Του Βασίλη Νέδου
Αντιμέτωπη με ένα φθινόπωρο γεμάτο ερωτήματα σχετικά με τον βαθμό κλιμάκωσης τον οποίο θα επιλέξει η Τουρκία προκειμένου να εμποδίσει τις έρευνες για την πιθανή μελλοντική θαλάσσια όδευση του αγωγού East Med βρίσκεται η Αθήνα. Τις προηγούμενες ημέρες ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας έκανε μια εφ’ όλης της ύλης ενημέρωση για την παρουσία μονάδων του τουρκικού στόλου σε απόσταση 10 ν.μ. από την Κρήτη και σε απόσταση αναπνοής (πολλές φορές και ένα-ενάμισι μίλι) από το ερευνητικό σκάφος «Nautical Geo», το οποίο έχει αναλάβει να χαρτογραφήσει τη θαλάσσια όδευση του East Med από το ελληνικό νησί μέχρι και την Κύπρο και εν συνεχεία από εκεί έως το Ισραήλ. Τα ελληνικά διαβήματα και η ανάδειξη του ζητήματος σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε., αλλά και ευρύτερα, μεταξύ εταίρων και συμμάχων στην ευρύτερη περιοχή και πέρα από αυτήν, υποδηλώνει την πρόθεση της Αθήνας να τραβήξει την προσοχή στην περιοχή, καθώς το «Nautical Geo» έχει αναλάβει κατ’ ανάθεση τριών κρατών (Ελλάδα, Ισραήλ, Κυπριακή Δημοκρατία) να διεκπεραιώσει ένα συγκεκριμένο έργο. Σε όλες τις πρωτοβουλίες η Ελλάδα έχει την πλήρη στήριξη της Γαλλίας.
Επειτα από λίγη σκέψη αποφασίστηκε οι έρευνες να επεκταθούν έως και τις 26 Σεπτεμβρίου, ώστε το «Nautical Geo» να κινηθεί ανατολικότερα, παρά τις διαρκείς παρενοχλήσεις δι’ ασυρμάτου (hailing) από τουρκικές φρεγάτες. Για την Αθήνα αυτό έχει τρία στάδια στις έρευνες: μέχρι τον 28ο μεσημβρινό, όπου σταματά η ισχύς της νόμιμης συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου για την οριοθέτηση ΑΟΖ, από εκεί μέχρι τα εξωτερικά όρια της κυπριακής υφαλοκρηπίδας και φυσικά από εκεί μέχρι και την Κύπρο. Ανατολικά της Κύπρου, ούτως ή άλλως, η ευθύνη ανήκει σε άλλους.
Τα δύο βασικά ερωτήματα για τη δράση του «Nautical Geo» είναι αν θα κινηθεί ανατολικότερα και –εφόσον γίνει αυτό– αν θα συνοδεύεται από πολεμικό πλοίο. Τις προηγούμενες ημέρες, όπως είχε αποκαλύψει η «Κ», αποφασίστηκε η αποστολή σκάφους του Λιμενικού Σώματος, ωστόσο μετά την τολμηρή πορεία της φρεγάτας «Γκεμλίκ» στα ανατολικά της Κρήτης, επανήλθε και ελληνικό πολεμικό. Εως αυτή τη στιγμή η κλιμάκωση δεν έχει ξεπεράσει την τακτική του hailing, των anti-NAVTEX και του πλου τουρκικών πλοίων σε περιοχή δυνητικής ελληνικής κυριαρχίας (6 με 12 ν.μ.). Ως εκ τούτου, κατά μία άποψη, η επιλογή παρέμβασης του Λ.Σ. όποτε και αν χρειάζεται, είναι επαρκής. Τίθεται, ωστόσο, θέμα για το τι θα συμβεί αν οι Τούρκοι αποφασίσουν να εμποδίσουν τη συνέχιση των ερευνών με πιο δραστικό τρόπο, θέτοντας τα πολεμικά σκάφη ως εμπόδια. Υπάρχει η εμπειρία της ακύρωσης της αποστολής μισθωμένου από την ιταλική ΕΝΙ πλωτού γεωτρύπανου τον Φεβρουάριο του 2018 στην κυπριακή ΑΟΖ, έπειτα από παρέμβαση του τουρκικού ναυτικού, ωστόσο το «Nautical Geo» πραγματοποιεί έρευνες οι οποίες δεν αφορούν την υφαλοκρηπίδα.
Εκείνο που από την Αθήνα έχει παρατηρηθεί πέραν πάσης αμφιβολίας, είναι η εγρήγορση την οποία δείχνει η Αγκυρα προκειμένου να υπερασπιστεί τα «κεκτημένα» του τουρκολιβυκού μνημονίου. Τους προηγούμενους δυόμισι μήνες, κάθε φορά που το «Nautical Geo» απέπλεε από το Ηράκλειο και εμφανιζόταν ανατολικά της Κρήτης, έβρισκε μια τουρκική φρεγάτα να πλέει στην περιοχή πέρα από τα 6 ν.μ. χωρικών υδάτων του νησιού. Γι’ αυτό και οι πρώτες δοκιμαστικές έρευνες του υπό σημαία Μάλτας, γαλλικών συμφερόντων, πλοίου πραγματοποιήθηκαν εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων.
Στο ερώτημα τι μέλλει γενέσθαι από εδώ και στο εξής, είναι απολύτως σαφές ότι το «Nautical Geo» πρέπει να πραγματοποιήσει τις έρευνες για τις οποίες έχει υπογραφεί συμβόλαιο ανάμεσα σε κυβερνήσεις και την εταιρεία «Poseidon».
Αμυντική συνεργασία με Αυστρία
Μνημόνιο αμυντικής συνεργασίας με την Αυστρία υπέγραψαν χθες, στη Βιέννη, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος και η ομόλογός του Κλαούντια Τάνερ. Μετά τη συνάντηση, ο κ. Παναγιωτόπουλος δήλωσε ότι στις συζητήσεις αναφέρθηκε και η «παραβατική και προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας» στην Ανατολική Μεσόγειο. «Ας λειτουργήσει και ας συμπεριφερθεί η Τουρκία όπως πρέπει να συμπεριφέρονται τα κράτη στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, με σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των σχέσεων καλής γειτονίας, και μπορούν όλα να πάνε πολύ καλύτερα», τόνισε ο κ. Παναγιωτόπουλος. Ωστόσο, σημείωσε ότι «δυστυχώς όμως αυτό δεν διαφαίνεται και δεν υπάρχουν και μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας, εν τούτοις, οφείλουμε εμείς να συνεχίζουμε τις προσπάθειες, παράλληλα όμως στη διπλωματική προσπάθεια να φροντίζουμε και για την επαύξηση της συνολικής αποτρεπτικής δυνατότητας των Ενόπλων Δυνάμεων, και αυτό είναι κάτι που κάνουμε με σχέδιο και ένταση, ιδίως τα τελευταία δύο χρόνια».
