Kathimerini.gr
Τις μάλλον ισχνές προοπτικές επίτευξης ουσιαστικών αποτελεσμάτων στην τρέχουσα διαδικασία ελληνοτουρκικού διαλόγου αντικατοπτρίζει η πρόσφατη επιλογή του υπουργού Εθνικής Αμυνας της Τουρκίας, Γιασάρ Γκιουλέρ, να επαναφέρει το σύνολο των σκληρών θέσεων της Αγκυρας σε ομιλία του σε επιτροπή της τουρκικής εθνοσυνέλευσης.
Ολα αυτά καταγράφονται, ενώ τις επόμενες ημέρες αναμένονται και τα επόμενα βήματα των ελληνοτουρκικών επαφών, δίχως βεβαίως να αναμένονται κάποιες σημαντικές εξελίξεις.
Τρία βασικά στοιχεία ξεχωρίζουν στην ομιλία Γκιουλέρ.
Κατ’ αρχάς η προσθήκη της Αλεξανδρούπολης στις «απειλές» κατά της ασφάλειας της Τουρκίας, μαζί με τα υπόλοιπα νησιά που, κατά τον κ. Γκιουλέρ, πρέπει να είναι αποστρατιωτικοποιημένα, άρα και μια έμμεση αναφορά προς τις ΗΠΑ που διατηρούν εκεί δυνάμεις.
Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι η αναφορά στο Πρακτικό της Βέρνης, ένα κείμενο του 1976, το οποίο συντάχθηκε από τους τότε πρωθυπουργούς Κωνσταντίνο Καραμανλή και Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ και έχει επισήμως αποκηρυχθεί από την Ελλάδα από το 1987. Η ουσία του κειμένου ήταν ότι για όσο θα κρατούσε ο διάλογος (πρακτικά το 1981), οι δύο πλευρές υποχρεούνται να απέχουν από ενέργειες στην υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο. Ο κ. Γκιουλέρ θα μπορούσε να παραπέμψει σε πολύ νεότερα κείμενα, ωστόσο επέλεξε το Πρακτικό της Βέρνης, γεγονός που αν μη τι άλλο έχει και τη σημειολογία του.
«Οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις αποτελούν εγγυητή της εθνικής κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας», το μήνυμα της Αθήνας.
Το τρίτο και σημαντικότερο στοιχείο των δηλώσεων του κ. Γκιουλέρ αφορούσε τις έρευνες του ιταλικού πλοίου «Ievoli Relume» στην Κάσο. Ο κ. Γκιουλέρ ισχυρίστηκε ότι οι έρευνές του συνεχίστηκαν τον περασμένο Ιούλιο κατόπιν αδείας από την Αγκυρα, κάτι που, όμως, η Αθήνα σταθερά διαψεύδει. Το ιταλικό πλοίο παραμένει αυτές τις ημέρες, πάντως, στα βορειοανατολικά της Κρήτης, πραγματοποιώντας έρευνες εντός χωρικών υδάτων. Οπως είναι γνωστό, το πρόγραμμα ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου αντιμετωπίζει ακόμη προκλήσεις και ήταν, άλλωστε, και ένας από τους λόγους της χθεσινής διακυβερνητικής διάσκεψης στη Λευκωσία υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη.
Στο κοινό ανακοινωθέν αναφέρεται λακωνικά ότι «συζητήθηκε η σημαντική πρόοδος που συντελέστηκε για την προώθηση υλοποίησης του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης, Great Sea Interconnector, με την υπογραφή του πλαισίου κατανόησης μεταξύ των δύο αρμόδιων υπουργείων και τα επόμενα βήματα. Εκφράστηκε επίσης ικανοποίηση για το ενδιαφέρον που έχει επιδειχθεί για συμμετοχή στο έργο από επενδυτικά ταμεία διαφόρων χωρών».
