Του Απόστολου Κουρουπάκη
«Δεν με ενδιαφέρει τόσο να αλλάξω τη γνώμη ατόμων που δεν είναι δεκτικά προς τα δικαιώματα της LGBTQI+ κοινότητας. Το βρίσκω πιο σημαντικό τα queer άτομα να βλέπουν κάτι που να τα εκφράζει και να τα αντιπροσωπεύει, να νιώσουν ορατότητα και απενοχοποίηση» λέει η Εβίτα Ιωάννου, που σκηνοθετεί την παράσταση «5 Lesbians Eating a Quiche» των Άντριου Χόμπγκουντ και Ίβαν Λίντερ για δεύτερη σεζόν, σε μία συμπαραγωγή του Κέντρου Παραστατικών Τεχνών ΜΙΤΟΣ και της Εβίτας Ιωάννου. Η Εβίτα λέει ακόμη πως την ενδιέφερε ότι ο τίτλος «5 Lesbians Eating a Quiche», και συγκεκριμένα η λέξη «λεσβία», θα εμφανιζόταν σε δελτία Τύπου, banners, αφίσες κτλ. Στην παράσταση παίζουν οι Νάγια Αναστασιάδου, Έλενα Καλλινίκου, Λουκία Πιερίδου, Νιόβη Χαραλάμπους και Γιολάντα Χριστοδούλου.
–Τι μπορεί να προσφέρει στην εποχή μας το «Πέντε λεσβίες τρώνε κις»;
–Πρωτοβουλίες που κάνουν τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα πιο ορατή είναι πάντοτε απαραίτητες, και πόσο μάλλον τη λεσβιακή κοινότητα. Πρόσφατα επικοινώνησαν μαζί μου η ακαδημαϊκός Νταϊάνα Γεωργίου και η επιμελήτρια Ναταλία Δαμίγου-Παπώτη ότι κάνουν έρευνα για το πώς και πόσο εμφανίζεται η λέξη «λεσβία» στην ευρύτερη δημόσια σφαίρα στην Κύπρο – από καλλιτεχνικές παραγωγές μέχρι ακαδημαϊκές έρευνες και πρωτοβουλίες κάθε είδους. Δεν υπήρχε τίποτα εκτός από το «5 Lesbians Εating a Quiche» και μία παρουσίαση που έκανε η ίδια η Νταϊάνα το 2017, που ονομαζόταν «The Future is Lesbian». Καμία άλλη παράσταση, κανένα βιβλίο και κανένα paper για αμιγώς λεσβιακά ζητήματα. Το θέατρο συγκεκριμένα στην Κύπρο έχει ανάγκη από LGBTQI+ ρεπερτόριο που να παρουσιάζεται από LGBTQI+ άτομα. Οι περισσότερες παραστάσεις με αυτή τη θεματολογία γίνονται από straight άτομα, κι όσο καλές κι αν είναι οι προθέσεις τους, είναι σημαντικό οι ιστορίες, οι εμπειρίες και τα βιώματα μιας κοινότητας να λέγονται από τα άτομά της. Έτσι λέγονται και πιο καλά, κατά την άποψή μου.
–Παρακολουθώντας την παράσταση την προηγούμενη περίοδο παρατήρησα ότι οι παραστάσεις απευθύνονταν σε κοινό που ήταν ήδη δεκτικό σε έργα με παρόμοια θεματολογία, νομίζεις ότι αυτή η παράσταση μπορεί να φέρει έστω και μια μικρή αλλαγή σε άτομα που είναι ακόμη μη δεκτικά ως προς τα δικαιώματα της LGBTQ κοινότητας;
–Δεν με ενδιαφέρει τόσο να αλλάξω τη γνώμη ατόμων που δεν είναι δεκτικά προς τα δικαιώματα της LGBTQI+ κοινότητας. Το βρίσκω πιο σημαντικό τα queer άτομα να βλέπουν κάτι που να τα εκφράζει και να τα αντιπροσωπεύει, να νιώσουν ορατότητα και απενοχοποίηση. Αυτό πιστεύω είναι που φέρνει την αλλαγή. Το κοινό μας όμως δεν ήταν μόνο queer και ανοικτόμυαλα άτομα, η παράσταση κέρδισε όλες τις ηλικίες και σεξουαλικότητες!
–Σκηνοθετώντας το έργο αυτό θέλησες να προβοκάρεις το κοινό;
–Δεν ήθελα απαραίτητα να προβοκάρω το κοινό, αλλά με ενδιέφερε το ότι ο τίτλος «5 Lesbians Eating a Quiche», και συγκεκριμένα η λέξη «λεσβία», θα εμφανιζόταν σε δελτία Τύπου, banners, αφίσες κτλ.
