Του Παύλου Νεοφύτου
Το κενό που δημιουργούν οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς λειτουργεί όπως η ηρεμία πριν από την καταιγίδα και για τις μεγάλες συζητήσεις στα έδρανα της Βουλής. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό και τους στόχους των κοινοβουλευτικών επιτροπών, η νέα χρονιά επιφυλάσσει έντονες και δύσκολες συζητήσεις για νομοσχέδια και προτάσεις νόμου, που αφορούν σημαντικές αλλαγές σε θεσμούς, κρατικές υπηρεσίες και στην καθημερινότητα των πολιτών. Ορισμένες συζητήσεις, οι οποίες χρονίζουν, σκοντάφτοντας σε σκοπέλους, είτε νομικούς είτε ασυμφωνίας μεταξύ των εμπλεκομένων, πλησιάζουν στο τέλος, ενώ άλλες μετακυλούνται στο νέο έτος με άγνωστα ακόμη χρονοδιαγράμματα. Νέα νομοσχέδια αναμένεται να κατατεθούν από την κυβέρνηση και να ξεκινήσει η εξέτασή τους με καλούς οιωνούς, ενώ άλλα θα πορευτούν μέσα από συμπληγάδες.
Συνταγματική μεταρρύθμιση
Το 2025 θα είναι η χρονιά που, μεταξύ άλλων, θα ξεχωρίσει η συζήτηση για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, καθώς αναμένονται από το υπουργείο Δικαιοσύνης να κατατεθούν τα νομοσχέδια για τον διαχωρισμό του ρόλου (συμβουλευτικός και εισαγγελικός) του γενικού εισαγγελέα και τη δημιουργία Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Ελεγκτική Υπηρεσία. «Η συζήτηση δεν θα πρέπει να εξαντληθεί στα δύο αυτά ζητήματα. Είναι μια χρυσή ευκαιρία για να δούμε συνολικά πώς μπορούν να δημιουργηθούν θεσμικά αντίβαρα και στην εκτελεστική εξουσία, με σεβασμό πάντοτε στον διαχωρισμό των εξουσιών και έχοντας πάντοτε ως παράμετρο το δίκαιο της ανάγκης», τόνισε στην «Κ» ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Θεσμών και βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου. «Οι εξαγγελίες της Προεδρίας πάνε μέχρι τις αλλαγές στους δύο θεσμούς. Και αυτές ελέγχονται με σοβαρή ατολμία, δεδομένου των ατερμάτιστων συζητήσεων που γίνονται κυρίως στο επίπεδο του γενικού εισαγγελέα», πρόσθεσε. Επίσης στην επιτροπή Θεσμών θα ανοίξουν μια μεγάλη συζήτηση για την προστασία του ανταγωνισμού. «Και δεν είναι μόνο στις τράπεζες το ζήτημα. Είναι και στον τομέα της υγείας, και της ενέργειας και αλλού», είπε ο κ. Δημητρίου. Μια άλλη συζήτηση θα αφορά στο κεφάλαιο του αθλητισμού, σε επίπεδο νομοθεσίας αλλά κυρίως σε επίπεδο ελέγχου και διαφάνειας.
