Kathimerini.gr
Φορέθηκε αρχικά από αεροπόρους, σαν ένα εργαλείο της δουλειάς τους. Σύντομα αγαπήθηκε από εξερευνητές και πρωτοπόρους. Έγινε το status symbol πρωταθλητών. Όχι τόσο ένα αντικείμενο πόθου, όσο μια σφραγίδα κοσμοπολιτισμού. Μια πιστοποίηση ενός lifestyle που δεν γνωρίζει σύνορα -και που τα διασχίζει με αποφασιστικότητα και σβελτάδα. Το σημερινό μοντέλο φέρει 70 χρόνια ιστορίας, με αλλαγές από γενιά σε γενιά, χωρίς όμως ποτέ να ξεφεύγει από τη φιλοσοφία του αρχικού, που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1955. Στην πρώτη του εκδοχή ήταν η επιτομή ενός εργαλείου αεροπλοΐας, που συνόδευσε αρκετά πρωτοποριακά επιτεύγματα για την εποχή.
Το πιο διάσημο χαρακτηριστικό του είναι ο τέταρτος δείκτης που, συνδυασμένος με μια αμφίδρομη στεφάνη με ενδείξεις 24 ωρών, δείχνει την ώρα σε διαφορετικά μέρη του κόσμου. Η στεφάνη, μάλιστα, ήταν χρωματισμένη με δύο διαφορετικά χρώματα, το κόκκινο και το μπλε, για πιο εύκολη διάκριση μεταξύ ημέρας και νύχτας στη δεύτερη ζώνη ώρας. Αυτή η χρωματική διάταξη, παρόμοια με εκείνη του λογοτύπου διάσημης εταιρείας αναψυκτικών, έδωσε στο μοντέλο και το χαϊδευτικό “Pepsi” που χρησιμοποιούν ακόμη πολλοί φίλοι του.
Διαφημίσεις του Rolex GMT από τη δεκαετία του ’50 και του ΄60.
Χάρη στη λειτουργία της δεύτερης ζώνης ώρας έγινε το πρώτο ρολόι – εργαλείο που κατάφερνε ταυτόχρονα να συνδέει αυτόν που το φορά με εμπειρίες και αναμνήσεις από μακρινούς προορισμούς. Ένα ρολόι που λάτρευε να πετά πάνω από σύνορα. Το 1982 πέρασε στη σύγχρονή του φάση, όταν απέκτησε ένα καινούργιο μηχανισμό, που επέτρεπε στο δείκτη της ώρας να ρυθμίζεται αυτόνομος από το υπόλοιπο ρολόι σε διαστήματα μιας ώρας χωρίς να διακόπτει τη λειτουργία του. Η αναβάθμιση αυτή άλλαξε και το όνομά του σε GMT-Master II, το οποίο αναγράφεται στο διαβατήριό του μέχρι και σήμερα.
Υπερατλαντικές πτήσεις για όλους
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Στα μέσα της δεκαετίας του ‘50 οι εξελίξεις στην πολιτική αεροπορία ήταν καταιγιστικές: Για πρώτη φορά ένας ταξιδιώτης θα μπορούσε να πετάξει πάνω από τον ωκεανό ή να μετακινηθεί από τη μια ήπειρο στην άλλη χωρίς στάση, σε πολύ σύντομο χρόνο. Χρονιά με τη χρονιά οι αποστάσεις έμοιαζαν όλο και πιο μικρές. Ο χρόνος για να τις καλύψει κανείς κυλούσε όλο και πιο γρήγορα. Σε αυτό το περιβάλλον το 1955 η Rolex παρουσίασε για πρώτη φορά το GMT-Master.
Ήταν ένα εργαλείο που επέτρεπε σε όποιον το φορούσε να ταξιδεύει με μια ματιά στα δύο άκρα της διαδρομής του. Στην ώρα του προορισμού του αλλά και στην ώρα του σημείου αφετηρίας του, ταυτόχρονα -ή σε οποιονδήποτε ενδιάμεσο σταθμό ήθελε. Όχι τυχαία, το λάτρεψαν αμέσως όσοι ταξίδευαν συχνά σε διαφορετικές ζώνες ώρας, δηλαδή πιλότοι της πολιτικής ή της στρατιωτικής αεροπορίας, ναυτικοί, businessmen, εξερευνητές και, βεβαίως, εκείνοι που είχαν την πολυτέλεια να κάνουν τουρισμό σε μακρινά, εξωτικά μέρη.