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης προέβησαν σε δηλώσεις μετά το τέλος των εργασιών της 2ης Διακυβερνητικής Συνόδου Κύπρου – Ελλάδας, στη Λευκωσία. [ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ/ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ]Νωρίτερα, στις δηλώσεις Γκιουλέρ ανέλαβε να απαντήσει το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, μέσω πηγών που παρέπεμπαν και στις βασικές τουρκικές αιτιάσεις. «Η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στο διεθνές δίκαιο, όπως και στο διεθνές δίκαιο της θάλασσας, έχοντας μάλιστα υπογράψει τη σχετική διεθνή σύμβαση (UNCLOS). Θέσεις οι οποίες αντίκεινται στο διεθνές δίκαιο δεν συμβάλλουν στην εμπέδωση κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης και στη βελτίωση των διμερών σχέσεων. Σε κάθε περίπτωση οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις αποτελούν εγγυητή της εθνικής κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας, όπως αυτά καθορίζονται από τους κανόνες της διεθνούς έννομης τάξης», ανέφεραν χαρακτηριστικά οι πηγές.
Ανασχεδιασμός στα εξοπλιστικά από Τουρκία
Σε αλλαγές στα εξοπλιστικά προγράμματα της Τουρκίας αναφέρθηκε ο υπουργός Αμυνας της γείτονος, Γιασάρ Γκιουλέρ, μιλώντας στην τουρκική εθνοσυνέλευση. Ειδικότερα, ο κ. Γκιουλέρ αποκάλυψε ότι η Τουρκία προχωράει σε ακύρωση του προγράμματος εκσυγχρονισμού των 79 F-16. Πρόκειται για την αναβάθμιση του στόλου μαχητικών, την οποία έδωσε μάχη να πετύχει η Αγκυρα. Οπως δήλωσε ο Τούρκος υπουργός, πλέον αποσύρεται από το πρόγραμμα αυτό και θα προχωρήσει μόνο η αγορά 40 επιπλέον F-16.
Με την εξέλιξη αυτή η Αγκυρα θα πετύχει σημαντική μείωση δαπανών, καθώς το κόστος του προγράμματος μαζί με τα πυρομαχικά υπολογιζόταν ότι θα ξεπεράσει τα 20 δισ. δολάρια. Πλέον περιορίζεται περίπου στα 7 δισ. Ο κ. Γκιουλέρ ανέφερε, επίσης, ότι η Γερμανία θα ανάψει το πράσινο φως για την απόκτηση Eurofighter από την Αγκυρα και ότι οι διαδικασίες σε αυτή την κατεύθυνση συνεχίζονται. Βεβαίως, όπως ο ίδιος επιβεβαίωσε, επόμενος στόχος της Τουρκίας είναι να προχωρήσει στην απόκτηση F-35, για τα οποία ανέφερε ότι υπάρχουν κάποια θετικά μηνύματα από τις ΗΠΑ.
Αποσύρεται από το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των 79 F-16 – Εκτιμά ότι η Γερμανία θα ανάψει το πράσινο φως για την απόκτηση Eurofighter.
Η τοποθέτηση του Τούρκου υπουργού Αμυνας έρχεται στον απόηχο αναλύσεων και πολιτικών παρεμβάσεων στη γείτονα με αναφορές σε υστέρηση της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας, όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό του οπλοστασίου της.
Σε μια τέτοια παρέμβαση προέβη από το βήμα της εθνοσυνέλευσης ο αναπληρωτής πρόεδρος του CHP, Γιανκί Μπαγτσίογλου, ο οποίος είπε ότι η πολεμική αεροπορική ισχύς της Τουρκίας κινδυνεύει να αποδυναμωθεί τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά σε σύγκριση με άλλες χώρες της περιοχής. Μίλησε συγκεκριμένα για την ενίσχυση του Ισραήλ με σύγχρονα αεροσκάφη F-35 και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα προχωράει σε εκσυγχρονισμό των F-16V, σε αγορά Rafale, ενώ επιδιώκει να προσθέσει και τα F-35 στο δυναμικό της.
Ακολούθως έθεσε το ερώτημα: «Μήπως ο λόγος που εγκαταλείψαμε τα 79 κιτ εκσυγχρονισμού είναι επειδή χρειαζόμαστε άδεια από τις ΗΠΑ για ελεύθερο εκσυγχρονισμό; Ενώ είναι πασιφανείς οι τουρκοϊσραηλινές σχέσεις και είναι γνωστή η στάση του Τραμπ και του υπουργικού συμβουλίου του υπέρ του Ισραήλ, είναι δυνατόν να δοθούν F-35 στην Τουρκία, η οποία έχει ανακοινώσει σε ανώτατο επίπεδο ότι αναμένει επίθεση από το Ισραήλ;».