Πολλαπλές συντάξεις
Στην επιτροπή Οικονομικών, υπερβολικά φιλόδοξος φάνηκε εκ των υστέρων ο στόχος που είχε εξαγγελθεί για επίλυση του χρονίζοντος προβλήματος των πολλαπλών συντάξεων εντός του 2024, καθώς υπάρχει ακόμη μεγάλος δρόμος να διανυθεί και εντός του 2025, ώστε να καταργηθούν. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Σεπτέμβριο σε άτυπη συνεδρίαση τα μέλη της επιτροπής εξέφρασαν βούληση να λύσουν το χρονίζον πρόβλημα, ξεκινώντας με τις 12 βουλευτικές προτάσεις νόμου και χωρίς να περιμένουν την κατάθεση νομοσχεδίου από την κυβέρνηση, ωστόσο στην αφετηρία τους συνάντησαν νομικά εμπόδια, καθώς σύμφωνα με γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας, η πλειονότητα των προτάσεων νόμου των βουλευτών βρίθει αντισυνταγματικότητας. Ο «πονοκέφαλος» δημιουργείται από το γεγονός ότι το αποτέλεσμα θα πρέπει να είναι νομικά θωρακισμένο και να μπορεί να αντιμετωπίσει μελλοντικές προσφυγές επηρεαζομένων στη δικαιοσύνη. Την ίδια ώρα, σε συνεδριάσεις του 2024 βουλευτές αντιδρούσαν με έντονα ξεσπάσματα, τονίζοντας την απουσία του νομοσχεδίου της κυβέρνησης, το οποίο, κατά την άποψή τους, θα μπορούσε να δώσει διεξόδους στην προσπάθεια, καθώς θα υποστηριζόταν, μεταξύ άλλων, από μία στρατιά λειτουργών της Νομικής Υπηρεσίας.
Ο στόχος δεν έχει εγκαταλειφθεί και προγραμματίζεται να επιτευχθεί εντός του 2025, όπως δήλωσε στην «Κ» πηγή από την κοινοβουλευτική επιτροπή Οικονομικών. Όπως εξήγησε, οι λόγοι για τους οποίους οι βουλευτές δεν κατόρθωσαν να ανταποκριθούν εντός των αρχικών χρονοδιαγραμμάτων, έχουν να κάνουν με απρόσμενα θέματα συζήτησης, που δημιούργησαν φόρτο εργασίας και ένα ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα, όπως η εισαγωγή του παγκόσμιου ελάχιστου φορολογικού συντελεστή και η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ για φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών, εν μέσω της εξέτασης των προϋπολογισμών. Ένας δεύτερος λόγος, που επικαλέστηκε, είναι η απουσία μέχρι σήμερα οποιασδήποτε πρωτοβουλίας από την πλευρά της κυβέρνησης, δηλαδή η κατάθεση κυβερνητικού νομοσχεδίου. Τρίτον, εκκρεμεί η κατάθεση γνωματεύσεων από τη Νομική Υπηρεσία επί προτάσεων νόμου βουλευτών, συγκεκριμένα επί των εφτά προτάσεων νόμου που κατέθεσαν από κοινού οι Δημήτρης Δημητρίου (ΔΗΣΥ), Ειρήνη Χαραλαμπίδου (ΑΚΕΛ), Αλεξάνδρα Ατταλίδου (Βολτ) και Σταύρος Παπαδούρης (Οικολόγοι).
Αξιολόγηση εκπαιδευτικών
Στον τομέα της Παιδείας, το νομοσχέδιο για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών αναμένεται να αποτελέσει ένα δύσκολο θέμα συζήτησης, εάν ληφθεί υπόψη το τεταμένο κλίμα που προκαλούν μέχρι σήμερα οι διαφωνίες μεταξύ των εμπλεκομένων, όπως διαφαίνεται σε δημόσιες τοποθετήσεις της ΟΕΛΜΕΚ και του Υπουργείου. Σε δηλώσεις του στην «Κ» ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Παιδείας και βουλευτής του ΔΗΚΟ, Παύλος Μυλωνάς, ανέφερε ότι πρόθεση, τόσο της Επιτροπής όσο και του Υπουργείου, είναι να δοθεί με τον νέο χρόνο προτεραιότητα στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο. «Επίσης αναμένουμε τα νέα αναλυτικά προγράμματα, που θα πρέπει να έρθουν στη Βουλή πριν ολοκληρωθεί η φετινή Σύνοδος, ώστε με τη νέα σχολική χρονιά επιτέλους να εφαρμοστούν, καθώς είναι κάτι που επιθυμούν όλοι. Και το Υπουργείο, και η Βουλή και οι εκπαιδευτικές οργανώσεις και οι γονείς και οι μαθητές, κυρίως», είπε.
