Του Παύλου Νεοφύτου
Τον «εξάψαλμο» άκουσαν σήμερα στην Επιτροπή Θεσμών της Βουλής, το Τμήμα Τελωνείων, η ΜΟΚΑΣ και η Αστυνομία, για το θέμα ελέγχων υποθέσεων ξεπλύματος μαύρου χρήματος στην Κυπριακή Δημοκρατία, με αφορμή την υπόθεση με την 31χρονη Ουκρανή, η οποία τελεί υπό προσωποκράτηση στο πλαίσιο διερευνώμενης υπόθεσης που αφορά ύπαρξη κυκλώματος ξεπλύματος μαύρου χρήματος.
Τα τελευταία χρόνια, πέραν τον εκατόν εκατομμυρίων σε μετρητά έχουν δηλωθεί και περάσει από το Τελωνείο, αποκάλυψε ο πρόεδρος της Επιτροπής και βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου, επικαλούμενος πληροφόρηση που έχει.
Στη συνεδρίαση καταγράφηκαν απουσίες κεντρικών προσώπων για το θέμα συζήτησης. Αξίζει να σημειωθεί, ότι, ενώ κλήθηκε, η διευθύντρια του Τμήματος Τελωνείων, Θεοδώρα Δημητρίου, δεν ήταν παρούσα, κάτι που επικρίθηκε από μέλη της Επιτροπής. Στη συνεδρίαση ήταν εκπρόσωποι του Τμήματος. Επίσης απουσίαζε και η επικεφαλής της ΜΟΚΑΣ, Μαρία Κυρμίζη Αντωνίου, η οποία, όμως, είχε ενημερώσει προηγουμένως επίσημα την Επιτροπή ότι θα έλειπε στο εξωτερικό.
«Αυτά τα χρήματα έρχονταν; Είναι μέσα στις τράπεζες; Είναι στα κατεχόμενα; Πώς αξιοποιούνταν;», διερωτήθηκε η βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, στην τοποθέτησή της. «Δίνουμε διαβεβαιώσεις στην Ευρώπη, ότι η Κύπρος πλέον καθάρισε από το αρνητικό πρόσωπό της. Δηλαδή είμαστε σε κατάσταση ύπνωσης; Δεν μπορεί το Τελωνείο να βλέπει να εισέρχονται αυτά τα ποσά και να μη σκέφτεται κανένας ότι πρέπει να σηκώσει το τηλέφωνο. Καλά δεν υπάρχει διασύνδεση συστήματος που να ενημερώνεστε αυτόματα ότι στην Κύπρο μπήκαν αυτά τα χρήματα τη δεδομένη στιγμή και να δούμε τους αριθμούς διαβατηρίων, ποιος φέρνει τι;», πρόσθεσε.
Την ίδια ώρα η κα Χαραλαμπίδου χαρακτήρισε την ανακοίνωση που εξέδωσαν οι τρεις υπηρεσίες (Τμήμα Τελωνείων, ΜΟΚΑΣ και Αστυνομία) μετά που ήρθε στο φως η υπόθεση της 31χρονης Ουκρανής, ως «ανακοίνωση ντροπής και αίσχους». «Αλληλοκαλυφθήκατε. Χωρίς να επιρρίψετε ευθύνες, χωρίς να αναλάβετε ευθύνες, βγάλατε μία κοινή ανακοίνωση τα τρία τμήματα. Οφείλατε να αναγνωρίσετε τις αδυναμίες σε αυτή την ανακοίνωση και να αναλάβετε δέσμευση διορθώσεων», εξήγησε.
«Υπάρχουν αξιωματούχοι του κράτους που έχουν θέσεις κλειδιά και δεν μπορούν να ασκήσουν έλεγχο. Δεν είναι δυνατόν σε 6 μήνες 7 - 8 εκατομμύρια να πέρασαν από ένα πρόσωπο», είπε η ανεξάρτητη βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, εκφράζοντας σιγουριά για την «αρχή του παγόβουνου». «Νομίζω να ζητήσουμε εξέταση του Τελωνείου από την αρχή μέχρι το τέλος. Ή κάποιοι δεν κάνουν τη δουλεία τους όπως έπρεπε, ή, αν δεν γνώριζαν, νομίζω, πρέπει να παραιτηθούν», πρόσθεσε. Την ίδια ώρα διερωτήθηκε ποιος είναι ο ρόλος της ΜΟΚΑΣ.
