Του Απόστολου Κουρουπάκη
Φιλοξενείται στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου η έκθεση του Χρήστου Συμεωνίδη «Identity Objects», μια οπτικοακουστική εμπειρία που προσκαλεί τον θεατή να επαναδιαπραγματευτεί τη δική του ταυτότητα, καθώς έρχεται αντιμέτωπος με υπερμεγεθυμένα πρόσωπα, ως ψηφιακές προβολές. Η έκθεση είναι μία εγκατάσταση in situ, η οποία δημιουργήθηκε αποκλειστικά για τον συγκεκριμένο χώρο και τα εκθέματά του και έρχεται σε διάλογο με αυτά. Τα υλικά του καλλιτέχνη είναι κυρίως η φωτογραφία και το βίντεο, «καθώς μέσω της χρήσης των πολυμέσων μπορώ και εκφράζομαι και δημιουργώ τους δικούς μου κόσμους» όπως λέει.
–Ποιο είναι το σκεπτικό της έκθεσης «Identity Objects»;
«Το ηχητικό τοπίο που θα υπάρχει είναι αναπόσπαστο κομμάτι της έκθεσης, εμπνευσμένο από παραδοσιακά όργανα του τόπου και δημοτικά τραγούδια».
–Μετά από πρόσκληση που δέχτηκα από το Πολιτιστικό Ίδρυμα της Τράπεζας Κύπρου και την Ιωάννα Χατζηκωστή, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος Horizon 2020 «Redefining the Future of Culture Heritage, through a disruptive model of sustainability» (ReInHerit) και με οδηγό χαρακτηριστικά δείγματα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως είναι τα έθιμα, οι προφορικές παραδόσεις, οι χοροί, η μουσική, τα τραγούδια, οι δεξιότητες και οι τεχνικές που αποτελούν μαρτυρίες του παραδοσιακού, λαϊκού και λόγιου πολιτισμού, προέκυψε η ιδέα για το video-installation με τίτλο «Identity Objects». Μια οπτικοακουστική εμπειρία που προσκαλεί τον θεατή να επαναδιαπραγματευτεί τη δική του ταυτότητα, καθώς έρχεται αντιμέτωπος με υπερμεγεθυμένα πρόσωπα, ως ψηφιακές προβολές.
–Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σου;
–Σε ξενάγησή μου στο Πολιτιστικό Ίδρυμα, βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέροντα τα αντικείμενα που έχει στις συλλογές του και έτσι άρχισα να σκέφτομαι πάνω σε αυτά. Πώς θα μπορούσαν δηλαδή μετά την ψηφιοποίησή τους να τροποποιηθούν, να πάρουν μία άλλη υπόσταση. Έτσι σε πρώτο στάδιο δόθηκε κίνηση σε αυτά, πολλαπλασιάστηκαν ή δημιουργήθηκαν εκ νέου μοτίβα. Έπειτα στόχος μου ήταν να τονιστεί η άμεση σχέση που έχει ο άνθρωπος με αυτά ως δημιουργός αλλά και το πώς καθορίζεται η ταυτότητά του στο τέλος. Μέσα από την ψηφιοποίηση γίνεται μια ενδοσκόπηση, αποδόμηση, αναδημιουργία και μετάλλαξη μιας κληρονομιάς αιώνων. Αυτό το πέρασμα στον ψηφιακό χρόνο και τόπο αναδεικνύει τη διαχρονικότητα αυτών των μοτίβων που συναντάμε σε διαφορετικές μορφές έκφρασης: κεντήματα, υφαντά, αντικείμενα αργυροχοΐας, αναπαραστάσεις αγγείων, δημοτικά τραγούδια κ.α.
–Ποια ήταν τα υλικά σου στη συγκεκριμένη εγκατάσταση;
–Χρησιμοποιήθηκε μια αρκετά σύνθετη τεχνική για τη δημιουργία της συγκεκριμένης εγκατάστασης, όπου η τελική της μορφή είναι 20 πορτρέτα σε κάδρο ταυτότητας, (ID card) ανεξαρτήτως φύλου και εθνικότητας, προβολές για 10 υφάσματα. Τα υλικά μου είναι κυρίως η φωτογραφία και το βίντεο, καθώς μέσω της χρήσης των πολυμέσων μπορώ και εκφράζομαι και δημιουργώ τους δικούς μου κόσμους.