Στην επιτροπή θα συζητηθούν και τα σχολεία στήριξης για μαθητές με ακραία παραβατική συμπεριφορά. Είναι ένα θέμα που ανέδειξε η επιτροπή και άσκησε πιέσεις, όπως είπε. Έχοντας αναβληθεί, μετά τις αντιδράσεις για τη λειτουργία του στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, το πρόγραμμα θα λειτουργήσει τον Φεβρουάριο πιλοτικά στη Λευκωσία. «Στόχος μας είναι να λειτουργήσει σε όλες τις επαρχίες, γιατί με αυτό τον τρόπο πρώτα απ’ όλα στηρίζουμε αυτούς τους μαθητές και τις μαθήτριες με τα σοβαρά προβλήματα. Και δεύτερον, αποσυμφορούμε και ανακουφίζουμε τις σχολικές μονάδες από τα τεράστια προβλήματα που προκαλούνται, είτε με την παραβατικότητα είτε με τον κίνδυνο που προκύπτει από τις συμπεριφορές τους», σχολίασε ο κ. Μυλωνάς.
«Ένα άλλο θέμα, το οποίο επίσης είναι μη εξαιρετέο, μολονότι είναι εξαιρετικά δύσκολο στο να καταλήξουμε, είναι η κατάργηση του καταλόγου διορισίμων και διοριστέων μέχρι το 2027, ώστε να υπάρχει μόνο ένας κατάλογος από τις εξετάσεις, όπως έχει ψηφιστεί πριν από 10 χρόνια», είπε, δηλώντας ότι δεν είναι βέβαιος εάν το Υπουργείο θα πάρει πρωτοβουλία για αυτό το τεράστιο, όπως το χαρακτήρισε, ζήτημα.
Εκλογικοί νόμοι
Αφού κλείσουν ορισμένες εκκρεμότητες, που μεταξύ άλλων αφορούν κανονισμούς και νομοθεσίες για τις μεγάλες αναπτύξεις και τη λειτουργία των σκοπευτηρίων, από την πρώτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου και μέχρι τον Μάιο, στην κοινοβουλευτική επιτροπή Εσωτερικών θα συζητήσουν εξαντλητικά όλους τους εκλογικούς νόμους, για επικαιροποίηση και θεραπεία στρεβλώσεων. Όπως δήλωσε στην «Κ» ο πρόεδρος της επιτροπής και βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, θα εξεταστούν πέραν των 20 προτάσεων νόμου, ενώ αναμένονται και κυβερνητικά νομοσχέδια, με στόχο να ολοκληρωθεί η συζήτηση τουλάχιστον έναν χρόνο πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 2026.
Συγχρόνως, τόνισε ότι μέρος των συζητήσεων αφορά σε σημαντικά ζητήματα, όπως η ψήφος στην ηλικία των 17, η αυτόματη εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους, η επιστολική ψήφος, η διαδικτυακή διαδικασία των εκλογών και οι ψευδομετοικήσεις ψηφοφόρων, οι οποίες παρουσιάστηκαν σε αυξημένους όσο ποτέ άλλοτε αριθμούς (3.560 συνολικά και ανά το παγκύπριο) στις τοπικές εκλογές του περασμένου Ιουλίου, με αποτέλεσμα να «γονατίσει» ο κρατικός μηχανισμός ελέγχου.