«Είναι κρίμα και άδικο αυτός ο τόπος να χλευάζεται διαρκώς», είπε ο βουλευτή του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης. Διερωτήθηκε τι κάνει το Τελωνείο όταν εντοπίζει τέτοια χρήματα. «Από πού προέρχονται αυτά τα χρήματα; Αν το αντιλαμβάνεται, τι κάνει στη συνέχεια η Αστυνομία και η ΜΟΚΑΣ; Δεν γίνεται να ολοκληρωθεί σήμερα η συνεδρία και να πούμε ‘‘το μελετούμε’’, αν υπάρχουν ανεπαρκείς σε θέσεις κλειδιά να απομακρυνθούν».
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, σημείωσε πως το χειρότερο είναι ότι είμαστε η γέφυρα για να πηγαίνουν κάποιοι στα κατεχόμενα, για να αγοράζουν τις περιουσίες των Ελληνοκυπρίων.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου, ανέφερε ότι σήμερα κατηγορούμενος είναι το ίδιο το κράτος, για πλημμελή εφαρμογή του νόμου. Τόνισε ότι, στη δήλωση γνωστοποίησης διαθέσιμων, η οικονομική προέλευση είναι απλά ένα κουτάκι που το σημειώνεις. Αν κάποιος για παράδειγμα δηλώσει ότι κέρδισε τα μετρητά στο λαχείο, δεν υπάρχει κάποιο παράρτημα για αποδεικτικά στοιχεία.
Κεκλεισμένων των θυρών
Από την πλευρά της Νομικής Υπηρεσίας, λέχθηκε ότι, επειδή βρίσκεται σε εξέλιξη ποινική υπόθεση για την 31χρονη, η συζήτηση ενδεχομένως να την επηρεάσει, συστήνοντας προσοχή. Για αυτόν τον λόγο, μετά από ψηφοφορία των μελών της Επιτροπής, ο πρόεδρος της Επιτροπής ανακοίνωσε ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί κεκλεισμένων των θυρών, για να αποχωρήσουν από την αίθουσα οι δημοσιογράφοι.
Στη σημερινή συνεδρίαση η Επιτροπή Θεσμών συζητά το πλαίσιο λειτουργίας και την αποτελεσματικότητα των θεσμών της Κυπριακής Δημοκρατίας, σχετικά με την πρόληψη και καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, της φοροαπαλλαγής και του ξεπλύματος παράνομου χρήματος. Επίσης την ανάγκη για συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών του κράτους, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι πράξεις διαφθοράς που πλήττουν το χρηματοοικονομικό σύστημα της Κύπρου, όπως αυτές που αφορούν σε ξέπλυμα χρήματος από παράνομες δραστηριότητες.
«Παντελής έλλειψη συντονισμού μεταξύ των υπηρεσιών»
Σε δηλώσεις του μετά την συνεδρία της Επιτροπής, ο πρόεδρος της, Δημήτρης Δημητρίου, είπε ότι συστηματικά και κατ’ επανάληψη έχουν μπει στη χώρα πέραν των €100 εκ. μετρητά. «Δυστυχώς, διαφαίνεται μία παντελής έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών του κράτους, μία παντελής έλλειψη αντανακλαστικών από μέρους των τελωνείων και μία αδράνεια από μέρους της ΜΟΚΑΣ και της Αστυνομίας», είπε.
Σημείωσε ότι ζητήθηκε από το Τμήμα Τελωνείων να στείλουν συνολικά τα ποσά που μπήκαν δηλωμένα από 1/1/21, από ποιους προορισμούς, τι ποσά δεν δηλώθηκαν και δεσμεύτηκαν από όσα εντοπίστηκαν.
Ερωτηθείς για τη θέση της Αστυνομίας, είπε ότι φαίνεται ότι η Αστυνομία δεν έχει συνολική εικόνα. Το Τμήμα Τελωνείων είπε πως κατέγραφε τα ποσά απλώς έδιδε την αναφορά στη ΜΟΚΑΣ, όπως υποχρεούται από τη νομοθεσία. Η ΜΟΚΑΣ έλεγχε όσα έρχονταν ως αναφορές, που φαίνεται να ήταν προϊόν παρανομίας ή ξεπλύματος. «Δεν κάθισε να αθροίσει τα ποσά και να πει ότι το χ πρόσωπο έφερε στην Κύπρο το ψ ποσό», είπε, χαρακτηρίζοντας το γεγονός ως «εγκληματικό».
