Γιώργος Σκαφιδάς
Μιλώντας στην «Κ» πριν από ακριβώς δύο χρόνια, ο πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα Μπουράκ Οζουγκέργκιν διεμήνυε πως η χώρα του πάντοτε «λέει αυτό που κάνει» και «κάνει ό,τι λέει».
Η Τουρκία, με άλλα λόγια, προαναγγέλλει όσα θα πράξει και κάνει πράξη όσα έχει προαναγγείλει. Αυτό ήταν το μήνυμα που είχε στείλει τότε ο Τούρκος διπλωμάτης, στο πλαίσιο συνέντευξης που είχε παραχωρήσει στην «Κ» και τον Βασίλη Νέδο.
Και υπό ακριβώς αυτό το ανησυχητικά απειλητικό πρίσμα του «εμείς κάνουμε όσα λέμε», θα έπρεπε να διαβαστούν και οι τελευταίες προκλήσεις από την πλευρά της Άγκυρας, που πλέον συνδέει την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου με την κυριαρχία τους.
Από καλοκαίρι σε καλοκαίρι
Το περασμένο καλοκαίρι, του 2021, ήταν φαινομενικώς «ήσυχο» στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών, ή τουλάχιστον περισσότερο ήσυχο από εκείνο που είχε προηγηθεί το 2020.
Εάν το καλοκαίρι του 2020 ήταν εκείνο του Ορούτς Ρέις, της υψίστης στρατιωτικής ετοιμότητας και των παρ’ ολίγον θερμών επεισοδίων, τότε το καλοκαίρι του 2021 ήταν εκείνο της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στις Βρυξέλλες (στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ) και της «αποκατάστασης» των δεσμών Δένδια – Τσαβούσογλου (η συνέντευξη Τύπου των οποίων τον Μάιο του 2021 στην Αθήνα δεν θύμιζε σε τίποτα όσα επεισοδιακά είχαν προηγηθεί στην Άγκυρα τον Απρίλιο του ιδίου έτους).
Οι επιστολές στον ΟΗΕ
Το περασμένο καλοκαίρι δεν ήταν, βέβαια, ούτε εκείνο, απολύτως ανέφελο. Είχε τη «φιέστα» των Ερντογάν και Τατάρ - Ερντογάν στο Βαρώσι, με το υπό κατοχική διοίκηση άνοιγμα τμήματος της περίκλειστης Αμμοχώστου κατά παράβαση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (550/1984, 789/1992). Είχε όμως και μια σειρά από τουρκικές επιστολές στον ΟΗΕ – της 15ης Ιουνίου 2021 (A/75/929) και της 13ης Ιουλίου (A/75/961-S/2021/651) – μέσω των οποίων η Άγκυρα θα επιχειρούσε να συνδέσει την στρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου από την Ελλάδα με την αμφισβήτηση της κυριαρχίας τους.
Σύμφωνα με την Άγκυρα, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα με τον όρο να είναι αποστρατιωτικοποιημένα, όπερ σημαίνει όμως ότι από τη στιγμή που εκείνα έχουν στρατιωτικοποιηθεί θα πρέπει να αμφισβητηθεί και η κυριαρχία τους…
Πολλαπλές στοχεύσεις
Εν έτει 2022 πια, η Τουρκία όντως «κάνει όσα έχει πει» επαναφέροντας ξανά και ξανά το εν λόγω αφήγημα περί αποστρατιωτικοποίησης.
Ο λόγος για ένα αφήγημα το οποίο εξυπηρετεί άλλωστε την ίδια την Άγκυρα πολλαπλώς, καθώς της επιτρέπει:
- να κρατά «ζωντανή» τη θεωρία περί «γκρίζων ζωνών»
- να διευρύνει μονομερώς την ατζέντα των ελληνοτουρκικών πέραν της μίας διαφοράς των θαλασσίων οριοθετήσεων, ναρκοθετώντας όμως έτσι παράλληλα και τον (όποιο) δρόμο προς την Χάγη
- να παίζει το προεκλογικό χαρτί των ξένων δυνάμεων που θέλουν το «κακό» της Τουρκίας
- να παρουσιάζεται η ίδια ως «θιγόμενη» ενώπιον της διεθνούς κοινότητας, διεκδικώντας στήριξη
- και να συκοφαντεί την Ελλάδα διεθνώς, παρουσιάζοντάς την ως χώρα που παραβιάζει τους όρους Συνθηκών στρατιωτικοποιώντας περιοχές που δεν θα έπρεπε.
