Γράφει ο Σάκης Ιωαννίδης
Στο βίντεο ο πιανίστας Ελίας Σπριχτ παίζει την Ενάτη του Μπετόβεν. Μόνο που ο Ουκρανός μουσικός βρίσκεται μέσα σε ένα καταφύγιο νοτιοδυτικά του Κιέβου. Εκεί κατέφυγε ο Σπριχτ μόλις άρχισαν οι βομβαρδισμοί στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας στην προσπάθειά του να φθάσει στα σύνορα με την Πολωνία.
Αν δεν είχε ξεσπάσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο μουσικός και μέλος της ομάδας μουσικού θεάτρου Nova Opera θα ήταν στο Κίεβο σε πρόβες με την Ελλη Παπακωνσταντίνου για την όπερα «Ερως», το νέο έργο της αναγνωρισμένης δημιουργού που βασίζεται στο Συμπόσιο του Πλάτωνα. Τώρα οι μουσικοί βρίσκονται διασκορπισμένοι στη δυτική Ουκρανία ψάχνοντας τρόπο να φύγουν από τη χώρα, ενώ μία εξ αυτών, η τσελίστρια Ζάνα Μαρτσίνσκα, δεν έχει δώσει σημεία ζωής εδώ και μέρες.
«Η Ζάνα βρίσκεται μαζί με τη μητέρα της σε ένα χωριό στα νότια της Ουκρανίας που βομβαρδίζεται εδώ και μέρες. Δεν έχουν ρεύμα και είχαν προμήθειες που θα τους έφταναν για ένα μήνα. Πρέπει να είναι στο υπόγειο του σπιτιού της, γιατί κανείς δεν μπορεί να επικοινωνήσει μαζί της. Μου μεταφέρουν ότι ο κόσμος φοβάται να βγει από το σπίτι του γιατί υπάρχουν αναφορές ανθρώπων που πυροβολήθηκαν μέσα στα αυτοκίνητά τους στην προσπάθειά τους να φύγουν», μας λέει η κ. Παπακωνσταντίνου.
Πρόβα της ομάδας με την Ελλη Παπακωνσταντίνου (επάνω δεξιά) και τους Σεργκέι Βίλκα (πάνω αριστερά), Αννα Κιρς, Αντρέι Κόσμαν, Ρουσλάν Κιρς που προσπαθούν να φύγουν από την εμπόλεμη Ουκρανία.
Τέσσερις από τους υπόλοιπους συνεργάτες της, η σοπράνο Αννα Κιρς, οι βαρύτονοι Ρουσλάν Κιρς και Αντρέι Κόσμαν και ο μαέστρος και φλαουτίστας Σεργκέι Βίλκα, ταξιδεύουν μαζί με τις οικογένειές τους αλλάζοντας διαρκώς καταφύγια και σπίτια στον δρόμο προς τα σύνορα. Πριν από λίγες μέρες κατάφεραν και βρήκαν ένα σπίτι, που μάλιστα είχε και πιάνο, και αποφάσισαν να ξεχάσουν για λίγο τις σειρήνες των αεροπορικών επιθέσεων και να κάνουν μια διαδικτυακή πρόβα του μουσικού έργου. «Συνδέθηκαν και οι τέσσερις μαζί και υπήρχε έντονη συγκίνηση. Αφού μιλήσαμε για τις οικογένειές τους περάσαμε κάποια στιγμή στο έργο. Το τραγούδι του έργου βγήκε σαν κραυγή μέσα από αυτό που βιώνουν. Τραγουδούσαν τη λέξη “eros” ως ιαχή και πολεμική επίκληση. Ο ήχος είχε αλλάξει», μας λέει η σκηνοθέτρια. Ο τρόπος που ενώθηκαν οι φωνές τους έμοιαζε, συμπληρώνει, με μια επίκληση σε μια ανώτερη δύναμη. «Ο άνθρωπος ζητάει τη σύνδεσή του με το όλον, να απευθυνθεί σε κάτι έξω από αυτόν και εκεί η μουσική φτιάχνει μια γέφυρα», σημειώνει.
Οι πρόβες του έργου ξεκίνησαν τον Δεκέμβριο του 2021, αλλά τώρα το λιμπρέτο που γράφει η κ. Παπακωνσταντίνου θα αλλάξει και θα δοθεί βάρος στα σημεία του πλατωνικού Συμποσίου που μιλούν για τα ετερόκλητα στοιχεία τα οποία βρίσκονται στην ανθρώπινη φύση. «Η τέχνη μας δίνει τη δυνατότητα να μεταλλάσσουμε τα τραγικά γεγονότα σε δημιουργική πνοή και θεωρώ ότι και στο πλατωνικό Συμπόσιο η ιδέα του έρωτα είναι μια συγκολλητική ουσία που εναρμονίζει τα αντίθετα», μας λέει. Εκφράζει επίσης την ανησυχία της μήπως οι πολιτιστικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας μετατραπούν σε «ακύρωση» εκείνων των Ρώσων καλλιτεχνών που με την τέχνη τους εκφράζουν την αντίθεσή τους στις πολιτικές του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Πάντως, στόχος της ίδιας και της ομάδας είναι να γίνει η προγραμματισμένη πρεμιέρα του έργου στην Ολλανδία, διαδικτυακά ή με φυσική παρουσία, και μετά να παρουσιασθεί σε χώρες της Ευρώπης. «Μπαίνουμε σε μια άγνωστη ζώνη. Δεν ξέρουμε αν αυτό που ευχόμαστε θα υλοποιηθεί. Προέχει η ασφάλεια των ανθρώπων. Θα προσπαθήσουμε να βρούμε τρόπους ώστε αυτή η μαρτυρία να συνδεθεί με την τέχνη».