–Τι θα δει ο επισκέπτης της έκθεσης;
–O θεατής θα έχει την ευκαιρία να περιηγηθεί ανάμεσα σε αυτά τα πορτρέτα, να εστιάσει στα βλέμματα και την αναπνοή τους, καθώς αυτά τα μοτίβα παίρνουν τη φόρμα του εκάστοτε προσώπου. Πρόκειται για μία εγκατάσταση In situ, δημιουργήθηκε αποκλειστικά δηλαδή για τον συγκεκριμένο χώρο που γίνεται και τα εκθέματά του και έρχεται σε διάλογο με αυτά. Παράλληλα το ηχητικό τοπίο που θα υπάρχει είναι αναπόσπαστο κομμάτι της έκθεσης, εμπνευσμένο από παραδοσιακά όργανα του τόπου και δημοτικά τραγούδια και με την βοήθεια του Θεόφιλου Μπουσμπούρη φτιάχτηκε ένα soundscape που συνομιλεί απόλυτα με το οπτικό αποτέλεσμα. Μέσα από αυτές τις ψηφιακές "μάσκες" ο θεατής μπορεί να ανακαλύψει νέες δυναμικές στη σχέση του "μέσα" με το "έξω", του παρελθόντος και του παρόντος, του ντόπιου και του παγκόσμιου.
–Τι πιστεύεις είναι αυτό που διαφοροποιεί την οπτικοακουστική εγκατάσταση ως μορφή τέχνης από άλλες;
–Μία οπτικοακουστική εγκατάσταση μπορεί να διαφοροποιείται ή και όχι από άλλες μορφές τέχνης. Σίγουρα εστιάζει σε όλες τις αισθήσεις του επισκέπτη, βρίσκεται ανάμεσα στο έργο και μπορεί να γίνει μέρος αυτού.
–Τι ζητήματα θα ήθελες να τον προβληματίσουν, βλέποντας το έργο;
–Κυρίως η συγκεκριμένη εγκατάσταση καλεί τον θεατή να αναρωτηθεί τελικά τι εννοούμε με τον όρο ταυτότητα, αλλά και πώς δημιουργεί πολιτισμό ο ίδιος ο άνθρωπος.
–Θα έδινες ένα σύγχρονο ορισμό στην ταυτότητα;
–Κατά τη δική μου άποψη είναι κάτι τελείως ρευστό. Σίγουρα υπάρχουν οι εξωγενείς παράγοντες, όπως ο τόπος που γεννιέται ή μπορεί να μεγαλώνει ο καθένας από εμάς, αλλά από εκεί και πέρα ο ίδιος ο άνθρωπος μπορεί να διαμορφώσει την ταυτότητά του και να την επαναπροσδιορίσει εκ νέου.
–Πόσο προβληματίζει εσένα, ως καλλιτέχνη το θέμα «ταυτότητα» και «παράδοση»;
–Ως καλλιτέχνη κυρίως με απασχολεί το θέμα της ταυτότητας και η αναζήτησή της μέσα από διάφορες συνθήκες, τεχνικές και τεχνοτροπίες. Το κομμάτι της παράδοσης έρχεται ως μετέπειτα προβληματισμός, ο οποίος πολλές φορές ακολουθεί το θέμα της ταυτότητας και αναπόφευκτα παίρνει κάποιο χώρο στην καλλιτεχνική δημιουργία. Κέρδος για μένα είναι να καταφέρω μέσα από την τέχνη μου να κάνω κάποιον να νιώσει όμορφα ή και να προβληματιστεί. Πώς ορίζουμε εμείς τον εαυτό μας και τις επιλογές μας; Μπορεί η τέχνη να μας βοηθήσει στην κοινωνική μας ύπαρξη και στάση; Με ενδιαφέρει πολύ η ποπ κουλτούρα, αλλά και το σχόλιο πάνω σε αυτή.
