Οι απολογίες δύο υψηλόβαθμων στελεχών του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την τραγωδία στα Τέμπη ήταν αυτές που πυροδότησαν εξελίξεις και χθες εστάλη στη Βουλή η δικογραφία για ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες των δύο πρώην υπουργών Χρήστου Σπίρτζη και Κώστα Καραμανλή. Στάση αναμονής τηρεί η κυβέρνηση μέχρι να λάβει γνώση της δικογραφίας, αλλά θεωρείται πιθανό να ακολουθήσει το «μοντέλο Τριαντόπουλου», με την παραπομπή του Κ. Καραμανλή στο Δικαστικό Συμβούλιο.
Δύο καθοριστικές απολογίες για τα Τέμπη
Της Σοφίας Σπίγγου
Δύο χρόνια από την έναρξη της ανάκρισης για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη απαιτήθηκαν για την απόδοση ποινικών ευθυνών σε πολιτικά πρόσωπα. Οι απολογίες των δύο υψηλόβαθμων στελεχών του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, που έλαβαν αρκετές προθεσμίες μέχρι να περάσουν το ανακριτικό κατώφλι, πυροδότησαν εξελίξεις. Η βαρύτητα του αδικήματος της διατάραξης συγκοινωνιών με θανατηφόρο αποτέλεσμα, που επιφέρει μέχρι και ισόβια κάθειρξη και η άρνηση των κατηγοριών που τους αποδίδονται συνοδεύτηκε από έγγραφα – «κλειδιά», τα οποία σκιαγραφούν ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες των πρώην υπουργών Χρήστου Σπίρτζη και Κώστα Καραμανλή.
Ολόκληρη η δικογραφία για τα Τέμπη έφτασε στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου χθες το πρωί από τον εφέτη ειδικό ανακριτή Σωτήρη Μπακαΐμη. Ο τελευταίος έστειλε αμελλητί το ανακριτικό υλικό, ως όφειλε βάσει του νόμου περί ευθύνης υπουργών, μαζί με ένα συνοδευτικό έγγραφο στο οποίο περιγράφει τα ευρήματα που τον «έριξαν» πάνω σε πολιτικά πρόσωπα, ζητώντας να διερευνηθούν τυχόν ποινικές τους ευθύνες για ελλιπή εποπτεία των φορέων που είχαν τη ευθύνη της ασφάλειας του σιδηροδρόμου, για τη μη υλοποίηση των έργων εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου, αλλά και για την έλλειψη προσωπικού. Η δικογραφία αναμένεται σήμερα να φτάσει στον τελικό της προορισμό, καθώς υποβλήθηκε ήδη από το μεσημέρι της Δευτέρας από την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη στον υπουργό Δικαιοσύνης Γιώργο Φλωρίδη, ο οποίος θα τη διαβιβάσει άμεσα στη Βουλή.
Η αναζήτηση ευθυνών έχει ορίζοντα επταετίας, δηλαδή από το 2016 έως το 2023, γεγονός που έβαλε στο κάδρο εκτός από τον Κώστα Καραμανλή και τον Χρήστο Σπίρτζη. Για τον τελευταίο, τα όποια αδικήματα προκύψουν έχουν ήδη παραγραφεί, αφού έχουν συμπληρωθεί δύο βουλευτικές σύνοδοι, όπως προβλέπει το Σύνταγμα. Στο «μικροσκόπιο» των βουλευτών θα μπει ο Κώστας Καραμανλής, με τη διαδικασία να πρέπει να κινηθεί σε γοργούς ρυθμούς για να μην πέσει σε «τοίχο» τον προσεχή Οκτώβριο. Το ζήτημα απασχόλησε το προηγούμενο διάστημα τους συνταγματολόγους με αφορμή τον πρώην υπουργό Χρήστο Τριαντόπουλο, καθώς διατυπώθηκαν αντίθετες απόψεις σχετικά με την παραγραφή ή όχι των αδικημάτων που του αποδόθηκαν.
Το ζήτημα της ποινικής παραγραφής για αδικήματα που τελέστηκαν από υπουργούς έχει αλλάξει από το 2019, αλλά ο εφαρμοστικός νόμος ήρθε πριν από ένα μήνα «διχάζοντας» νομικούς και καθηγητές, με τη μια πλευρά να υποστηρίζει πως η μη ψήφιση του εφαρμοστικού νόμου έθετε θέμα παραγραφής των αδικημάτων στην υπόθεση των Τεμπών. Σε σχετική ερώτηση που είχε τεθεί στον υπουργό Δικαιοσύνης για το αν θα μπορούσε να υποστηριχθεί επιχείρημα περί ευμενέστερου νόμου, ο υπουργός απάντησε πως «ακόμη κι αν θεωρηθεί ότι ισχύει ο προγενέστερος νόμος, δεν έχει τελειώσει η δεύτερη σύνοδος. Μέχρι τις 3 Οκτωβρίου δεν υπάρχει κανένα ζήτημα, αλλά κατ’ εμάς δεν υπάρχει και μετά από αυτή την ημερομηνία».
