Του Απόστολου Κουρουπάκη
«Μας ενώνει “η ίδια σκέψη” μάλλον…Το ίδιο “βάσανο” γι’ αυτό που κάνουμε… Με την ευελιξία των αιλουροειδών, χωθήκαμε και χαθήκαμε σε κόσμους που σημασία είχε μόνο η “συνεύρεση”… Είναι πολύτιμο δώρο οι “συμπτώσεις” να παίρνουν μορφή “συναντήσεων” να γίνονται “συμμαχίες”, “συνενοχές” και “συμμορίες”, που λέει και ο Γιώργος…» μού λέει η Ερμίνα Κυριαζή για τη συνεργασία της με τον Γιώργο Νινιό, οι οποίοι συν-σκηνοθετούν το έργο του Βασίλη Κατσικονουρη ««Τσιτάχ. Η ερημιά του τερματοφύλακα», με τον Γιώργο Νινιό να έχει και τον ρόλο. Με την Ερμίνα μιλήσαμε εν μέσω προβών, γυρισμάτων και άλλων υποχρεώσεων, για το έργο και προσπαθήσαμε να ρίξουμε φως σε κάποιες γωνιές του, αλλά μάλλον περισσότερα ερωτηματικά αφήσαμε... και είναι και αυτό κέρδος.
–Ερμίνα, γιατί θεωρείτε ότι είναι επίκαιρος αυτός ο μονόλογος του Βασίλη Κατσικονούρη;
–Η διαμόρφωση της κοινωνίας προκύπτει από τον άνθρωπο αλλά όχι απαραίτητα για τον άνθρωπο. Η «χρήση» της οποιασδήποτε μορφής εξουσίας όλο και γιγαντώνεται… Είναι να μη βρεθείς «στην ανάγκη», που λένε… Γιατί, όταν βρεθείς εκεί, τότε βλέπεις το πραγματικό δημιούργημα της «εξουσιοκεντρικής» και καθόλου ανθρωποκεντρικής κοινωνίας που ζούμε. Και το μερίδιο ευθύνης βαραίνει όλους μας… Είτε γιατί σωπαίνουμε, είτε γιατί κουραστήκαμε, είτε γιατί όντως βρεθήκαμε στα δύσκολα, είτε γιατί μπορεί και εμείς, όποιες και αν ήταν οι προθέσεις, να φλερτάραμε για λίγη εξουσία…Αυτό δε συμβαίνει και τώρα; Η εξουσία δεν έχει ένα πρόσωπο…όποτε δεν έχει να κάνει μόνο με τον ψηφοφόρο… Έχει να κάνει με την «εντός» μας ηθική.
Άμα αρχίσεις να λες ποιος είσαι πάει να πει πως δεν είσαι… Μόνο το πώς υπάρχεις σε προσδιορίζει…
–Πιστεύεις ότι η ηθική είναι μια αντικειμενική έννοια;
–Η ηθική είναι αισθητική… Και η αισθητική ηθική… Τώρα κατά πόσο η «ηθική» είναι αντικειμενική πού να το ξέρω… Μάλλον δεν είναι… Σημασία έχει να βρίσκεις «συμπαίχτες» στης ζωής το γήπεδο να γίνεται πιο ευχάριστο το παιχνίδι… Σπουδαίο πράγμα οι «πάσες»! Καλύτερο και από τα «σουτ»!
–Τι έδωσες και τι πήρες από το έργο το ίδιο, αλλά και από τον συν-σκηνοθέτη σου Γιώργο Νινιό;
–Από τον Κατσικονούρη πάντα λαμβάνεις, έτσι έγινε και με το «Καγκουρώ» του, που μου εμπιστεύτηκε και σκηνοθέτησα. Η κάθε ανάγνωση είναι μια καθημερινή αποκάλυψη είναι σαν να βλέπεις την ελληνική κοινωνία μέσα από ένα πρίσμα «κλειδαρότρυπας». Τίποτα δεν είναι τόσο πασιφανές που να «φωνάζει», τίποτα δεν είναι τόσο «διδακτικό» που να θυμίζει παλιατζούρα, εννοώ από πλευράς γραφής, τίποτα δεν είναι πασιφανές. Η αμφιθυμία που χαρακτηρίζει τα κείμενά του, καθώς και η « νίκη» μέσα από τη φαινομενική ήττα, καθορίζουν και ορίζουν τη «χαρμολύπη» που δεν είναι τυχαίο πως μόνο στην ελληνική γλώσσα υφίσταται ορισμός. Τώρα για τον Γιώργο τι να πω; Μας ενώνει « η ίδια σκέψη» μάλλον…Το ίδιο «βάσανο» γι’ αυτό που κάνουμε… Με την ευελιξία των αιλουροειδών, χωθήκαμε και χαθήκαμε σε κόσμους που σημασία είχε μόνο η «συνεύρεση»… Είναι πολύτιμο δώρο οι «συμπτώσεις» να παίρνουν μορφή «συναντήσεων» να γίνονται «συμμαχίες», «συνενοχές» και «συμμορίες», που λέει και ο Γιώργος…