–Οι δουλειές σου μέχρι σήμερα κινούνται λοιπόν σ’ αυτό το πλαίσιο;
–Στην πρώτη μου δουλειά με τίτλο «Intra» (2015) με απασχόλησε η δική μου ταυτότητα και η παράδοση του τόπου μου, προσπάθησα να επισκεφτώ το παρελθόν μου και να το αντιμετωπίσω. Σε μια παρόμοια ιδέα με την παρούσα έκθεση, μέσα σε μια ψηφιακή επίσκεψη βρίσκουμε την παράδοσή μας και καλούμαστε να σταθούμε με κριτική ματιά απέναντί της, αλλά και να δούμε πώς μπορούμε να την εξελίξουμε. Στο έργο μου «Ego» (2018), προσπάθησα να τονίσω τις προσωπικότητες, ταυτότητες ανθρώπων που γνωρίζω μέσα από τη δική μου θέαση. Σε μια διπλή απεικόνιση της ταυτότητας η μία πλευρά του εαυτού παρατηρεί την εξτραβαγκάντσα προσωπικότητα της άλλης του πλευράς. Με απασχολεί πολύ το τι προβολές κάνουμε εμείς στους άλλους ανθρώπους. Η προσωπικότητα μας μπορεί να ορίζεται από κάποια στοιχεία αλλά δεν είναι μόνο ότι βλέπουν οι άλλοι. Οι ταυτότητές μας είναι πολυσύνθετες.
Στην προτελευταία μου δουλειά «Persona Colors» (2019) μέσα από το χιούμορ, ήθελα να φτιάξω κόσμους ιδεατούς, τεχνητούς που άλλοτε κάνουν κριτική πάνω στην παράδοση (Blue Greek Tradition) και άλλοτε γίνονται σάτιρα και σχολιασμός στην ποπ κουλτούρα (Cadmium). Στο τελευταίο μου έργο «Shelter?», που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα, ασχολούμαι με το πώς δημιουργούμε εμείς το δικό μας καταφύγιο, την καθημερινότητά μας. Μέσα στην πανδημία ο αναγκαστικός εγκλεισμός μας έφερε σε επαφή με το μέσα μας, την ταυτότητα που έχουμε στο «μέσα» και αυτήν που έχουμε στο «έξω», αναζητώντας έναν χώρο ασφάλειας όπου μπορούμε να εκφράσουμε αυτό που πραγματικά θέλουμε να είμαστε. Ζώντας στην Αθήνα από το 2009 και δουλεύοντας στο θέατρο ως εικαστικός (visual artist), η πολυμορφία των παραδόσεων και των ταυτοτήτων είναι παραπάνω από αισθητή. Πηγή έμπνευσης, δημιουργίας και προβληματισμού μπορεί να σταθεί ένα παραδοσιακό κέντημα, η μουσική, ένας θεατρικός ρόλος, ένα γεύμα «φαστ φουντ», τα διαμερίσματα στο κέντρο της Αθήνας ακόμα και οι άνθρωποι της. Είμαστε φτιαγμένοι από πολλά ετερόκλητα υλικά και μέσα από τη μαγεία της ψηφιακής τέχνης, μπορούμε να τα αναζητήσουμε, να τα ανακατέψουμε και να τα ανασυνθέσουμε όπως θέλουμε, αναθεωρώντας την ταυτότητα και την παράδοσή μας κάθε λεπτό, καθώς είναι στοιχεία αενάως μεταβλητά.
Για τη βιντεοεγκατασταση « IDENTITY OBJECTS» συμμετείχαν:
Κωνσταντίνος Ασπιώτης - Δήμητρα Βήττα - Ελισάβετ Γειωργούδη - Στέλιος Ιακωβίδης - Δήμος Κλιμενώφ - Βασίλης Κιάφας -Ελένη Κουτσιούμπα- Χριστίνα Μαξούρη - Λίλα Μπακλέση - Κώστας Μπερικόπουλος - Ιωάννα Μπιτούνη - Ξένια Ντάνια - Λεωνή Ξεροβάσιλα - Γιαννης Παναγόπουλος - Γιώργος Σαββίδης - Αναστασία Στυλιανίδη - Κωνσταντίνος Τσίγκος - Δηήτρης Τσιγκριμάνης - Queen Lala Kolopi
SOUNDSCAPE: Θεόφιλος Μπουσμπούρης - ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ: Κορίνα Κόκκαλη & Δήμος Κλιμεώφ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΣΤΗΣΙΜΟ ΕΚΘΕΣΗΣ: Γιώργος Θωμά & Νεοκλής Χριστοφή
ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΗΧΟΥ: Χρίστος Χριστοδούλου
ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ & MKΔ: Κρίστη Παπαδοπούλου
ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρηνή Χενκίν
ΒΟΗΘΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑΣ: Κατερίνα Πατσαλίδου
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ REINHERIT: ΔΡ. Ιωάννα Χατζηκωστή