–Η λέξη λεσβία σήμερα, στο νεότερο λεξιλόγιο, έχει το ίδιο άκουσμα όπως πριν από κάποια χρόνια;
–Η λέξη «λεσβία» σίγουρα εξακολουθεί να έχει αρνητική βαρύτητα, αλλά νιώθω πως σιγά σιγά αλλάζει αυτό, ειδικά στο νεαρότερο κοινό. Πρόσφατα με προσκάλεσαν να λάβω μέρος στην Ανθρώπινη Βιβλιοθήκη Κύπρου σ’ ένα λύκειο στη Λεμεσό ως το ανθρώπινο βιβλίο «λεσβία». Ήταν μια υπέροχη εμπειρία, γιατί μίλησα με έφηβες και εφήβους που χρησιμοποιούσαν τη λέξη πολύ άνετα και απενοχοποιημένα και είχαν γενικά πολύ ανοικτές απόψεις για τη σεξουαλικότητα και το φύλο.
–Υπήρξαν αντιδράσεις για την παράσταση; Ενόχλησε ίσως ο τίτλος;
–Όχι ιδιαίτερα! Παρατήρησα βέβαια πως όταν μας έπαιρναν τηλέφωνο για κρατήσεις, κάποια άτομα δίσταζαν να πουν τον τίτλο. Υπάρχει ακόμη κόσμος που φοβάται ή ντρέπεται να πει τη λέξη «λεσβία».
–Ποια είναι η πιο μεγάλη αλήθεια αυτού του έργου, κατά τη γνώμη σου;
–Όπως είπε και η Susan B. Anthony, από την οποία πήρε το όνομά του το σωματείο των λεσβιών στην παράσταση, «Όταν οι γυναίκες συσπειρώνονται είναι αδύνατο ν’ αποτύχουν».
–Είναι μια κοινωνική κωμωδία ή απλώς κωμωδία; Έριξες βάρος στην κωμική πλευρά των χαρακτήρων πάντως…
–Για μένα είναι απλώς μια κωμωδία, κι αυτός είναι και ένας λόγος που επέλεξα αυτό το έργο. Σπάνια βλέπουμε θέατρο, σειρές, ταινίες, κ.λπ. με ΛΟΑΤΚΙ+ θεματολογία που να είναι κωμωδίες. Για παράδειγμα, το ένα τρίτο των αμερικανικών τηλεοπτικών εκπομπών με γυναικεία queer αναπαράσταση καταλήγουν σε δραματικό τέλος. Μόνο το 8% των γυναικείων queer χαρακτήρων στις τηλεοπτικές εκπομπές των ΗΠΑ είχαν αίσιο τέλος, και μόνο το 5% σε όλο τον κόσμο. Φυσικά υπάρχει ακόμη πολλή βία και καταπίεση απέναντι στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και είναι σημαντικό αυτές οι ιστορίες να λέγονται, είναι όμως εξίσου σημαντικό να λέγονται και ιστορίες με χιούμορ και θετικό μήνυμα, όπως κάνει το «5 Lesbians Eating a Quiche».
–Είμαστε ακόμη ως κοινωνία τόσο πίσω στα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων γυναικών και εν γένει των LGBTQI+ ατόμων;
–Πριν από περίπου ένα μήνα, έγινε μια εκδήλωση στη Λεμεσό με θέμα τις οικογένειες ομόφυλων ζευγαριών, που διοργάνωνε η Accept–LGBT σε συνεργασία με τις Πολύχρωμες Οικογένειες Κύπρου. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, μπήκαν στην αίθουσα κουκουλοφόροι και πέταξαν φυλλάδια με το σλόγκαν «ΟΧΙ στην ανωμαλία», και διάφορα άλλα τέτοια. Την ίδια περίοδο, ομόφυλο ζευγάρι εκδιώχθηκε από γνωστό club της Λεμεσού επειδή τόλμησε να φιληθεί. Αυτά είναι μόνο κάποια περιστατικά που συνέβησαν πρόσφατα και έγιναν γνωστά, άρα ναι, είμαστε πίσω στο θέμα των δικαιωμάτων. Από την άλλη όμως, το ότι αυτά συζητιούνται και ότι γίνονται ολοένα και περισσότερες πρωτοβουλίες (ακτιβιστικές, καλλιτεχνικές, κ.λπ.) από τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα είναι σημαντικό. Προχωράμε αργά αλλά σταθερά. Υπάρχει τεράστια όρεξη και ανάγκη για αλλαγή, και αυτό με κάνει αισιόδοξη.
Παραστάσεις:
22, 24, 25 Οκτωβρίου 2022, ώρα 8:30 μ.μ. και 23 Οκτωβρίου, ώρα 6:00 μ.μ.
WHEREHAUS 612, Μιχαήλ Κουσουλίδη 5, Λευκωσία. Εισιτήρια: www.soldoutticketbox.com