Οι καταιγιστικές εξελίξεις στην υπόθεση των Τεμπών υπήρξαν απόρροια των δύο τελευταίων απολογιών που έλαβε ο κ. Μπακαΐμης από υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Μεταφορών, που με τα στοιχεία που εισέφεραν στην ανάκριση «ξεκλείδωσαν» το επόμενο επίπεδο στην έρευνα. Η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Σιδηροδρομικών Μεταφορών και ο αναπληρωτής προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Μεταφορών στις απολογίες τους αρνήθηκαν όσα τους αποδίδονται και προσκόμισαν αποδεικτικά έγγραφα, σύμφωνα με τα οποία τα ζητήματα ασφαλείας είναι ευθύνη της ΡΑΣ και του ΟΣΕ. Ομως, η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Σιδηροδρομικών Μεταφορών παρέδωσε και δύο ενημερωτικά σημειώματα που είχε αποστείλει τον Σεπτέμβριο του 2021 προς τον υπουργό Κώστα Καραμανλή, τον υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών και το γραφείο του γ.γ. Μεταφορών, ως προς την ασφάλεια λόγω έλλειψης συντήρησης της υποδομής και έλλειψης προσωπικού.
Προειδοποιητικές επιστολές
Στο πρώτο έγγραφο με θέμα «Ενημερωτικό σημείωμα για χρηματοδότηση και λειτουργία διαχειριστή σιδηροδρομικής υποδομής, σύμβαση ΟΣΕ – Δημοσίου, προειδοποιητική επιστολή C(2020)7847» αναφερόταν μεταξύ άλλων πως «η ελλιπής συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου υποβαθμίζει την ασφάλεια των σιδηροδρομικών μεταφορών, αυξάνοντας τις πιθανότητες ατυχημάτων και συμβάντων, οδηγεί σε επιβολή βραδυποριών που αυξάνουν ιδιαίτερα τους χρόνους εκτέλεσης των δρομολογίων, δημιουργεί έκτακτες καθυστερήσεις ταλαιπωρώντας το επιβατικό κοινό και αυξάνει το τελικό κόστος συντήρησης». Σε δεύτερο έγγραφο που εστάλη δέκα ημέρες αργότερα με την ένδειξη «επείγον» και τους ίδιους παραλήπτες, γινόταν σαφής αναφορά στη δραματική οικονομική κατάσταση του ΟΣΕ, καθώς «η ΤΡΑΙΝΟΣΕ που είναι ο κύριος πελάτης του δεν πληρώνει τέλη υποδομής, επειδή δεν συμφωνεί με την αύξηση των τελών που επέβαλε ο ΟΣΕ από το 2020», ενώ παράλληλα υπογραμμιζόταν ότι «η έλλειψη προσωπικού έχει ως αποτέλεσμα τη μη ασφαλή και εύρυθμη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου».
Τα επόμενα βήματα στη Βουλή
Του Γιώργου Μπουρδάρα
Με τρόπο σαφή, το Σύνταγμα και ο κανονισμός της Βουλής προσδιορίζουν τον οδικό χάρτη των διαδικασιών που ακολουθούν τη διαβίβαση στη Βουλή «αμελλητί» όσων στοιχείων προκύψουν κατά τη διάρκεια ανάκρισης, προανάκρισης, προκαταρκτικής εξέτασης ή διοικητικής εξέτασης εις βάρος όποιου ή όποιων «διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της κυβέρνησης ή υφυπουργοί για ποινικά αδικήματα που τέλεσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους». Η διαβίβαση της δικογραφίας ανακοινώνεται αμέσως στην ολομέλεια της Βουλής από το προεδρείο και ο σφραγισμένος φάκελος με τα στοιχεία φυλάσσεται σε ειδικό χώρο, τον οποίο μπορούν να επισκεφθούν βουλευτές και να τα μελετήσουν. Αν από τη μελέτη διαπιστωθεί ανάγκη σύστασης προανακριτικής επιτροπής (διότι, «μόνο η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να ασκεί δίωξη κατά όσων, όπως νόμος ορίζει», άρθρο 86 Συντάγματος), τότε μπορεί να προταθεί κάτι τέτοιο στην εθνική αντιπροσωπεία από τουλάχιστον 30 βουλευτές. Αξιοσημείωτο είναι, επειδή έγινε πολλή συζήτηση με την περίπτωση του Χρήστου Τριαντόπουλου, ότι ο κανονισμός δίνει την ευχέρεια στους προτείνοντες να γίνει και εξαρχής από τη Βουλή «ανάθεση σε τριμελές γνωμοδοτικό συμβούλιο του ελέγχου των στοιχείων της κατηγορίας και της αξιολόγησης της ουσιαστικής βασιμότητάς τους».
