Του Παύλου Νεοφύτου
Με την εφαρμογή της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από την 1η Ιουλίου, όπου οι αδειοδοτήσεις της ανάπτυξης έχουν περάσει πλέον στους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης, μπορεί η τελική υπογραφή για τις μεγάλες και σημαντικές αναπτύξεις να παραμένουν στον διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, όμως για μία σειρά άλλων έργων οι εξουσίες έχουν μεταβιβαστεί, μετά από διάταγμα του υπουργού Εσωτερικών, στους τεχνοκράτες διευθυντές αδειοδότησης των ΕΟΑ. Η εξέλιξη αυτή έχει προκαλέσει ανησυχίες στην Επιτροπή Θεσμών της Βουλής, η οποία θεωρεί επικίνδυνο το να συγκεντρώνονται υπερεξουσίες σε ένα άτομο, για το οποίο εντοπίζουν κενό στον έλεγχο των αποφάσεών του. Με αυτό το σκεπτικό και προκειμένου να δράσει προληπτικά για ενδεχόμενα κρούσματα διαφθοράς, στο στάδιο όπου δεν έχουν ακόμη ληφθεί αποφάσεις από τους διευθυντές, η Επιτροπή Θεσμών της Βουλής θα εξετάσει το θέμα αύριο Πέμπτη, ώστε το υπουργείο Εσωτερικών να εξηγήσει το σκεπτικό πίσω από το διάταγμα του υπουργού.
«Στοιχεία κινδύνων»
«Ανησυχούμε ότι με την εκχώρηση που γίνεται, υποβαθμίζεται η ποιότητα της διαδικασίας και ουσιαστικά ένα άτομο αναλαμβάνει μία ευθύνη, που μέχρι πρόσφατα είχε η δημοτική αρχή, το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως και οι Επαρχιακές Διοικήσεις», δήλωσε στην «Κ» ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών και βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού. «Θεωρούμε ότι αυτό το σύστημα είναι υπερ-συγκεντρωτικό και εμπεριέχει στοιχεία κινδύνων, διότι είναι πάρα πολύ μεγάλα τα ζητήματα, για τα οποία πρέπει να αποφασίζουν οι διευθυντές ΕΟΑ, και θέλουμε στη συνεδρίαση της Πέμπτης να δούμε το σκεπτικό του υπουργού», πρόσθεσε.
Δεν υπήρχε πριν την εφαρμογή της μεταρρύθμισης η ενημέρωση ότι θα παραδίδονταν αυτές οι εξουσίες σε έναν λειτουργό, σύμφωνα με τον κ. Δαμιανού, τονίζοντας ότι ανάμεναν από το υπουργό Εσωτερικών να αποφάσιζε όπως οι εγκρίσεις αυτών των αδειών ήταν προϊόν μίας συλλογικότητας. Είπε ότι προληπτικά θέλουν να εκφράσουν στη συνεδρίαση της Επιτροπής την ανησυχία και τη διαφωνία τους, προτού παρουσιαστούν κρούσματα σε σχέση με τις αποφάσεις των διευθυντών.
«Δεν υπάρχουν όρια»
Υπάρχουν ανησυχίες σε σχέση με τις αποφάσεις των διευθυντών των ΕΟΑ για αναπτυξιακά έργα, διότι δεν αποτρέπεται το ενδεχόμενο ρουσφετιού, δήλωσε από την πλευρά του στην «Κ» ο βουλευτής του ΔΗΣΥ και μέλος της Επιτροπής Κυριάκος Χατζηγιάννης. «Θα πρέπει να υπάρχει η υποχρέωση λογοδοσίας και ελέγχου του συγκεκριμένου ατόμου, όπως ελέγχεται κάθε πολιτικός αξιωματούχος. Συγκεντρώνει μεγάλη εξουσία στα χέρια του και δεν υπάρχουν όρια», πρόσθεσε.
Όσον αφορά το ποιος θα έπρεπε να ελέγχει τον διευθυντή ΕΟΑ για τις αναπτυξιακές άδειες, ο κ. Χατζηγιάννης ανέφερε ότι αυτόν τον ρόλο θα μπορούσε να τον αναλάβει το Συμβούλιο του κάθε Επαρχιακού Οργανισμού, καθώς οι αδειοδοτήσεις αυτές είναι θέματα των τοπικών αρχών.
Το σκεπτικό του υπουργείου
Σχολιάζοντας τα πιο πάνω, αρμόδια πηγή από το υπουργείο Εσωτερικών ανέφερε στην «Κ» ότι πίσω από το σκεπτικό της παραχώρησης των εξουσιών σε διευθυντές αδειοδότησης ΕΟΑ και διευθυντές πολεοδομικής αδειοδότησης ήταν πρώτον, το να αποφευγόταν για σκοπούς διαφάνειας η επιλογή των εκλεγμένων προέδρων των Συμβουλίων των ΕΟΑ για τελική υπογραφή σε αναπτύξεις, και δεύτερον, να παρέμενε ένα ανάλογο σύστημα από τις προηγούμενες αδειοδοτούσες αρχές, όπως στην περίπτωση του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, όπου συγκέντρωναν εξουσίες στα χέρια τους ο διευθυντής στα κεντρικά γραφεία της Λευκωσίας για μεγάλες αναπτύξεις και οι επαρχιακοί για μικρότερες αναπτύξεις. Παρέμεινε ένα σύστημα ανάλογο με το προηγούμενο, για να μην παραχωρείτο περισσότερη εξουσία στους αιρετούς προέδρους, συμπλήρωσε.