Το υπουργείο Εξωτερικών έχει απαντήσει προ πολλού στους «τουρκικούς ισχυρισμούς περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου». Οι σχετικές απαντήσεις βρίσκονται αναρτημένες και στην επίσημη ιστοσελίδα του ελληνικού ΥΠΕΞ.
Στο ίδιο πλαίσιο, η μόνιμη αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ, Μαρία Θεοφίλη, έχει στείλει σειρά από επιστολές τους περασμένους μήνες προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, στις 27 Ιουλίου του 2021 (A/75/976–S/2021/684) αλλά και πιο πρόσφατα, στις 25 Μαΐου του 2022 (Ref. No. 40.1.184/AS 1487), με τις οποίες αποδομεί ένα προς ένα τα τουρκικά «επιχειρήματα» απορρίπτοντας στο σύνολό του το τουρκικό αναθεωρητικό αφήγημα.
Ένα τουρκικό αφήγημα το οποίο έχει καταγγείλει τις περασμένες εβδομάδες από την πλευρά του και ο Έλληνας πρωθυπουργός ενώπιον της διεθνούς κοινότητας, παρουσιάζοντας χάρτες με τις διεκδικήσεις της επονομαζόμενης «Γαλάζιας Πατρίδας» («Mavi Vatan») στις ηγεσίες των ΗΠΑ (Τζο Μπάιντεν) και της Γερμανίας (Όλαφ Σολτς).
«Η Τουρκία, με τοποθετήσεις σαν τις τελευταίες, απλώς εκτίθεται. Και αποδεικνύει σε όλους, ακόμη και στους πιο δύσπιστους, πόσο δίκαιο έχουμε όταν λέμε, ότι η Τουρκία μας απειλεί», δήλωσε σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας από το Σαράγιεβο το οποίο επισκέφθηκε.
Λίγες ώρες νωρίτερα, μιλώντας στο πρακτορείο Anadolu, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε διαμηνύσει από την πλευρά του πως εάν δεν αποστρατιωτικοποιηθούν τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, τότε «θα ξεκινήσει η συζήτηση για την κυριαρχία τους»…
Εν τω μεταξύ, βέβαια, αυτό που έχει ήδη ξεκινήσει να ανοίγει είναι η βεντάλια των αναβαθμισμένων τουρκικών προκλήσεων επί του πεδίου: οι υπερπτήσεις, οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, οι πιέσεις με όχημα το μεταναστευτικό, οι NAVTEX και οι συκοφαντικές καταγγελίες.
Ελλάδα και Τουρκία ετοιμάζονται, πια, να «μπουν» σε μια νέα καλοκαιρινή περίοδο, με φόντο έναν πόλεμο που δεν υπήρχε πέρυσι όπως είναι εκείνος στην Ουκρανία.
Η Ελλάδα έχει πλέον στα χέρια της μια νέα ανανεωμένη MDCA (Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ) αλλά και την ελληνογαλλική συμφωνία του περασμένου Σεπτεμβρίου, που δεν υπήρχαν όταν ξεκινούσε το καλοκαίρι του 2021. Η Ελλάδα έχει, πλέον, στα χέρια της και τα πρώτα Rafale.
Η Τουρκία, από την άλλη πλευρά, εισέρχεται πλέον σε φάση προεκλογικής περιόδου με την πόλωση στο εσωτερικό να χτυπά κόκκινο ενόψει των επομένων διπλών (βουλευτικών και προεδρικών) εκλογών που μπορεί να διεξαχθούν το 2023, όπως είναι προγραμματισμένο, ή και νωρίτερα.
Σύμφωνα πάντως με τις μετρήσεις που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η τουρκική MetroPOLL για τον Μάιο του 2022 (Turkey’s Pulse May 2022), οι παρατάξεις των Ερντογάν (AKP) και Μπαχτσελί (MHP) συγκεντρώνουν και οι δύο μαζί γύρω στο 40%… από σχεδόν 54% που είχαν συγκεντρώσει στις βουλευτικές του 2018.
Turkey's Pulse May 2022: If there were a parliamentary election this Sunday, which political party would you vote for? #MetropollTurkeysPulse pic.twitter.com/wURKmrC8P3
— MetroPOLL Araştırma (@metropoll) May 31, 2022
Επόμενος σταθμός: η Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ που αναμένεται στα τέλη Ιουνίου στη Μαδρίτη.