Ο χαρακτηριστικός τέταρτος δείκτης με το τριγωνάκι -σημείο αναφοράς για όλα τα ρολόγια τύπου GMT.
Το ρολόι πήρε το όνομά του από το Greenwitch Mean Time. Δηλαδή από την «ώρα μηδέν» (μεσάνυχτα στο Αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς), βάσει της οποίας υπολογίζονται οι διαφορετικές ζώνες ώρες ανά τον κόσμο. Η επιτυχία του ρολογιού έδωσε μια νέα έννοια στον όρο, αφού πλέον το GMT περιγράφει και τον μηχανισμό που δείχνει ταυτόχρονα 2 διαφορετικές ζώνες ώρας χρησιμοποιώντας ένα αυτόνομο δείκτη 24 ωρών που συνδυάζεται με την ανάλογη στεφάνη.
Στα πιλοτήρια της Pan Am
Ο θρύλος ωστόσο του GMT-Master γιγαντώθηκε το 1959, όταν η Rolex υπέγραψε ένα συμβόλαιο με την Pan American Airways, πιο γνωστή ως «Pan Am». Το GMT-Master έγινε το επίσημο ρολόι της πιο διάσημης τότε αμερικανικής αεροπορικής εταιρείας. Το φορούσαν όλοι οι πιλότοι της. Την ίδια χρονιά η στεφάνη με τις ενδείξεις των 24 ωρών, που μέχρι τότε ήταν κατασκευασμένη από plexiglass, έγινε πιο ανθεκτική χάρη στο καινούργιο της υλικό, το ανοδιωμένο αλουμίνιο, ενώ στην κάσα προστέθηκαν προστατευτικά κορώνας. Με τις 2 αυτές αναβαθμίσεις το GMT-Master έγινε πιο στιβαρό και απέκτησε ακόμη μεγαλύτερη δημοφιλία. Σε αυτήν, όμως, συνέβαλε ακόμη περισσότερο το ότι ο δείκτης των 24 ωρών απέκτησε το διάσημο τριγωνάκι στην άκρη του, κάτι που τον έκανε πιο εύκολα ορατό και αύξησε την αναγνωσιμότητα της ένδειξης δεύτερης ώρας, ακόμη περισσότερο χάρη στο φωσφορίζον υλικό με το οποίο επιστρώθηκε.
Το χρώμα του δείκτη GMT προσαρμόζεται κάθε φορά στο χρώμα της στεφάνης με την οποία “συνεργάζεται”.
Με αυτή του τη μορφή το GMT-Master βρέθηκε να μετρά το χρόνο σε κάποιες ιστορικές στιγμές για την ανθρωπότητα. Για παράδειγμα, 4 χρόνια μόλις μετά το λανσάρισμα του, η Pan Am πραγματοποίησε την πρώτη απευθείας πτήση μεταξύ Νέας Υόρκης και Μόσχας. Εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, το 1959, είχε ιδιαίτερα συμβολικό χαρακτήρα. Μετέφερε τους δημοσιογράφους που κάλυψαν την επίσκεψη του προέδρου Νίξον στη Σοβιετική Ένωση. Ο πιλότος του αεροσκάφους, C.N. Warren, φορούσε φυσικά ένα Oyster Perpetual GMT-Master. Mετά την ιστορική αυτή στιγμή, είχε μάλιστα σχολιάσει: «η πτήση μας κατευθύνθηκε από ένα Rolex». Το ρολόι φορέθηκε και στην πρώτη πτήση που έπιασε ταχύτητα 6,7 mach το 1967, αλλά και στην αποστολή των Apollo 13 το 1970 και 17 το 1972, που έμελλε να είναι και η τελευταία του προγράμματος.
Κεφάλαιο ΙΙ
Η επόμενη μεγάλη αναβάθμιση ήρθε το 1982. Όπως γράψαμε και παραπάνω, ο καινούριος μηχανισμός επέτρεπε στο δείκτη της ώρας να ρυθμίζεται αυτόνομα από αυτόν του λεπτού και των 24 ωρών. Τραβώντας την κορώνα κατά μία θέση και γυρίζοντας την σε οποιαδήποτε κατεύθυνση, ο δείκτης της ώρας πηδά μπρος ή πίσω κατά 1/12. Τα ρολόγια που φορούσαν τον καινούργιο μηχανισμό ονομάστηκαν GMT-Master II. Mέχρι το 2000 οι δύο γενιές συνυπήρχαν. Έκτοτε συνεχίζεται μόνο του το… κεφάλαιο ΙΙ.