«Δεν θα σταθούμε εμπόδιο στη Δικαιοσύνη», διαμηνύει το Μαξίμου
Του Σταύρου Παπαντωνίου
Στάση αναμονής κρατούν στο Μέγαρο Μαξίμου, μετά τις πληροφορίες που λένε πως ο ανακριτής έχει «σκοντάψει» πάνω στα ονόματα των δύο πρώην υπουργών Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή και Χρήστου Σπίρτζη και πρόκειται να διαβιβάσει τη δικογραφία στη Βουλή, όπως προβλέπει η σχετική διαδικασία, τονίζοντας ωστόσο πως η κυβέρνηση δεν πρόκειται να σταθεί εμπόδιο σε ό,τι ζητήσει η Δικαιοσύνη να ελεγχθεί.
Την πρώτη κυβερνητική θέση εξέφρασε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, ο οποίος μιλώντας (Mega) ερωτήθηκε για τη δικογραφία και το ποια θα είναι η στάση της κυβέρνησης. «Εμείς, δεν πρόκειται να σταθούμε εμπόδιο στη δικαιοσύνη», είπε, προσθέτοντας όμως πως «δεν μπορώ να μιλήσω για μια δικογραφία που φημολογείται ότι έρχεται. Να έρθει πρώτα, να τη δούμε, να την αξιολογήσουμε και να είστε σίγουροι ότι δεν πρόκειται να κρύψουμε τα λόγια μας». Κλείνοντας ο κ. Μαρινάκης προανήγγειλε εμμέσως πλην σαφώς πως η τακτική που ακολουθήθηκε στην περίπτωση Τριαντόπουλου έχει δημιουργήσει ένα άτυπο δεδικασμένο, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως «αυτό που συνέβη με τον κ. Τριαντόπουλο, για μένα είναι οδηγός συνολικά, για όποια δικογραφία έρθει στη Βουλή».
Αργά το απόγευμα της Δευτέρας, κυβερνητικές πηγές προσέθεταν πως «δεν πρόκειται να κρύψουμε τα λόγια μας, ειδικά τώρα που οι θεωρίες που διακινούνταν από την αντιπολίτευση περί μπαζώματος, συγκάλυψης, ξυλολίου, παράνομου υλικού κ.λπ. έχουν καταρρεύσει, αποδεικνύοντας ότι η συγκάλυψη ήταν από την ανάποδη πλευρά».
Από την πλευρά του πρώην υπουργού κ. Καραμανλή, επίσης δεν έχει υπάρξει κάποιο επίσημο σχόλιο, καθώς δεν έχει έρθει η δικογραφία στη Βουλή και συνεπώς δεν μπορεί να σχολιάσει ρεπορτάζ, με αρμόδιες πάντως πηγές να θυμίζουν όσα είχε πει για το θέμα ο πρώην υπουργός κατά το παρελθόν σε ομιλία του στη Βουλή, όπου είχε τονίσει ότι «δεν έχω να κρύψω κάτι, ούτε και να φοβηθώ», προσθέτοντας τότε πως «δεν κρύφτηκα ποτέ, δεν κρύβομαι ούτε τώρα» καθώς «δεν έχω καμία βουλευτική ασυλία για τα Τέμπη».
Υπενθυμίζεται πως τον Νοέμβριο του 2023 η Νέα Δημοκρατία είχε απορρίψει την πρόταση για σύσταση προανακριτι-κής επιτροπής, κάτι που τότε η αντιπολίτευση είχε ερμηνεύσει ως προσπάθεια συγκάλυψης της υπόθεσης από το κυβερνών κόμμα. Την ίδια ώρα και από τον ΣΥΡΙΖΑ, σχολιάζοντας την περίπτωση Σπίρτζη για τον οποίο επίσης θα έρθει δικογραφία, υπενθυμίζουν ότι ο ίδιος έχει ζητήσει να ελεγχθεί, τονίζοντας «πως δεν κρύβεται», ενώ οι ίδιες πηγές προσθέτουν ότι «από τη στιγμή που θα προκύψει θέμα παραπομπής δεν θα κάνουν πίσω».
Το θέμα σχολίασε και με ανάρτηση στην πλατφόρμαX ο Γιώργος Καραμέρος. Αρχικά ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ σχολίασε τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στο χθεσινό υπουργικό συμβούλιο, τονίζοντας πως «μετά από 6 χρόνια στην εξουσία και ενώ ενορχηστρώνει τη συγκάλυψη του διπλού εγκλήματος στα Τέμπη αποτελεί προσβολή και υποκρισία, ο πρωθυπουργός να εξαγγέλλει αλλαγές στον σιδηρόδρομο. Η κυβέρνησή του και οι κακές πρακτικές της είναι το ίδιο το πρόβλημα».
Οσον αφορά τις δικογραφίες που θα έρθουν στη Βουλή, ο κ. Καραμέρος δήλωσε τα εξής: «Ολα στο φως με σεβασμό στον νόμο και στο Σύνταγμα. Η στάση της κυβέρνησης στην περίπτωση Τριαντόπουλου απέδειξε αλλά και προοιωνίζει ότι η Ν.Δ. θα προσπαθήσει να χειριστεί την υπόθεση με όρους συγκάλυψης. Ο ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ. θα δώσει τη μάχη για Αλήθεια και Δικαιοσύνη», κατέληξε.
