Του Απόστολου Κουρουπάκη
Με αφορμή την έναρξη υποβολής προτάσεων από θεατρικά σχήματα και καλλιτέχνες, από την Κύπρο και το εξωτερικό, για συμμετοχή στην 26η διοργάνωση του «Διεθνούς Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος», που θα πραγματοποιηθεί στην Κύπρο από τα τέλη Ιουνίου έως τις αρχές Αυγούστου 2023, μιλήσαμε με τον διευθυντή Κυπριακού Κέντρου Διεθνούς Ινστιτούτου Θέατρου Χρίστο Γεωργίου για μερικά από τα ποιοτικά στοιχεία της 25ης διοργάνωσης του Φεστιβάλ, που έλαβε χώρα ως συνήθως στο αρχαίο ωδείο της Πάφου, στο αρχαίο θέατρο του Κουρίου στη Λεμεσό και στο Αμφιθέατρο Μακαρίου Γ΄ στη Λευκωσία.
Κατ’ αρχάς ο κ. Γεωργίου μου επεσήμανε ότι στη φετινή προκήρυξη αξίζει να σημειωθεί ότι στους όρους και προϋποθέσεις συμμετοχής στο Φεστιβάλ για τα κυπριακά θεατρικά σχήματα, υπάρχει αύξηση του μέγιστου ποσού που είναι δυνατόν να διατεθεί για κάθε αγορά κυπριακής παραγωγής για παρουσίαση τριών παραστάσεών της στο Φεστιβάλ, από το ποσό των 30.000 ευρώ, σε ποσό μέχρι 40.000 ευρώ. Επίσης, μού τονίζει πως αφενός επιτρέπεται να αιτηθεί κάποιος (θεατρικό σχήμα ή καλλιτέχνης) και στο Σχέδιο ΘΥΜΕΛΗ 2023 και στο «Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος», αφετέρου όμως θα μπορεί να χρηματοδοτηθεί από μόνο ένα εξ αυτών. Ο κ. Γεωργίου ερωτώμενος σχετικά με μία άνευ όρων κυπριακή παραγωγή είπε: «Φυσικά και θα θέλαμε να υπάρχει κυπριακή παραγωγή, στόχος μας είναι να προσελκύσουμε τα κυπριακά σχήματα και να δώσουμε τα μέσα ούτως ώστε να υποβληθούν προτάσεις για κυπριακές παραγωγές. Φυσικά, αν θα συμπεριληφθεί στο φεστιβάλ αυτό εξαρτάται από την επιτροπή επιλογής των παραστάσεων και μόνο, βάσει των ανακοινωθέντων κριτηρίων».
Τονίζει επίσης ότι η σύνθεση της Επιτροπής Επιλογής για όλες τις παραστάσεις παραμένει επταμελής, ωστόσο υπάρχει αλλαγή στην εκπροσώπηση του υφυπουργείου Πολιτισμού από δύο εκπροσώπους σε έναν, καθώς επίσης στα αριστίνδην μέλη, τα οποία διορίζονται από τον υφυπουργό Πολιτισμού, τα οποία από δύο γίνονται τρία.
Με αυτά ως πολύ χρήσιμη εισαγωγή ο κ. Γεωργίου ερωτώμενος για την ποικιλομορφία και την αποδοχή του προγράμματος του Φεστιβάλ το 2022 μού είπε πως το καλοκαίρι του 2022 είχαμε πέντε παραγωγές με δέκα παραστάσεις, οι οποίες κέρδισαν την αποδοχή και την ανταπόκριση του κοινού, και του θεατρόφιλου κοινού της Κύπρου, αλλά και ξενόγλωσσων θεατών (τουρίστες και μη ελληνόφωνοι, που ζουν και εργάζονται στην Κύπρο), «αυτό είναι ένα θετικό πρόσημο, και προς το υφυπουργείο Τουρισμού, το οποίο είναι ένας από τους διοργανωτές του φεστιβάλ. Το Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, πέραν του πολιτιστικού στοιχείου, λοιπόν έχει αναπτύξει και ένα είδος πολιτιστικού τουρισμού, γιατί είδαμε τα προηγούμενα χρόνια, στην προ covid εποχή, και κυρίως το 2019, ότι υπήρχαν θεατές που έρχονταν στην Κύπρο ειδικά για το φεστιβάλ. Οι αριθμοί μπορεί να μην είναι τεράστιοι, στο παρόν στάδιο, όμως το ότι έρχονται θεατές από το Ισραήλ, αλλά και από ευρωπαϊκές χώρες, ειδικά στη χώρα μας για να δουν παραστάσεις είναι κάτι πολύ σημαντικό, το οποίο θα πρέπει όλους να μας ενεργοποιήσει». Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Γεωργίου είπε πως σχετικά με τις πέντε παραγωγές που είδαμε το περασμένο καλοκαίρι, είχαμε το Εθνικό Θέατρο Βοσνίας-Ερζεγοβίνης με τον «Οιδίποδα Τύραννο», που πιθανόν κάποιους να τους ενόχλησε ή να μην τους άρεσε, αλλά δεν παύει να ήταν μία σύγχρονη πρόταση που είχε μια σκηνοθετική προσέγγιση, η αιτιολογήθηκε. Στη συνέχεια, παρουσιάστηκε η ισπανική παραγωγή «Ηλέκτρα.25», βασισμένη στο έργο των Σοφοκλή και Ευριπίδη, που πραγματικά κατενθουσίασε το κοινό, και στην Πάφο και στη Λευκωσία, και είναι σίγουρο πως τέτοιες παραγωγές προσδίδουν στο συνολικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Στο φετινό πρόγραμμα παρουσιάστηκαν και τρεις ελλαδικές παραγωγές με ιδιαίτερο καλλιτεχνικό στίγμα και αποτύπωμα, εκ των οποίων ο «Προμηθέας Δεσμώτης» από το Θέατρο Πορεία σε σκηνοθεσία Α. Μπινιάρη, που έκλεψε τις εντυπώσεις κι είχε συγκεντρώσει εξαρχής το ενδιαφέρον, μια διαφορετική «Ελένη» του Ευριπίδη από το ΚΘΒΕ, μια πρόταση η οποία τόνισε διά της σκηνοθεσίας του Βασίλη Παπαβασιλείου τα κωμικά στοιχεία του έργου. Από το Εθνικό Θέατρο φιλοξενήσαμε τον «Αίαντα», του Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία Α. Ξάφη, μια παράσταση άρτια σε αποτέλεσμα, που συζητήθηκε –και είναι ευτύχημα να παραστάσεις να συζητιούνται, να προβληματίζουν, να (εκ)παιδεύουν– για το ύφος, τη μεθοδολογία, για τη μουσική, για τις εξαίρετες ερμηνείες. Συνεπώς οι πέντε αυτές παραγωγές προσέδωσαν στο Φεστιβάλ μια ποικιλομορφία που είναι κάτι που το θέλαμε και φυσικά, ως διοργανωτές το επιζητούμε. Σημαντικό στοιχεία της φετινής διοργάνωσης είναι η αύξηση των εισιτηρίων και των θεατών που είχαμε. Αυτό που κερδήθηκε ως στοίχημα είναι ότι ήταν ένα φεστιβάλ για όλα τα γούστα».
Αύξηση θεατών
Σχετικά με την αύξηση των θεατών ο κ. Γεωργίου μού έφερε ως παράδειγμα πως από το Φεστιβάλ του 2019, η διοργάνωση του 2022 είχε 50,03% αύξηση στα εισιτήρια, 67,96% αύξηση των εισπράξεων και συνολικά είχαμε αύξηση 39,34% στους θεατές, λέγοντάς μου χαρακτηριστικά: «Ότι το φεστιβάλ το 2022 κατάφερε να ξεπεράσει το πλαφόν των 8.000 θεατών, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και με λιγότερες παραστάσεις, το θεωρούμε επιτυχία. Φυσικά κορωνίδα των αριθμών το 2018 με 8.656 θεατές με έξι όμως παραγωγές και 14 παραστάσεις. Ο στόχος μας ήταν να έλθουν πίσω οι θεατές μετά την covid εποχή, αλλά και να κρατήσει το κοινό το οποίο έχει αγκαλιάσει το φεστιβάλ όλα αυτά τα χρόνια. Από το 2016 μέχρι και σήμερα υπάρχει μια σταθερότητα σε ό,τι αφορά το κοινό που ακολουθεί τις παραστάσεις του Φεστιβάλ». Ο κ. Γεωργίου ανέφερε επίσης ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο που αφορά τους θεατές, αυτό της μείωσης του μέσου όρου ηλικίας, λέγοντάς μου πως από το 2014 ξεκίνησε μία στοχευμένη και μελετημένη προώθηση και προβολή του φεστιβάλ σε διαφορετικού είδους μέσα, για να αγγίξουμε την ηλικία από 16 έως 35. «Βλέπουμε στο σύνολο των παραστάσεων αλλά κυρίως στις παραστάσεις του Κουρίου, ότι είναι πολλοί οι νεαροί θεατές με μέσο όρο ηλικίας τα 25-35, οι οποίοι κατακλύζουν το θέατρο».
Σχετικά με τα ποιοι είναι αυτοί οι θεατές και πόσους ξενόγλωσσους προσελκύουν οι παραστάσεις ο κ. Γεωργίου είπε πως το 2019 στην Πάφο το 55% των θεατών ήταν μη ελληνόφωνοι, φέτος στην επίσημη έναρξη του Φεστιβάλ στην Πάφο το 75% ήταν μη ελληνόφωνοι, στην ισπανική παραγωγή πάλι στην Πάφο, πέραν του 35% των θεατών ήταν μη ελληνόφωνοι/ξενόγλωσσοι, με τους περισσότερους να είναι τουρίστες, «βοήθησε πάρα πολύ η συνεργασία που έχουμε και με το υφυπουργείο Τουρισμού, αλλά και ότι έχουμε μια στοχευμένη προώθηση και σε ξενοδοχεία και σε αρχαιολογικούς χώρους, και φυσικά ότι το φεστιβάλ παρουσιάζεται σε αρχαιολογικούς χώρους. Είναι σημαντικό να σας πως το Φεστιβάλ είναι γνωστό πλέον και εκτός Κύπρου». Ο κ. Γεωργίου πρόσθεσε πως στους θεατές του Κουρίου, σε σύνολο έξι παραστάσεων είχαμε πάρα πολλούς αγγλόφωνους θεατές, καθώς και θεατές από το Ισραήλ, τη Γερμανία, τη Γαλλία και από την Ιταλία. Παρατηρήθηκε μείωση των Ρώσων σε σχέση με το παρελθόν. Πάντως, ήταν η πρώτη φορά που είχαμε τόσους πολλούς αγγλόφωνους θεατές.
