Kathimerini.com.cy
To 2023 μας αποχαιρετά τραπεζικά με δύο κρίσεις που αν και απείλησαν την εμπιστοσύνη των καταθετών η έγκαιρη παρέμβαση των αρχών κατάφερε να αποτρέψει περαιτέρω μετάδοση και περισσότερα προβλήματα. Αναφερόμαστε στις περιπτώσεις της Silicon Valley Bank και Credit Suisse που έλαβαν χώρα τον Μάρτιο του 2023 και ξυπνήσαν μνήμες Northern Rock και Lehman Brothers. Οι δύο περιπτώσεις συνιστούν τις σημαντικότερες κρίσεις από το 2008. Οι συζητήσεις που ακολούθησαν οδήγησαν στο ερώτημα που έθεσε το ΔΝΤ και αφορούσε την πραγματική δυνατότητα των εποπτών να ασκήσουν τις εξουσίες τους. Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ τα ερωτήματα που επιτακτικά θα πρέπει να απαντηθούν έχουν να κάνουν με τις εξουσίες, τις ικανότητες και τη βούληση των εποπτών να ασκήσουν ουσιαστικό ρόλο και να αποτρέψουν την επόμενη κρίση.
Ο πληθωρισμός υποχωρεί αλλά η ακρίβεια μένει
Μπορεί ο πληθωρισμός να υποχωρεί, αλλά η ακρίβεια παραμένει καθώς αρκετά προϊόντα πρώτης ανάγκης διατηρούνται «σκαρφαλωμένα» στα ψηλά. Σύμφωνα με έρευνες κοινής γνώμης, οι καταναλωτές δεν αναμένουν υποχώρηση των τιμών σε αντίθεση με το τι αναμένεται για τον πληθωρισμό. Το σκηνικό όπως διαμορφώνεται προβληματίζει τις κυβερνήσεις που παρόλες τις εξαγγελίες δεν καταφέρνουν να θέσουν το πρόβλημα υπό έλεγχο. Ενόψει εκλογικού κύκλου στην Ευρώπη (ευρωεκλογές 2024) οι ανησυχίες εντείνονται αφού ενδέχεται η φωτιά που «άναψε» στις τσέπες των καταναλωτών να εκφραστεί με ψήφο αποδοκιμασίας από το εκλογικό σώμα.
Ανακούφιση γιατί δεν θα χρεωθούν την ύφεση
Η πτωτική τάση του πληθωρισμού αφήνει τις κεντρικές τράπεζες εκτός από ικανοποιημένες και ανακουφισμένες γιατί δεν θα χρειαστεί να στείλουν τις οικονομίες στην ύφεση. Στην περίπτωση της Fed, που ήταν η πιο προχωρημένη στις αυξήσεις των επιτοκίων, ήδη γίνεται λόγος για μειώσεις εντός του 2024. Η τράπεζα της Αγγλίας αν και αποφάσισε περίπου τα ίδια με την Fed, εκφράζοντας ικανοποίηση για την πορεία του πληθωρισμού, δεν αναμένει μείωση των επιτοκίων σύντομα. Στο ίδιο μήκος κύματος και η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας.
Η ανάστροφη πορεία ίσως έρθει συντομότερα
Η περίπτωση της Ευρωζώνης είναι ιδιαίτερη. Ο πληθωρισμός φαίνεται να υποχωρεί περισσότερο από ό,τι αρχικά αναμενόταν προσεγγίζοντας από τώρα τον στόχο του 2%, παρόλο που η πρόβλεψη ήταν για πληθωρισμό άνω του 3% μέχρι και το τέταρτο τρίμηνο του 2024. Την Πέμπτη η ΕΚΤ αποφάσισε την διατήρηση των επιτοκίων ενώ παράλληλα μείωσε την πρόβλεψη για τον πληθωρισμό καθ’ όλη την διάρκεια του 2024. Με αυτά τα δεδομένα αρκετοί αναλυτές εκτιμούν πως ίσως η ΕΚΤ να ανέβασε τα επιτόκια περισσότερο από όσο χρειαζόταν –κάτι που αν ισχύει θα διαφανεί εφόσον οι μειώσεις ξεκινήσουν πιο σύντομα από ό,τι αναμενόταν.
Ιστορική συμφωνία ή ακόμα μια αστοχία
Η παγκόσμια σύνοδος για την κλιματική αλλαγή που φέτος έχει τον τίτλο COP28 πέτυχε συμφωνία στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα. Για πρώτη φορά μετά από τρεις δεκαετίες οι εκπρόσωποι 200 χωρών συμφωνήσαν πως θα πορευτούν χωρίς τα ορυκτά καύσιμα στο μέλλον (2050). Η Ε.Ε. αντιδρώντας στην απόφαση έκανε λόγο για την αρχή του τέλους. Περιβαλλοντικές ομάδες πίεσης όμως, εξέφρασαν απογοήτευση γιατί η συμφωνία παραμένει γενική χωρίς να θέτει συγκεκριμένους στόχους.
Αργή μετάδοση και ισχυρές τράπεζες
Τον Ιούνιο του 2023 η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών υπολόγιζε ότι οι τράπεζες της Ευρώπης πρόσφεραν στους καταθέτες τους επιτόκια από 0% μέχρι 2% με τον μέσο όρο να βρίσκεται στο 0,5%. Τότε τα επιτόκια όπως είχαν διαμορφωθεί από την ΕΚΤ για αποδοχή καταθέσεων ήταν στο 3,5%. Σε σύνολο 30 χωρών η Κύπρος βρίσκεται στην τρίτη από το τέλος θέση αποδίδοντας επιτόκια οριακά πάνω από το μηδέν. Προφανώς και κάθε χώρα μπορεί να ισχυριστεί τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και δεδομένα, αλλά μια γρήγορη ματιά στον εν λόγω πίνακα καταδεικνύει ότι όσο πιο ισχυρό το τραπεζικό σύστημα σε μια χώρα τόσο πιο αποτελεσματική υπήρξε και η μετάδοση της νομισματικής πολιτικής.
