Κωστής Π. Παπαδιόχος
Σε τρία «όχι» και ένα «ναι» συμπυκνώνεται η στρατηγική που θα ακολουθήσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έναντι του τοξικού τσουνάμι που έχουν προκαλέσει οι συζητήσεις για τη χρήση του παράνομου λογισμικού Predator με στόχο την παρακολούθηση πολιτικών, επιχειρηματιών και δημοσιογράφων.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης φέρεται να απορρίπτει εισηγήσεις για αμυντικές πρωτοβουλίες, όπως το να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης.
Ο κ. Μητσοτάκης, που αναγνώρισε την «ύπαρξη» του κακόβουλου λογισμικού στη χώρα, αλλά κατέστησε σαφές πως δεν χρησιμοποιήθηκε από την ΕΥΠ, δεν πρόκειται:
• Να υιοθετήσει εισηγήσεις που έχουν επανακάμψει στο παρασκήνιο για την επίσπευση του χρόνου των εκλογών.
• Να προβεί σε κινήσεις οι οποίες θα υποδήλωναν ότι η κυβέρνηση έχει περιέλθει σε θέση άμυνας εξαιτίας της υπόθεσης των υποκλοπών, όπως για παράδειγμα να αναζητήσει την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής.
• Να «παρασυρθεί» σε μια περιπτωσιολογική συζήτηση με βάση ατεκμηρίωτες –τουλάχιστον επί του παρόντος– καταγγελίες, στην οποία επιχειρεί να τον οδηγήσει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας με την κατάθεση ερώτησης για το εάν και ποιοι υπουργοί τελούσαν υπό την παρακολούθηση της ΕΥΠ.
Αντιθέτως, ο κ. Μητσοτάκης θα «σηκώσει το γάντι» της αντιπαράθεσης με την αντιπολίτευση για την υπόθεση των υποκλοπών σε θεσμικό επίπεδο. Εντός της εβδομάδας –ίσως και σήμερα– θα τεθεί σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για την ΕΥΠ που θα περιλαμβάνει και τη διάταξη για την καθολική απαγόρευση των κακόβουλων λογισμικών – μέτρο που δεν έχει τεθεί σε ισχύ σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Μητσοτάκης έχει αποφασίσει να παραστεί και να τοποθετηθεί στη συζήτηση. Εκεί θα δώσει απαντήσεις για την ουσία της υπόθεσης.
Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, κατά το τρίμηνο και πλέον της παραμονής του Θεμιστοκλή Δεμίρη στην ηγεσία της ΕΥΠ έχει πραγματοποιηθεί ενδελεχής έρευνα από την οποία δεν προκύπτει ότι η Κατεχάκη χρησιμοποιούσε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το Predator ή πλήρωνε για τις «υπηρεσίες» του και άρα η όποια χρήση του με στόχο Ελληνες πολίτες έχει γίνει από ιδιώτες ή τρίτα μέρη. Ως εκ τούτου, θα τονιστεί ότι η ανακύκλωση της συζήτησης περί παρακολουθήσεων έχει βασικό στόχο την επικράτηση ενός τοξικού κλίματος με στόχο να πληγεί η κυβέρνηση στην τελική ευθεία προς τις εκλογές. Παράλληλα, ο κ. Μητσοτάκης θα κινηθεί σε θεσμικό επίπεδο, καλώντας τα κόμματα να τοποθετηθούν επί του νομοσχεδίου για τα παράνομα λογισμικά και την ΕΥΠ, αιτιολογώντας την πιθανή αρνητική ψήφο στις προωθούμενες ρυθμίσεις και καταθέτοντας και τις δικές τους προτάσεις.
Όπως προαναφέρθηκε, παρά τη φιλολογία περί επίσπευσης του χρόνου των εκλογών, ο πρωθυπουργός δεν έχει μεταβάλει τον σχεδιασμό του για τη διεξαγωγή τους το 2023, κοντά στην εξάντληση της τετραετίας. Ο κ. Μητσοτάκης κρατάει κλειστά τα χαρτιά του για τις εκλογικές ημερομηνίες που έχει «κυκλώσει», αλλά έχει ενδιαφέρον πως στενοί του συνεργάτες σημειώνουν πως οι εκλογές, εάν έχει μπει το νέο έτος, όποτε κι αν γίνουν, σε καμία περίπτωση δεν είναι δυνατόν να θεωρηθούν πρόωρες.
Πάντως, αυτό που αποκλείεται είναι η προσφυγή στις κάλπες όσο η υπόθεση των υποκλοπών βρίσκεται ψηλά στην πολιτική ατζέντα. Όπως λέγεται χαρακτηριστικά, απαιτείται ένα «καθαρό» πολιτικό τοπίο προκειμένου να αναδειχθούν από τη Ν.Δ. τα δύο βασικά και «σκληρά» διλήμματα των εκλογών, που θα είναι «εάν η χώρα θα κινηθεί προς τα εμπρός ή θα γυρίσει προς τα πίσω» και εάν «θα κυβερνηθεί από τον Μητσοτάκη ή τον Τσίπρα».