Ευθανασία αδέσποτων
Προς το τέλος οδεύει η πολυβασανισμένη συζήτηση του περί σκύλου νόμου στη Βουλή, που στοχεύει στο να αντιμετωπιστούν πολλά προβλήματα που απασχολούν τόσο τις φιλοζωικές οργανώσεις όσο και τις τοπικές αρχές. Μετά από ενάμιση χρόνο συζήτησης στην αρμόδια επιτροπή Περιβάλλοντος, μία συζήτηση η οποία κινείτο με ρυθμούς χελώνας – ενδεικτικά εξετάζονταν δύο- τρεις γραμμές της νομοθεσίας ανά συνεδρία– λόγω διαφορετικών θέσεων μεταξύ των εμπλεκομένων, το τελικό κείμενο του νόμου αναμένεται να οδηγηθεί στην Ολομέλεια σε περίοδο 4-5 εβδομάδων μετά από το άνοιγμα της Βουλής τον προσεχή Ιανουάριο, όπως ανέφερε στην «Κ» ο πρόεδρος της Επιτροπής και βουλευτής των Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι ένα από τα ακανθώδη ζητήματα που απασχόλησαν τις συνεδριάσεις είναι η ευθανασία των αδέσποτων σκύλων που συλλέγουν οι τοπικές αρχές. Μετά από ενάμιση χρόνο ασυμφωνίας μεταξύ των εμπλεκομένων, οι βουλευτές-μέλη της επιτροπής συνεδρίασαν και αποφάσισαν ομόφωνα στο να αφαιρεθεί η ευθανασία από τον νόμο. Η αλλαγή αυτή αναμένεται να προκαλέσει τις αντιδράσεις των εμπλεκόμενων υπηρεσιών του κράτους και των τοπικών αρχών, που στις συνεδριάσεις διαφωνούσαν. Ο λόγος είναι διότι με την αφαίρεση της ευθανασίας ένας αδέσποτος σκύλος που συλλέγεται από τις τοπικές αρχές, θα πρέπει να τυγχάνει φροντίδας σε όλη του τη ζωή.
Στο ερώτημα πώς θα μπορέσει να γίνει εφικτή η διαχείριση μεγάλων αριθμών αδέσποτων σκύλων, από τη στιγμή που θα αφαιρεθεί η ευθανασία, ο κ. Θεοπέμπτου ανέφερε ότι η εξεύρεση της λύσης θα είναι πλέον ευθύνη του κράτους. Επικαλούμενος την προαναγγελία της κυβέρνησης για δημιουργία περιφερειακών καταφυγίων, ο ίδιος προτείνει οι αδέσποτοι σκύλοι να πηγαίνουν εκεί. Με το άνοιγμα της Βουλής, μετά την περίοδο των γιορτών, θα σταλεί στους εμπλεκομένους το κείμενο του νόμου, στο οποίο έχουν καταλήξει οι βουλευτές, ώστε να ακουστούν οι απόψεις τους και να κλειδώσουν οι τελικές αποφάσεις.
Πανεπιστημιακές κλινικές
Στον τομέα της Υγείας, η αντίστοιχη κοινοβουλευτική επιτροπή θα συνεχίσει και το 2025, με τη συζήτηση του κυβερνητικού νομοσχεδίου για τον Συνήγορο του Ασθενή, στοχεύοντας στην ολοκλήρωση. Επίσης, θα τους απασχολήσει το νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας για τα κέντρα αποθεραπείας και αποκατάστασης. «Επίσης αναμένουμε να δούμε τα νομοσχέδια για την ίδρυση και λειτουργία του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου και τη δημιουργία πανεπιστημιακών κλινικών», δήλωσε στην «Κ» ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Υγείας, Ευθύμιος Δίπλαρος. Υπενθυμίζεται ότι το τελευταίο νομοσχέδιο βρίσκεται σε διαβούλευση από το 2015, «πάει κι έρχεται», χωρίς οι εμπλεκόμενοι να συμφωνούν μεταξύ τους. Για αυτό τον λόγο το υπουργείο Υγείας αποφάσισε ότι θα προχωρήσει μόνο του, καταθέτοντας το νομοσχέδιο που έχει ετοιμάσει στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο, προτού αυτό καταλήξει στη Βουλή.
Πρόστιμα καμερών
Στην επιτροπή Μεταφορών θα συζητηθούν οι προτάσεις νόμου που κατέθεσαν βουλευτές για τις κάμερες φωτοεπισήμανσης. Όπως ανέφερε στην «Κ» ο πρόεδρος της επιτροπής και βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, μεταξύ άλλων, οι προτάσεις αυτές αφορούν στην αύξηση της περιόδου αποπληρωμής των προστίμων, στην τοποθέτηση χρονοδιακόπτη, στην κατάργηση της ποινής για το τόξο δεξιά, και στην πληρωμή προστίμων με δόσεις.
