Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ο φωτογράφος Σταύρος Σταματίου έρχεται στη Λευκωσία προσκεκλημένος της Φωτοδού για να παρουσιάσει τη δουλειά του, αλλά και το βιβλίο του «Street as a mirror». Ο φωτογράφος στο πλαίσιο της παρουσίας του στη Φωτοδό θα δείξει και μία ανέκδοτη σειρά με τίτλο «a-to-ro-qo», καθώς και κάποιες άλλες σειρές που έχουν ήδη δημοσιευτεί. Μιλώντας στο σημειωματάριο ο κ. Σταματίου λέει πως αυτό που τον «προκαλεί» στην τέχνη της φωτογραφίας είναι το «γοητευτικό της ψεύδος» σε συνάρτηση με την αλήθεια του φωτογράφου. Αναφέρει πως όποιος αποφασίσει να φωτογραφίσει να χρησιμοποιήσει τη φωτογραφική του μηχανή όχι ως φωτοτυπικό του κόσμου γύρω του αλλά ως καθρέφτη της ψυχής του.
Από την επιλογή του θέματος μέχρι τον τρόπο που θα αποφασίσει ο φωτογράφος να το απεικονίσει, όλα μιλούν για τον άνθρωπο που βρίσκεται πίσω από τον φακό.
–Ποιον ρόλο παίζει ο Άνθρωπος στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεστε τη φωτογραφία;
–Τον ίδιο ακριβώς που παίζει η απουσία του ή κάποιο ίχνος της παρουσίας του ή ένα δέντρο, ένα ζώο, ένα σύννεφο…
–Σήμερα όλοι μπορούμε να είμαστε εν δυνάμει φωτογράφοι, ίσως όμως όχι καλλιτέχνες… Ποια είναι η ειδοποιός διαφορά;
–Μια φωτογραφία, είτε ορίζεται ως «καλλιτεχνική» είτε όχι, μπορεί να δώσει πολλές πληροφορίες. Όχι μόνο για αυτό που απεικονίζει, αλλά –και αυτό είναι το εξόχως ενδιαφέρον– για τον ίδιο τον φωτογράφο. Από την επιλογή του θέματος μέχρι τον τρόπο που θα αποφασίσει ο φωτογράφος να το απεικονίσει, όλα μιλούν για τον άνθρωπο που βρίσκεται πίσω από τον φακό. Από την ώρα που κάποιος θα συνειδητοποιήσει ότι οι εικόνες που παράγει μιλούν πρωτίστως για τον ίδιο, είναι στο χέρι του να αφεθεί και να σπάσει τα όρια μεταξύ της απλής απεικόνισης και της καλλιτεχνικής αναπαράστασης. Να χρησιμοποιήσει δηλαδή τη φωτογραφική του μηχανή όχι ως φωτοτυπικό του κόσμου γύρω του αλλά ως καθρέφτη της ψυχής του. Το εάν θα τα καταφέρει τελικά έγκειται κυρίως στο κατά πόσο είναι αποφασισμένος να «εκτεθεί» και στο εν γένει καλλιτεχνικό του έρμα, που θα διαμορφώσει και την αισθητική του προσέγγιση.
–Είναι η φωτογραφία μία αληθινή εικόνα της πραγματικότητας ή απλώς μία απειροελάχιστη στιγμή της;
–Η πραγματικότητα είναι αυτή που είναι, αλλά ερήμην μας. Εμείς δεν είμαστε παρά αυτόπτες μάρτυρές της που την αντιλαμβανόμαστε όμως ο καθένας μας με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με τις προσλαμβάνουσές μας ή την ψυχική μας διάθεση μια δεδομένη στιγμή.
–Σίγουρα αλλάζει το τοπίο, αλλάζει όμως και η ματιά του φωτογράφου με την ίδια δυναμική;
–Από τις θεωρίες του Ηράκλειτου μέχρι τα συμπεράσματα των σημερινών νευροεπιστημόνων η απάντηση στο ερώτημα παραμένει η ίδια. Η αλλαγή είναι αναπόφευκτη, νομοτελειακή. Αν λέγοντας «ματιά του φωτογράφου» εννοούμε την οπτική του αντίληψη, αυτή διευρύνεται προϊόντος του χρόνου και είναι ευθέως ανάλογη της ενασχόλησής του με το μέσον. Αρκεί να μην επιτρέψει στον εαυτό του να αφεθεί ή καλύτερα να εγκλωβιστεί στην παγίδα του μανιερισμού, αποποιούμενος κάθε πιθανότητα δυναμικής εξέλιξης.
–Σε ποιον βαθμό επεξεργάζεστε τη φωτογραφία που έχετε τραβήξει; Πόσο θεμιτή είναι η παρέμβαση σε ένα τοπίο, μια στιγμή ή ένα πρόσωπο;
–Όλες μου οι φωτογραφίες έχουν υποστεί κάποια μικρής κλίμακας επεξεργασία. Αυτή που εγώ έχω επιτρέψει στον εαυτό μου να θεωρεί θεμιτή έχει να κάνει κυρίως με τον τονισμό ή την υποβάθμιση στοιχείων της εικόνας, φωτεινότητες, κοντράστ και τα σχετικά. Θεωρώ ότι ο καθένας δικαιούται να βάζει τα δικά του όρια, ώστε να υπηρετεί το προσωπικό του όραμα αρκεί να είναι ειλικρινής με το κοινό όσον αφορά το τελικό αποτέλεσμα και να μη «βαφτίζει το κρέας ψάρι»…
–Τι είναι αυτό που σας «προκαλεί» στην τέχνη της φωτογραφίας;
–Το «γοητευτικό της ψεύδος» σε συνάρτηση με την αλήθεια του φωτογράφου.
Πληροφορίες
Σταύρος Σταματίου: «Street as a mirror», Φωτοδός, Ξάνθης Ξενιέρου 37, Άγιος Αντώνιος, Λευκωσία, Σάββατο 2 Δεκεμβρίου, ώρα 6:00 μ.μ. Είσοδος ελεύθερη.
