Του Γιάννη Ιωάννου
Αρχής γενομένης από την προσεχή Τρίτη, 11 Ιουλίου, ξεδιπλώνεται μια εβδομάδα η οποία, δυνητικά, έχει τεράστια σημασία για την δύσκολη εξίσωση επανεκκίνησης των συνομιλιών που επιχειρεί να λύσει η Λευκωσία. Στο Βίλνιους της Λιθουανίας, η σύνοδος του ΝΑΤΟ -με επίκεντρο την ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία στην οποία αντιτίθεται εδώ και μήνες η Τουρκία- θα έχει και άρωμα ανατολικής Μεσογείου, δεδομένης της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν. Την ίδια ημέρα, ο υπουργός Εξωτερικών της ΚΔ, Κωνσταντίνος Κόμπος, θα συναντηθεί με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, στη Νέα Υόρκη με το ζήτημα του διορισμού ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό από τα Ηνωμένα Έθνη να αποτελεί βασικό διακύβευμα -προκειμένου να υπάρξει κάποια στιγμή πραγματική κινητικότητα στο Κυπριακό.
Συνάντηση με προοπτική
Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν -αμφότεροι με φρέσκους όρους εντολής μετά από εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία- θα συναντηθούν στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Η συνάντηση έρχεται δέκα μήνες μετά την τελευταία, προεκλογικά, έκρηξη Ερντογάν με το αμίμητο «θα έρθουμε νύχτα» (καθώς και το «Μητσοτάκης γιοκ») τα οποία ενέπλεκαν την Ελλάδα ως στόχο ενός έντονα εθνικιστικού κι αναθεωρητικού λόγου εκ μέρους του Τούρκου Προέδρου. Έκτοτε, η στροφή που επιχείρησε ο Ερντογάν, σημειώθηκε έντονα σε όλα τα επίπεδα (και σε αυτό των παραβιάσεων στο Αιγαίο) και σήμερα το κλίμα μεταξύ των δύο χωρών δείχνει να έχει ένα περιθώριο προς την κατεύθυνση διαλόγου στα ελληνοτουρκικά. Φυσικά ο Ερντογάν εμπλέκει τον εν λόγω διάλογο ευελπιστώντας και σε οφέλη από τον Πρόεδρο Μπάιντεν στο ζήτημα των F-16 καθώς και σε όλη την saga ένταξης της Σουηδίας στέλνοντας πολλαπλά μηνύματα και σε Ευρωπαίους αποδέκτες. Η συνάντηση πάντως έχει σημασία, για σειρά λόγων, και για τη Κύπρο:
- Ως προς τα μηνύματα που θα στείλει η Αθήνα προς τον Ερντογάν σε σχέση με την προοπτική επανεκκίνησης του Κυπριακού -καθώς κι εν γένει της ανατολικής Μεσογείου που έχει επανέλθει, λόγω ρωσικής παρουσίας, ως γεωπολιτικός χώρος υψηλής σημασίας για το ΝΑΤΟ. Η πρόσφατη σπουδή της Άγκυρας να αναφέρεται η Κύπρος με συντεταγμένες (ουσιαστικά «εκλιπούσα») σε επιχειρησιακούς χάρτες της Συμμαχίας φανερώνει και την πρόθεσή της να διαχωρίζει ουσιαστικά Κυπριακό και ελληνοτουρκικά. Επιπλέον μια πτυχή, που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη και θα θέσει ο Ερντογάν στον Μπάιντεν, είναι και το ζήτημα των εξοπλισμών Ελλάδας-Κύπρου ενώ σε επίπεδο ενδείξεων στα ελληνοτουρκικά πιθανή σύγκληση του Ανώτατου Στρατηγικού Συμβουλίου Ελλάδας-Τουρκίας μετά το καλοκαίρι αποτελεί και μέτρο που θα κρίνει αν η συνάντηση του Βίλνιους κρίνεται ως επιτυχημένη
- Ως προς την ανάγνωση προθέσεων του Ερντογάν σε σχέση με το πως αντιλαμβάνεται την προοπτική επανέναρξης διαλόγου στο Κυπριακό. Προθέσεις που θα διαφανούν κατά την, εκτός απροόπτου, κάθοδό του στα Κατεχόμενα, στις 20 Ιουλίου, από το πως θα κινηθεί σε επίπεδο δηλώσεων μετά το τετ-α-τετ με την ελληνική πλευρά
Σημαντικός ο ειδικός απεσταλμένος
Υψηλής σημασίας κρίνεται και η επίσκεψη Κόμπου στην έδρα των ΗΕ στη Νέα Υόρκη. Στο επίπεδο της συνάντησης του Κύπριου υπουργού με τον Αντόνιο Γκουτέρες κρίνονται δύο σημαντικά στοιχεία: Το πως θα κλειδώσει η αποστολή εκ μέρους του ΟΗΕ ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό -ενός ουσιαστικού βήματος που ξεκλειδώνει την προοπτική επανέναρξης διαλόγου αλλά ενισχύει και την θέση της Λευκωσίας για ενεργό εμπλοκή της ΕΕ μέσω προσωπικότητας- και το πως μπορεί να οριστεί, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον προσεχή Σεπτέμβριο, μια συνάντηση των δύο ηγετών. Προς αυτή την κατεύθυνση ο ίδιος ο ΟΗΕ απέστειλε σινιάλο την περασμένη Τετάρτη με τον αναπληρωτή εκπρόσωπο του ΓΓ του ΟΗΕ, Φαρχάν Χακ, να δηλώνει προς το ΚΥΠΕ ότι «η αποστολή καλών υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα παρέμεινε αφοσιωμένη στη διευκόλυνση συναντήσεων και συζητήσεων σε διάφορα επίπεδα και στην προώθηση των επαφών και της προσέγγισης μεταξύ των κοινοτήτων».
Καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως η επίτευξη μιας συνάντησης παραμένει δύσκολος στόχος, διπλωματικά, ωστόσο και σε αυτό το επίπεδο θα διαφανεί η επιρροή Ερντογάν προς Τατάρ -αν κι εφόσον ο τελευταίος προχωρήσει με το να εντάξει το Κυπριακό μέσα στο πλέγμα διαπραγμάτευσής του με την Δύση και την ΕΕ.