Οι εξελίξεις δεν σταμάτησαν εκεί. Το 2005 για πρώτη φορά η Rolex χρησιμοποίησε ένα καινούργιο, καινοτόμο υλικό στη στεφάνη του GMT-Master II, το Cerachrom, ένα κεραμικό δικής της πατέντας. Ήταν εξαιρετικά ανθεκτικό, δεν γρατσουνιζόταν και έμενε ανεπηρέαστο από την ακτινοβολία, με αποτέλεσμα να μη χάνει με τίποτε το χρώμα του. Επίσης, χάρη στη χημική του σύνθεση, ήταν απόλυτα ανθεκτικό στη διάβρωση. Και, ενώ η στέφανη μπορούσε πλέον να αποκτήσει πιο έντονα χρώματα, η εισαγωγή του κεραμικού αρχικά έμοιαζε να δίνει τέλος στην περίφημη διχρωμία του GMT-Master. Πολύ απλά, η τεχνολογία της εποχής δεν επέτρεπε την ανάμειξη δύο χρωμάτων στην ίδια επιφάνεια.
Το 2013, όμως, για πρώτη φορά παρουσιάστηκε μια δίχρωμη (μπλε και μαύρη) στεφάνη από Cerachrom. Tην επόμενη χρονιά η στεφάνη βάφτηκε στο διάσημο συνδυασμό μπλε-κόκκινου. Παρότι απέχουμε μόλις 10 χρόνια από εκείνη την εποχή, για το 2014 ο συνδυασμός των δύο αυτών χρωμάτων στην ίδια κεραμική επιφάνεια ήταν ένα πραγματικό επίτευγμα, που συνέβαλε ακόμη περισσότερο στο θρύλο του GMT-Master II.
Στεφάνες Cerachrom από διάφορα μοντέλα της Rolex. Κάτω αριστερά, μια στεφάνη τύπου “Pepsi” από το GMT.
Φτάνοντας στο 2025
Το 2024 κυκλοφόρησε το πιο πρόσφατο μοντέλο της συλλογής: ο θρύλος συνεχίζει να συναρπάζει, σε μια πιο διακριτική, μονοχρωματική εκδοχή. Η στεφάνη από κεραμικό χωρίζεται πλέον σε μαύρη και γκρι περιοχή, ενώ ο δείκτης των 24 ωρών έχει σκούρο πράσινο χρώμα. Το ρολόι κυκλοφορεί σε δύο εκδοχές: η πρώτη με το κλασικό μπρασελέ Oyster και η δεύτερη με μπρασελέ τύπου Jubilee –και τα δύο διαθέτουν το σύστημα Easylink της Rolex που επιτρέπει την εύκολη αλλαγή του μήκους τους κατά 5 χιλιοστά. Επίσης, και στις δύο εκδοχές, οι κάσες είναι από ανοξείδωτο ατσάλι Oystersteel. Αποτελούν την συνέχεια των δύο ρολογιών με αντίστοιχη στεφάνη που παρουσιάστηκαν το 2023, αλλά με κάσες σε χρυσό και σε Rolesor (τον χαρακτηριστικό συνδυασμό χρυσού και ατσαλιού σε κάσα, στεφάνη και μπρασελέ, με τον τρόπο της Rolex). Μια συνέχεια πιο προσιτή στο ευρύτερο κοινό, προορισμένη να φορεθεί από μια νέα γενιά globetrotters.
Η πιο πρόσφατη, σχεδόν μονοχρωματική έκδοση, κυκλοφόρησε το 2024.
Ο μηχανισμός που κινεί το ρολόι σήμερα είναι ο calibre 3285 που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2018. Είναι αυτόματος, με ένα μηχανισμό διαφυγής Chronergy, που τον κάνει εξαιρετικά ανθεκτικό σε ισχυρά μαγνητικά πεδία και την ίδια ώρα του επιτρέπει να διατηρεί περισσότερη ενέργεια (διαθέτει αυτονομία κουρδίσματος 70 ωρών) και να είναι εξαιρετικά ακριβής.