Σε ερώτηση αν τίθεται θέμα νομοθετικής ρύθμισης για δημιουργία μηχανισμού που να συντονίζει τις τρεις υπηρεσίες, είπε ότι δεν θεωρεί ότι το ζήτημα είναι θέμα έλλειψης νομοθεσιών. «Είναι η έλλειψη συνεργασίας και πρωτοβουλίας από αυτούς που έχουν την ευθύνη», είπε. Σημείωσε, ωστόσο, ότι ο Άρθρο 5Α της 5ης Οδηγίας της Βασιλείας για το Ξέπλυμα Βρώμικου Χρήματος «το διαγράψαμε στην Κύπρο, κακώς, και είναι καλό να κάνουμε και την αυτοκριτική μας, και μπορούσε ένας πολίτης να αγοράσει με μετρητά ακίνητο, αυτοκίνητο, έργο τέχνης με μετρητά, με ποσό πάνω από €10.000. Αυτό πρέπει να το αλλάξουμε».
Από την πλευρά της, η βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, είπε ότι το τελωνείο κάθε τρεις μήνες παραδίδει usb στη ΜΟΚΑΣ για τα ποσά που εισέρχονται. Είπε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε το αυτονόητο, δηλαδή να μπορεί να γίνεται έλεγχος με έναν αριθμό διαβατηρίου για να γνωρίζουν οι υπηρεσίες σε ζωντανό χρόνο ότι εισέρχονται κεφάλαια.
Είπε ότι απαντήσεις επί της ουσίας δεν δόθηκαν, ενώ διαπίστωσε έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των θεσμών, που εκθέτει την Κύπρο. Σημείωσε ότι στην Κύπρο κυκλοφορούν Ρώσοι ολιγάρχες που κάνουν μεγάλες δωρεές και διερωτήθηκε αν θα έπρεπε να υψώνουν «κόκκινες σημαίες» αυτές οι συναλλαγές ή αν θεωρούμε ότι όταν γίνονται στην εκκλησία είναι υπεράνω ελέγχου. Για το ζήτημα της Μονής Αββακούμ, είπε ότι θα έπρεπε να είχαν κατασχεθεί οι €800.000 από την Αστυνομία ως τεκμήριο για διερεύνηση της υπόθεσης.
Σημείωσε, ότι τέλη του 2023 έγινε μία «περίεργη» σύσκεψη, μετά την οποίαν σταμάτησαν να επικοινωνούν οι υπηρεσίες (Τμήμα Τελωνείων και ΜΟΚΑΣ) και είχαν ως κεντρικό άξονα την Αστυνομία. «Αν ήμουν με υπηρεσία με ευθύνη στη βάση του νόμου δεν θα δεχόμουν προφορικές οδηγίες από κανένα», είπε, σημειώνοντας ότι έπρεπε να υπάρχουν και παραιτήσεις στο τραπέζι.
Η ανεξάρτητη βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, είπε ότι κανένας δεν θεωρεί τον εαυτό του υπεύθυνο για τον διασυρμό της Κύπρου. Είπε ότι από το 2021 έχουν μπει πάνω από €160 εκ. στην Κύπρο σε τσάντες, σημειώνοντας ότι φαίνεται να υπάρχει ένα «τεράστιο πρόβλημα και των εποπτικών θεσμών», ενώ ζήτησε να διερευνηθεί ζήτημα θεσμικής διαφθοράς.
Σημείωσε ότι κατά την άποψή της, υπάρχει και απόκρυψη στοιχείων από τη Βουλή και κάλεσε την Πρόεδρο της Βουλής, τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων και τους Προέδρους των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών να δουν το ζήτημα γιατί «η εκτελεστική εξουσία εμπαίζει τη Βουλή, υπό τη δικαιολογία ότι υπάρχουν εν εξελίξει έρευνες» και δεν δίνονται απαντήσεις.
«Καταθέτω προσωπικά την τεράστια έγνοια μου και τη λύπη μου γιατί κάποιοι επίορκοι εκμεταλλεύονται τη θέση τους, το αξίωμα που τους έδωσε ο κυπριακός λαός για προσωπικό πλουτισμό χωρίς να τους ενδιαφέρουν οι συνέπειες για το κράτος», είπε.
Για τη σύσκεψη που αναφέρθηκε, είπε ότι «δεν μπορεί ένας θεσμός να δίνει διαταγές σε έναν άλλο θεσμό να παρακάμπτει τρίτο θεσμό», ενώ υπογράμμισε και την απουσία των προϊστάμενων των Υπηρεσιών, καθώς στη συνεδρίαση δεν παρευρέθηκε ούτε ο αρχηγός της Αστυνομίας, ούτε η διευθύντρια της ΜΟΚΑΣ, ούτε η διευθύντρια του Τελωνείου.