–Ο τερματοφύλακας σίγουρα δεν είναι ο παρίας της κοινωνίας, αλλά ένα χρήσιμο μέλος της... καταλήγει άραγε ποτέ έρημο ένα τόσο σημαντικό μέλος της;
–Στην ερημιά ζει… Όπως άλλωστε και όλοι οι άνθρωποι που είναι «διαφορετικοί»… Και τώρα βέβαια θα μου πεις τι σημαίνει «διαφορετικός»; Ξέρω ’γω; Είναι μάλλον αυτός που συνειδητά διάλεξε να είναι ας πούμε, outsider! Αυτός που επιλέγει τη συναισθηματική του ευφυία να την επενδύει στην «εντός» ανάπτυξη και όχι στην εικόνα του…
–Τσιτάχ... μια εγκλωβισμένη προσωπικότητα... μία τίγρης σ’ ένα κλουβί... αγκυλωνόμαστε σε εφήμερες ή στρεβλές πραγματικότητες... πόσο εύκολο είναι να βγούμε από αυτές;
–Υπάρχουν οι «μορφωμένοι», οι «καλλιεργημένοι» , οι «ακαδημαϊκοί» , οι τιτλοφόροι παντός είδους. Και οι υπάρχουν και οι «θυμόσοφοι»… που τους συναντάς σε κάτι ξεχασμένα καφενεία και κρεμιέσαι από το στόμα τους… Και τότε θυμάσαι ποιος είσαι… Γιατί εκεί μιλάει η πραγματική εμπειρία όχι η θεωρία… Ναι, ένα Τσιτάχ, άμα το κλείσεις σε κλουβί το σκότωσες, έτσι γίνεται και με τη σκέψη… «Όσες κι αν χτίζουν φυλακές και ο κλοιός στενεύει, ο νους μας είναι αληταριό που όλο θα δραπετεύει» δεν λέει και ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου;
–Τελικά, ποιο είναι το μεγαλύτερο ερώτημα που έκανε ο αθλητής στον εαυτό του; Δεν ξέρω αν προσπαθήσατε να το απαντήσετε εσείς μέσω της σκηνοθεσίας σας...
–Τι θα πει αξιοπρέπεια; Αυτό είναι το ερώτημα… Τώρα θα πρέπει να πω κοπιάστε να δείτε την παράσταση να μας πείτε… Οι θεατές δίνουν τις απαντήσεις… Τι να πούμε εμείς; Αν τα καταφέραμε ή όχι; Η απάντηση δεν υπάρχει, αυτή είναι πάντα και η αγωνία, όταν ξεγεννάς μια παράσταση, αν κοινωνήσαμε αυτά που θέλαμε να πούμε!
– «Γιατί μερικοί άνθρωποι, είναι από μόνοι τους το μήνυμα, έτσι όπως περνούν μέσα από τον κόσμο, όπως κοιτάζουν, ή όπως χαμογελάνε…», ποιο είναι αυτό το μήνυμα;
–Κάποτε λέω πως τα «γνωμικά» είναι απλώς γνώμες στον άχρονο χρόνο της στιγμής… Έτσι συμβαίνει και με τα και καλά «μηνύματα»… Τα σιχαίνομαι… Είναι «διδακτισμοί» του δυτικού κόσμου, που καθόλου δεν με αφορούν. Γι’ αυτό και την αγαπώ αυτή την ατάκα του Κατσικονούρη… Άμα αρχίσεις να λες ποιος είσαι πάει να πει πως δεν είσαι… Μόνο το πώς υπάρχεις σε προσδιορίζει…
–Κλείνοντας, μια παροιμία λέει «τα ύστερα τιμούν τα πρώτα», είναι άραγε τότε που αναζητάμε την αξιοπρέπεια;
–Μπα… Τι δηλαδή, ζεις μια ζωή αναξιοπρέπειας και μια καλή πρωία, όταν είσαι έτοιμος να «αναχωρήσεις» θυμάσαι να αξιοπρεπέψεις; Τι να το κάνεις; Σημασία έχει να «ενηλικιώνεσαι» και να αναπτύσσεσαι κάθε μέρα… Αν περιμένεις τελευταία στιγμή να κάνεις απολογισμό θα χαθείς σε μιας ζωής «λογιστικά» βιβλία…
Πληροφορίες
«Τσιτάχ. Η ερημιά του τερματοφύλακα» του Βασίλη Κατσικονούρη, με τον Γιώργο Νινιό, , στην «Πάνω σκηνή» του Σατιρικού Θεάτρου από την ΟΜΑΔΑ ΑΠΕΙΡΟ.
Παραστάσεις: 4, 6, 11 Απριλίου, ώρα 8:30 μ.μ.