Επίσης, απορρίπτονται κατηγορηματικά άλλες κινήσεις, όπως για παράδειγμα η κυβέρνηση να προσέλθει στη Βουλή προκειμένου να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης. Ο κ. Μητσοτάκης προκάλεσε τον Αλέξη Τσίπρα να καταθέσει πρόταση μομφής, με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ να επιλέγει να μην το πράξει, προφανώς αντιλαμβανόμενος πως έτσι θα συσπείρωνε το κυβερνητικό στρατόπεδο. Όμως και ο πρωθυπουργός δεν έχει κανέναν λόγο να αναλάβει τη σχετική πρωτοβουλία. Στην κοινοβουλευτική ομάδα της Ν.Δ. δεν έχουν καταγραφεί αναταράξεις μετά τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών. Αντιθέτως, όπως λέγεται, επικρατεί κλίμα συσπείρωσης, αφού κυριαρχεί η αίσθηση ότι η κυβέρνηση δέχεται πόλεμο. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο κ. Μητσοτάκης έχει επιλέξει να απευθυνθεί στο κομματικό ακροατήριο για το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί, καθώς σήμερα θα μιλήσει στην Πολιτική Επιτροπή της Ν.Δ. και αναμένεται ότι θα αναφερθεί σε όλες τις πτυχές της υπόθεσης των παρακολουθήσεων.
Τέλος, ο πρωθυπουργός δεν πρόκειται να εμπλακεί σε μια αντιπαράθεση με τον κ. Τσίπρα επί καταγγελιών που, σύμφωνα με συνομιλητές του, «δεν έχουν τεκμηριωθεί», όπως επιδιώκει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ καταθέτοντας αλλεπάλληλες ερωτήσεις στη Βουλή. Πάντως, με αφορμή τις συνεχείς επιθέσεις της Κουμουνδούρου, από το Μέγαρο Μαξίμου σημειώνουν πως ο κ. Τσίπρας δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο επί ημερών διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να είχε χρησιμοποιηθεί το παράνομο λογισμικό Pegasus, καθώς και ότι με τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα λίγο πριν από τις εκλογές του 2019 προβλέφθηκε ηπιότερη ποινική μεταχείριση για τις παράνομες παρακολουθήσεις.
Οι μετρήσεις
Με τον χρόνο προς τις επερχόμενες διπλές κάλπες να μετράει αντίστροφα, κυρίαρχο ερώτημα για τα κομματικά επιτελεία αποτελεί πόσο και προς ποια κατεύθυνση η αναζωπύρωση της υπόθεσης των υποκλοπών επηρεάζει την ψήφο των πολιτών. Σύμφωνα με πληροφορίες, σε ορισμένες δημοσκοπήσεις η Ν.Δ. καταγράφει πτώση στην περιοχή των δύο περίπου ποσοστιαίων μονάδων. Ανάλογη υποχώρηση των ποσοστών της είχε σημειωθεί και όταν αποκαλύφθηκε η υπόθεση Ανδρουλάκη, αλλά ως γνωστόν στη συνέχεια η Ν.Δ. ανέκαμψε. Πάντως, από το Μέγαρο Μαξίμου μεταδίδουν πως σύμφωνα με άλλες έρευνες που έχουν περιέλθει σε γνώση τους δεν έχει υπάρξει ουσιαστική μεταβολή των πολιτικών συσχετισμών στο ερώτημα της πρόθεσης ψήφου. Ομως, αναγνωρίζεται πως η Ν.Δ. υποχωρεί σε θετικές γνώμες μεταξύ των μη ψηφοφόρων της.
Τι προβλέπει ο νόμος για την κυβερνοασφάλεια
Πλέγμα μέτρων για την αποτελεσματικότερη θωράκιση της χώρας έναντι κυβερνοεπιθέσεων και την προστασία των προσωπικών δεδομένων θα περιλαμβάνει το νομοσχέδιο για την απαγόρευση των κακόβουλων λογισμικών που θα δοθεί ίσως και σήμερα στη δημοσιότητα. Σύμφωνα με πληροφορίες, βασική καινοτομία της νέας ρύθμισης είναι ότι «ενοποιούνται» διάσπαρτες υπηρεσίες που είχαν ως αντικείμενο την κυβερνοασφάλεια. Ειδικότερα, συστήνεται επιτροπή συντονισμού –η Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας– η οποία θα αποτελεί το συντονιστικό όργανο μεταξύ της Γενικής Διεύθυνσης Κυβερνοασφάλειας, της Διεύθυνσης Κυβερνοασφάλειας του ΓΕΕΘΑ, της Διεύθυνσης Κυβερνοχώρου της ΕΥΠ και της ΕΛ.ΑΣ. Η επιτροπή θα υπάγεται στην Προεδρία της Κυβέρνησης και θα έχει ως βασικά αντικείμενα:
• Κατ’ αρχάς την πρόληψη περιστατικών κυβερνοεπιθέσεων προερχόμενων από το εσωτερικό ή το εξωτερικό της χώρας.
• Την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων από απειλές στον κυβερνοχώρο.
• Τη διαμόρφωση κριτηρίων με βάση τα οποία θα κατηγοριοποιείται ένα γεγονός κυβερνοεπίθεσης ως «εξαιρετικό συμβάν» που ενέχει «στρατηγικό κίνδυνο» για τη χώρα.
• Την παροχή κατευθύνσεων για την αντιμετώπιση του «εξαιρετικού συμβάντος» που θα εκτιμηθεί πως μπορεί να θέσει σε κίνδυνο κρίσιμες κρατικές πληροφορίες, προσωπικά δεδομένα των πολιτών καθώς και σημαντικά πληροφοριακά συστήματα.
Η επιτροπή στην οποία ουσιαστικά περνάει η ευθύνη της κυβερνοασφάλειας θα είναι πενταμελής με τα μέλη της να ορίζονται ανά ένα από τους υπουργούς Αμυνας, Προστασίας του Πολίτη, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Επικρατείας και τον εκάστοτε διοικητή της ΕΥΠ.
