Kathimerini.gr
Γιάννης Παλαιολόγος
Επέμεινε στο βέτο κατά των κυρώσεων στη Λευκορωσία η Κύπρος στο σημερινό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) της Ε.Ε. Η σχετική λίστα των αξιωματούχων του καθεστώτος Λουκασένκο έχει φτάσει τα 40 άτομα, αλλά η Λευκωσία έχει συνδέσει τη συναίνεσή για τις κυρώσεις αυτές με την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία για τη συνεχιζόμενη δράση της στην κυπριακή ΑΟΖ.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική Ζοσέπ Μπορέλ μίλησε για ένα πρόβλημα «υψηλής τάσης» το οποίο παραπέμπεται πλέον στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, που θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου. «Θα κάνω ό,τι μπορώ ώστε στο επόμενο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών να υπάρξει ομοφωνία για τη Λευκορωσία…διακυβεύεται η αξιοπιστία της Ε.Ε. και της κοινής εξωτερικής πολιτικής», είπε ο κ. Μπορέλ. Πρόσθεσε ωστόσο ότι κατανοεί τη θέση της Κύπρου και ότι όντως στο Gymnnich (το άτυπο ΣΕΥ που έλαβε χώρα στο Βερολίνο στα τέλη Αυγούστου) είχε αποφασιστεί ότι πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο νέων κυρώσεων αν η Τουρκία δεν αλλάξει στάση απέναντι στην Κύπρο – «και δεν έχει αλλάξει στάση».
Η κυπριακή στάση πάντως έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμών και συγκεκριμένων κρατών-μελών. Ο υπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας Πέκα Χααβίστο χαρακτήρισε «πολύ εκνευριστικό» ότι δεν υπήρξε συμφωνία στο ΣΕΥ για την επιβολή κυρώσεων, αναφέροντας ότι η Φινλανδία «είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει τη διαδικασία της ειδικής πλειοψηφίας» για αποφάσεις εξωτερικής πολιτικής (όπως παραίνεσε τα κράτη-μέλη να κάνουν, ειδικά για υποθέσεις κυρώσεων, την περασμένη εβδομάδα η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την Κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης).
Κατά την άφιξή του στο Συμβούλιο, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας μίλησε για «παράθυρο διπλωματίας» που έχει ανοίξει σε σχέση με την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Η συγκεκριμένη διατύπωση αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο κυρώσεων αν κριθεί στη Σύνοδο Κορυφής ότι η Άγκυρα δεν εκμεταλλεύθηκε το παράθυρο αυτό για ουσιώδη αποκλιμάκωση σε όλα τα μέτωπα.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, ο Κύπριος ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης μίλησε για τις συνεχιζόμενες έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κύπρου, τονίζοντας ότι, παρά τα ενθαρρυντικά βήματα που έγιναν στην περίπτωση της Ελλάδας, η Τουρκία επιλέγει να κλιμακώνει την ένταση εναντίον της χώρας του. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο κ. Χριστοδουλίδης υπενθύμισε στους ομολόγους του την πολιτική συναντίληψη που επιτεύχθηκε ομόφωνα τον περασμένο μήνα στο Gymnich, η οποία προβλέπει ότι οι κυρώσεις για τη Λευκορωσία και για την Τουρκία θα κινηθούν παράλληλα. Επανέλαβε δε ότι η Ε.Ε. δεν μπορεί να έχει επιλεκτική αντίδραση όταν παραβιάζεται το Διεθνές Δίκαιο. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών τόνισε την ισχυρή στήριξη της Κύπρου για υιοθέτηση κυρώσεων – ακόμα και τομεακών – κατά της Λευκορωσίας.
Οι υπουργοί Εξωτερικών, τέλος, συμφώνησαν στην επιβολή κυρώσεων σε τρεις οντότητες, μεταξύ των οποίων και μία τουρκική ναυτιλιακή εταιρεία, για την παραβίαση του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη.
