Kathimerini.gr
Γιώργος Σ. Μπουρδάρας
Η καλλιέργεια, με αυξομειώσεις, έντασης τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο αποτελεί –όπως δείχνουν και οι τελευταίες κινήσεις της Αγκυρας– κεντρικό άξονα στον στρατηγικό σχεδιασμό του προέδρου της Τουρκίας. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πολλές φορές, ειδικά τα τελευταία χρόνια, φροντίζει να «υπενθυμίζει» τις επιθετικές διαθέσεις της Αγκυρας προς τη χώρα μας, ακόμα και με ενέργειες οι οποίες έχουν και προφανή συμβολικό χαρακτήρα: η περίπτωση των υπερπτήσεων τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από εδάφη ελληνικής κυριαρχίας ανήμερα τον Δεκαπενταύγουστο συνιστά χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της προκλητικής στρατηγικής, αφού πέραν όλων των άλλων στέλνει το μήνυμα πως η Αγκυρα δεν προτίθεται να σεβαστεί ούτε το μορατόριουμ που είχε προ καιρού συναποφασιστεί μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για τη θερινή περίοδο, και ιδιαιτέρως στις θρησκευτικές και εθνικές εορτές των δύο χωρών.
Οι προκλητικές πτήσεις των τουρκικών μαχητικών έγιναν πάνω από τις νήσους Κίναρος, Λέρος και Κανδελιούσσα, λίγο πριν από το μεσημέρι, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι κατεγράφησαν πολλές παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου και παραβάσεις στο FIR Αθηνών. Υπήρξαν δε και αναφορές πως σημειώθηκαν και εμπλοκές με αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας μας.
Οι ελιγμοί του Ερντογάν
Η κίνηση αυτή εκλαμβάνεται όχι μόνο ως συνέχεια της σειράς των προκλητικών ενεργειών που εκδηλώνει η Aγκυρα προς την Ελλάδα σε όλα τα μέτωπα, αλλά και ως «ελιγμός» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έναντι όσων στο εσωτερικό της Τουρκίας τον επικρίνουν ως «υποχωρητικό» για την καταρχήν απόφασή του να επιχειρήσει το τουρκικό γεωτρύπανο πολύ κοντά στην Αττάλεια. Υπενθυμίζεται πως η NAVTEX που έχει εκδοθεί για τη συγκεκριμένη περιοχή και τις ενέργειες του γεωτρύπανου διαρκεί έως την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου. Η εν λόγω επιλογή του Τούρκου προέδρου δημιούργησε την αίσθηση πως οι διμερείς σχέσεις τουλάχιστον έως τότε και στην ευαίσθητη θερινή περίοδο δεν θα δοκιμαστούν ανησυχητικά, όπως συνέβη το καλοκαίρι του 2020 όταν οι δύο χώρες έφθασαν λίγο πριν από την ανοιχτή σύγκρουση λόγω των ερευνών του «Ορούτς Ρέις».
Οι έρευνες εκείνες ήταν ένας κρίκος της στρατηγικής Ερντογάν τα τελευταία χρόνια και η οποία δεν επέτρεψε εφησυχασμό στην ελληνική πλευρά. Υπό αυτή την έννοια κάθε άλλο παρά «αιφνιδίασαν» και οι προαναφερθείσες τελευταίες ενέργειες της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας. Η στρατηγική αυτή χρωματίζεται –μεταξύ άλλων– από τον «υβριδικό πόλεμο» στον Εβρο με την εργαλειοποίηση του προσφυγικού-μεταναστευτικού, την εντεινόμενη επικοινωνιακή «επίθεση» της Αγκυρας για αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών, έως και το κλείσιμο κάθε διαύλου επικοινωνίας με την Αθήνα, και μάλιστα από τον ίδιο τον πρόεδρο Ερντογάν, μέσω δημόσιων και προσβλητικού χαρακτήρα αναφορών προσωπικά στον Ελληνα πρωθυπουργό.
Συγκλίνουσες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι ο σχεδιασμός των κινήσεων του Τούρκου προέδρου καταρτίζεται με το βλέμμα του στραμμένο στις κάλπες του προσεχούς καλοκαιριού στη γείτονα, έχοντας στόχο φυσικά την επανεκλογή του, με τη σκέψη του επικεντρωμένη στην αυξανόμενη ανάγκη αντιμετώπισης των διαρκώς διογκούμενων προβλημάτων της τουρκικής οικονομίας, καθώς και στο παζάρι με τη Δύση και ειδικά με τις ΗΠΑ κυρίως όσον αφορά τον εξοπλισμό των ενόπλων δυνάμεων της Τουρκίας. Οι εσωτερικοί του αντίπαλοι μπροστά στις προσεχείς κάλπες αλλά και οι ανάγκες διαχείρισης της εξαιρετικά αποδυναμωμένης τουρκικής οικονομίας και της εξαιτίας αυτού του γεγονότος πιεσμένης –ενόψει, μάλιστα, ενός εξαιρετικά δύσκολου χειμώνα– κοινωνίας της γείτονος εμφανίζουν την κατεύθυνση «επίδειξη ισχύος» εκ μέρους της Τουρκίας στη διεθνή σκακιέρα ως μονόδρομο για τον κ. Ερντογάν. Οι βλέψεις δυτικά και νότια των τουρκικών συνόρων συνιστούν βασικούς άξονες αυτής της στρατηγικής, πέραν των άλλων που αναδεικνύει η συγκυρία, όπως είναι από Βορρά το ρωσο-ουκρανικό μέτωπο, αλλά και η αναζήτηση κεντρικού ρόλου στον υπό διαμόρφωση ενεργειακό χάρτη.