Φέτος, το ρολόι κλείνει τα 70 του χρόνια. 27 από αυτά ως GMT-Master, και 43 ως GMT-Master II. 14 διαφορετικές εκδοχές του υπάρχουν σήμερα στη μόνιμη συλλογή της Rolex, ενώ τα vintage μοντέλα είναι περιζήτητα στην αγορά προϊδιόκτητων. Λογικά το 2025 θα είναι μια χρονιά εορτασμών για τη μεγαλύτερη ωρολογοποιία στον κόσμο. Ή ίσως να τους αφήσουν για την 80ή -ακόμη και την 100ή επέτειο, που δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το GMT θα τη φτάσει παραμένοντας ακόμη ένα από τα πιο ποθητά μοντέλα της αγοράς. Μένει να δούμε πότε θα ανοίξει το Κεφάλαιο ΙΙΙ στην ιστορία του.
Πρωτοπόροι, αντισυμβατικοί, πρωταθλητές…
Το εμβληματικό μοντέλο της Rolex έφτασε να έχει το σημερινό του status χάρη και στους καρπούς των διασήμων που το φιλοξένησαν. Μερικοί από τους θρύλους που λάτρεψαν τα GMT-Master είναι οι:
Sheila Scott
H πρώτη βρετανίδα αεροπόρος που έκανε μόνη το γύρο του κόσμου. Χρησιμοποιώντας ένα μικρό μονοκινητήριο αεροπλάνο το 1966 ταξίδεψε πάνω από 50.000 χλμ σε 189 ώρες σε ένα ταξίδι που διήρκησε 34 μέρες. Ο χαρακτήρας της Pussy Galore στον «Χρυσοδάκτυλο» βασιζόταν στην Scott. Όχι τυχαία, φορούσε και το GMT-Master της σε όλη τη διάρκεια της ταινίας.
William Knight
Τον Οκτώβριο του 1967 πέτυχε το ρεκόρ ταχύτητας (που διατηρείται ακόμα και σήμερα) των 7274 χλμ/ω δηλαδή 6,7 mach, με ένα πυραυλοκίνητο αεροσκάφος Χ15, κάτι που του έδωσε τον τίτλο του «πιο γρήγορου ανθρώπου στον κόσμο». 2 εβδομάδες αργότερα με το ίδιο αεροσκάφος πέταξε σε υψόμετρο 80 χιλιομέτρων, κάτι που πρακτικά τον έκανε αστροναύτη αφού ξεπέρασε το θεωρητικό όριο μεταξύ γης και διαστήματος.
Αριστερά ο William Knight και δεξιά ο Roger Federer.
Marlon Brando
O θρύλος του Χόλιγουντ αγαπούσε τόσο πολύ το Master-GMT του που όταν η παραγωγή του “Αποκάλυψη Τώρα», του ζήτησε να το βγάλει απ’ τον καρπό του όσο υποδυόταν τον Συνταγματάρχη Kurtz γιατί η κόκκινη μπλε στεφάνη του ήταν πολύ έντονη, αυτός προτίμησε να αφαιρέσει την τελευταία παρά να αποχωριστεί το ρολόι του. Μάλιστα, στην πλάτη της κάσας του είχε χαράξει το όνομά του.
Jackie Stewart
O Σκωτσέζος πιλότος της Formula 1, με συμμετοχή σε 99 αγώνες εκ των οποίων νίκησε τους 27, φορά από το 1969 κυρίως GMT και είναι σήμερα ένας από τους πιο δημοφιλείς πρεσβευτές της Rolex.
Tiger Woods
Ο μοναδικός παίκτης του γκολφ στον κόσμο που έχει κερδίσει 4 συνεχόμενα Majors και για αυτό έχει αποκτήσει το παρατσούκλι “Tiger Slam” ήταν ο άνθρωπος που βοήθησε όσο κανείς άλλος στην αύξηση της δημοφιλίας του σπορ. Δεν αποχωρίζεται ποτέ το GMT-Master II του.
Roger Federer
Άλλος ένας λάτρης του GMT-Master II. Δεν είναι απλά ένας πρεσβευτής της μάρκας και ένας από τους πιο επιτυχημένους τενίστες όλων των εποχών αλλά και ένας φανατικός συλλέκτης του συγκεκριμένου μοντέλου αφού το έχει σε πολλές διαφορετικές εκδοχές. Του ταιριάζει εξάλλου απόλυτα, αφού έχει καταφέρει το 1900 τόσο να παραμείνει στη νούμερο ένα θέση της παγκόσμιας κατάταξης για 310 εβδομάδες, τις πρώτες δύο δεκαετίες του αιώνα μας, παίζοντας τουρνουά σε κάθε γωνιά του κόσμου, δείχνοντας έτσι ότι όχι μόνο ήταν ένας σπουδαίος αθλητής αλλά και ένα τέρας αντοχής σαν το ρολόι που τόσο αγαπά.
