθήνα στέλνει το μήνυμα πως δεν πρόκειται να επιτρέψει ξένες έρευνες και γεωτρήσεις σε μη οριοθετημένα σημεία που διεκδικούνται από την Ελλάδα ως κομμάτι της ελληνικής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Η υφαλοκρηπίδα «ελλείψει διμερούς συμφωνίας ορίζεται με τη μέση γραμμή» από τις αντικείμενες ακτές, σημειώνει στην ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών, υπενθυμίζοντας έτσι σε Τρίπολη και Άγκυρα πως δεν γίνεται να υπάρξουν – νόμιμες βάσει του διεθνούς δικαίου – συμφωνίες οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών νότια και ανατολικά της Κρήτης που θα αγνοούν την Ελλάδα.
Η ελληνική πλευρά θέλει, επί της ουσίας, να προλάβει/αποτρέψει κάθε επαπειλούμενη έλευση τουρκικών ερευνητικών σε διαφιλονικούμενα νερά νοτίως και ανατολικά της Κρήτης. Βάσει του μνημονίου κατανόησης που υπεγράφη χθες στην Τρίπολη της Λιβύης, τουρκικά πλωτά γεωτρύπανα και ερευνητικά πλοία θα μπορούσαν να διεξαγάγουν έρευνες για υδρογονάνθρακες στο έδαφος αλλά και στην ανοιχτή θάλασσα της Λιβύης.
«Σε πρακτικό επίπεδο η συμφωνία αυτή έχει μια ευρεία γκάμα εφαρμογής. Κατ’ αρχάς βάζει την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων (ΤΡΑΟ) στη λιβυκή αγορά, στην οποία άλλοτε κυριαρχούσαν ιταλικοί και γαλλικοί κολοσσοί. Κυρίως, όμως, δίνει τη δυνατότητα στην Τουρκία να επιχειρήσει να εκβιάσει την Τρίπολη να της εκδώσει άδειες διεξαγωγής ερευνών στο βορειότερο σκέλος της “Λιβυκής” περιοχής του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, νότια της Κρήτης, σε περιοχές δυνητικής ελληνικής κυριαρχίας», σημειώνει ο Βασίλης Νέδος στη σημερινή έντυπη «Κ».
«Αντιστεκόμαστε στην αναβίωση αυτοκρατορικών οραμάτων, στην παραβίαση των συνόρων. Ανιστόρητες ορέξεις συντρίβονται στις δικές μας κόκκινες γραμμές […] Σε εθνικό επίπεδο μένουμε σταθεροί στις σχέσεις μας. Με τα επιχειρήματα και το Διεθνές Δίκαιο. Με τα οποία συμφωνούν οι σύμμαχοί μας στην Ευρώπη και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ατσάλινες ασπίδες μας πάντα οι Ένοπλες Δυνάμεις. Τα σύνορά μας έχουν χρώμα γαλανό και όχι γκρίζο», δήλωσε από την πλευρά του σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στην κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας.
«Η χώρα μας θα αντιδράσει όπως το διεθνές δίκαιο της εξασφαλίζει. Μην ξεχνάτε ότι έχουμε κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή. Έχουμε υπογράψει ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Αυτό που προσπαθεί να κάνει η Τουρκία θίγει κυριαρχικά δικαιώματα και άλλων χωρών και είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό από τη διεθνή κοινότητα. Δεν θα το επιτρέψει ούτε η χώρα μας, ούτε οι σύμμαχοί μας […] Η χώρα μας θα ασκήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα αποτελεσματικά, αποφασιστικά, όπως ορίζει το διεθνές δίκαιο και όπως έχει και τη δυνατότητα και την επάρκεια να το κάνει », σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, μιλώντας στην ΕΡΤ.
Στον αντίποδα βέβαια, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών επιμένει πως οι αντιδράσεις από την πλευρά της Ελλάδας και της ΕΕ «δεν έχουν καμία αξία και καμία σημασία» καθώς μιλάμε για ένα μνημόνιο μεταξύ κυρίαρχων κρατών που δεν επηρεάζεται από τρίτα μέρη. Σημειώνεται πως κάτι ανάλογο είχε δηλώσει και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου χθες από την Τρίπολη της Λιβύης.
Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι όπως το 2019 έτσι και τώρα, μεγάλο μέρος των λιβυκών πολιτικών δυνάμεων αντιδρά αποκηρύσσοντας τα μνημόνια συνεργασίας με την Τουρκία.
Ελληνικές διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η υπογραφή του χθεσινού μνημονίου μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Λιβύης με έδρα την Τρίπολη και της Τουρκίας δεν είχε τον πανηγυρικό χαρακτήρα που προσπάθησαν να της προσδώσουν Τούρκοι αξιωματούχοι και τουρκικά ΜΜΕ.
Εστιάζουν, πιο συγκεκριμένα, σε στοιχεία όπως είναι: Η «απομάκρυνση» του αρμοδίου υπουργού Πετρελαίου της Λιβύης που σχολίασε αρνητικά το νέο τουρκολιβυκό μνημόνιο – Η αναφορά της Λίβυας ΥΠΕΞ που, κατά τη διάρκεια της χθεσινής κοινής συνέντευξης τύπου με τον Τσαβούσογλου, ανέφερε ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 ακόμη δεν έχει επικυρωθεί – Και η έντονη αντίδραση του προέδρου της εκλεγμένης λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων που τονίζει ότι η θητεία της κυβέρνησης εθνικής ενότητας υπό τον Ντμπέιμπα έχει λήξει και, ως εκ τούτου, δεν έχει το δικαίωμα να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες.
Οι ανωτέρω εξελίξεις είναι ενθαρρυντικές, αλλά σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα παραμένει σε εγρήγορση, σχολιάζουν διπλωματικές πηγές, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας συνεχίζει και σήμερα τον γύρο ενημερώσεων πρέσβεων των Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας (χθες Γαλλία και ΗΠΑ, σήμερα Ηνωμένο Βασίλειο και Κίνα).
Σημειώνεται πως στο ίδιο πλαίσιο, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας είχε χθες τηλεφωνική συνομιλία με τον Αιγύπτιο ΥΠΕΞ Σάμεχ Σούκρι τον οποίο αναμένεται να συναντήσει και από κοντά την προσεχή Κυριακή στο Κάιρο.
«Με βάση όσα ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Εξωτερικών, ο πλέον σημαντικός παράγοντας στην περιοχή, η Αίγυπτος, αμφισβητεί και αυτή τη νομιμότητα της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Λιβύης να υπογράψει το εν λόγω μνημόνιο κατανόησης», σημειώνει σε άρθρο της η «Κ».