Σχολιάζοντας τη λύση της συλλογικής απόφασης, η ίδια πηγή εξέφρασε την ανησυχία ότι οι αποφάσεις δε θα προχωράνε λόγω διαφωνιών. Παράλληλα σημείωσε ότι το υπουργείο Εσωτερικών έχει τη δυνατότητα και τα εργαλεία να ελέγχει τους τεχνοκράτες διευθυντές των ΕΟΑ για τυχόν παρανομίες, διότι οι αποφάσεις και το σύστημα «Ιππόδαμος» ελέγχονται και από το υπουργείο. Ο σκοπός είναι να επεμβαίνει και εάν χρειαστεί ακόμη και να διαφοροποιήσει το διάταγμα για την παραχώρηση εξουσιών. «Δε σημαίνει ότι το διάταγμα είναι πανάκεια και δεν μπορεί να αλλάξει. Η πρόθεση ήταν να λειτουργήσει πρώτα το σύστημα με τους τεχνοκράτες διευθυντές και στη συνέχεια, να εξεταστεί το αν χρειάζεται να γίνουν αλλαγές», ανέφερε.
Οι εξουσίες
Σύμφωνα με το διάταγμα του υπουργού Εσωτερικών, το οποίο δημοσιεύτηκε την Παρασκευή, 21 Ιουνίου, στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι μεγάλες αναπτύξεις παραμένουν στις εξουσίες του διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως. Την ίδια ώρα στους διευθυντές αδειοδότησης των ΕΟΑ μεταβιβάζονται εξουσίες για τις εξής αναπτύξεις: Για τον τομέα της Υγείας, διαγνωστικά κέντρα και κλινικές ημερήσιας νοσηλείας. Για την εκπαίδευση, οι ειδικές σχολές. Για αθλητικές διευκολύνσεις, όλες οι αιτήσεις με εξαίρεση, στάδια και γήπεδα με αριθμό θεατών μεγαλύτερο των 2.000. Για την αναψυχή-ψυχαγωγία, οι αιτήσεις για αυτοτελείς αίθουσες δεξιώσεων, πίστες μηχανοκίνητων οχημάτων και άλλες σύνθετες εξειδικευμένες αναπτύξεις αναψυχής/ψυχαγωγίας. Για την τουριστική ανάπτυξη, όλες οι αιτήσεις πέραν των 300 κλινών και εξαιρουμένων μεγάλων αναπτύξεων που παραμένουν στον διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, και των επισκέψιμων αγροκτημάτων. Για κατασκηνωτικούς και εκδρομικούς χώρους, όλες οι αιτήσεις με εξαίρεση τις κατασκηνώσεις πολυτελείας. Για τη βιομηχανική, βιοτεχνική και αποθηκευτική ανάπτυξη, όλες οι αιτήσεις κατηγορίας Α, με εξαίρεση όσες βρίσκονται εκτός βιομηχανικών και βιοτεχνικών ζωνών κατηγορίας Α. Για την εναπόθεση αποβλήτων, όλες οι αιτήσεις με εξαίρεση όσες αφορούν εναπόθεση επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων. Για την κτηνοτροφική ανάπτυξη, οι αιτήσεις εκτός καθορισμένων κτηνοτροφικών ζωνών. Για την ιχθυοτροφική ανάπτυξη, όλες οι αιτήσεις. Για λατομική, μεταλλευτική ανάπτυξη, και ερευνητικές άδειες, οι αιτήσεις για λατομικές αναπτύξεις τάξης Α, αυτές με εμβαδόν πέραν των 26.000 τ.μ., και όσες είναι εκτός λατομικών ζωνών.
Για έργα υποδομής, όλες οι αιτήσεις, με εξαίρεση υποσταθμούς πέραν των 100 τ.μ. και έργα υποδομής σε σχέση με αυτούς, αλλά και για εναέρια καλώδια πέραν των 66 KV. Για αναπτύξεις ΑΠΕ, όλες οι αιτήσεις με εξαίρεση αιολικά πάρκα, ηλιοθερμικά συστήματα, φωτοβολταϊκά πάρκα ισχύος πέραν των 3 MW και αιτήσεις για φωτοβολταϊκά πάρκα του ιδίου αιτητή σε όμορα τεμάχια/στο ίδιο τεμάχιο, με συνολική ισχύ μέχρι 5 MW. Επίσης παραχωρούνται εξουσίες για όλες τις αιτήσεις για τηλεοπτικούς ή/και ραδιοφωνικούς σταθμούς, για πρατήρια πετρελαιοειδών και υδρογόνου και για χώρους λατρείας – θρησκευτικά ιδρύματα. Για πολιτιστική υποδομή, οι αιτήσεις για μουσεία. Για διαχωρισμό οικοπέδων, αναπροσαρμογή συνόρων, διάνοιξη, συνέχιση, διεύρυνση και κατασκευή δρόμων, όλες οι αιτήσεις πέραν των 100 οικοπέδων. Για εμπορικές αναπτύξεις, όλες οι αιτήσεις με εμβαδόν μεγαλύτερο των 1.500 τ.μ. με εξαίρεση οργανωμένα εμπορικά κέντρα και εμπορικές αναπτύξεις σύνθετου τύπου. Για γραφειακή ανάπτυξη, όλες οι αιτήσεις με εμβαδόν μεγαλύτερο των 1.500 τ.μ. με εξαίρεση αιτήσεις για οργανωμένα γραφειακά συγκροτήματα ή γραφειακές αναπτύξεις με εμβαδόν πέραν των 5.000 τ.μ.
Διευθυντές
Για τους διευθυντές πολεοδομικής αδειοδότησης των ΕΟΑ μεταβιβάστηκαν οι εξής εξουσίες: Για τον τομέα της Υγείας, οι αιτήσεις για ιδιωτικά ιατρεία. Για την εκπαίδευση, τα φροντιστήρια και τα νηπιαγωγεία. Για διευκολύνσεις αναψυχής και ψυχαγωγίας, όλες οι αιτήσεις με εξαίρεση αιτήσεις για αυτοτελείς αίθουσες δεξιώσεων, πίστες μηχανοκίνητων οχημάτων, και άλλες σύνθετες εξειδικευμένες αναπτύξεις αναψυχής/ψυχαγωγίας. Για την τουριστική ανάπτυξη, όλες οι αιτήσεις για μέχρι 300 κλίνες και εξαιρουμένων μεγάλων αναπτύξεων που παραμένουν στον διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, όπως και των επισκέψιμων αγροκτημάτων. Για βιομηχανική, βιοτεχνική και αποθηκευτική ανάπτυξη, όλες οι αιτήσεις για κατηγορίας Β και Γ. Για την κτηνοτροφική ανάπτυξη, όλες οι αιτήσεις με εξαίρεση αιτήσεις εκτός καθορισμένων κτηνοτροφικών ζωνών. Για λατομική, μεταλλευτική ανάπτυξη, και ερευνητικές άδειες, αιτήσεις για λατομικές αναπτύξεις τάξης Α, με εξαίρεση αυτών που έχουν εμβαδόν πέραν των 26.000 τ.μ., και αυτών που βρίσκονται εκτός λατομικών ζωνών. Επίσης αιτήσεις για λατομικές αναπτύξεις τάξης Β και ερευνητικές άδειες.
Για πολιτιστική υποδομή, όλες οι αιτήσεις με εξαίρεση συνεδριακά κέντρα, θέατρα άνω των 1.000 θέσεων και μουσεία. Επίσης όλες οι αιτήσεις για σταθμούς ραδιοεπικοινωνιών, για κοινωνική μέριμνα και κοινοτική υποδομή (στέγες ηλικιωμένων, βρεφονηπιακοί παιδοκομικοί σταθμοί, κ.ά.), για γραφείακηδειών, για κοιμητήρια συμπεριλαμβανομένων των κοιμητηρίων ζώων, για πινακίδες διαφημίσεων και διαφημίσεις, και για περίφραξη, επιχωμάτωση, ισοπέδωση, εκσκαφή τεμαχίου. Για διαχωρισμό οικοπέδων, αναπροσαρμογή συνόρων, διάνοιξη, συνέχιση, διεύρυνση και κατασκευή δρόμων, όλες οι αιτήσεις μέχρι 100 οικόπεδα. Για εμπορικές και γραφειακές αναπτύξεις, όλες οι αιτήσεις με εμβαδόν μέχρι 1.500 τ.μ. Για οικιστική ανάπτυξη, όλες οι αιτήσεις με εξαίρεση τα εξής: αιτήσεις για οικιστική ανάπτυξη εντός των ορίων Κυβερνητικών Οικισμών Στέγασης Εκτοπισθέντων, Σχέδιο ΚτιΖΩ, αιτήσεις που αφορούν στην παραγωγή προσιτής στέγης για πώληση ή ενοικίαση, με τα Σχέδια Παροχής Πολεοδομικών Κινήτρων για προσιτή στέγη, αιτήσεις για αναπτύξεις που έχουν προεγκριθεί για συμμετοχή στο Σχέδιο Χορηγιών για μετατροπή Κτηρίων σε Φοιτητικές Εστίες/Δωμάτια εντός της Περιτειχισμένης Πόλης. Για κατεδάφιση οικοδομής, όλες οι αιτήσεις με εξαίρεση όσες αφορούν τεμάχιο όπου υφίσταται διατηρητέα οικοδομή.
