Του Απόστολου Τομαρά
Μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα νηνεμίας στις θαλάσσιες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, τα ενεργειακά, όπως όλα δείχνουν, φαίνεται να δημιουργούν ανησυχία για νέο κύκλο εντάσεων. Λαμβάνοντας υπόψη τη συνέπεια που επιδεικνύεται από τουρκικής πλευράς ως προς τις μελλοντικές της κινήσεις, η προσοχή στρέφεται στην επέτειο εισβολής των τουρκικών δυνάμεων στην Κύπρο και στην εδώ παράνομη παρουσία του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν. Οι προαναγγελίες για πομπώδεις εξαγγελίες από το κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου προκαλούν ήδη σκεπτικισμό. Στη Λευκωσία διατυπώνονται απόψεις περί τερματισμού του μορατόριουμ που υπάρχει στα ενεργειακά και περί προεκτάσεων στο πολιτικό ζήτημα της Κύπρου. Πηγές που παρακολουθούν στενά τις τουρκικές κινήσεις στην ευρύτερη περιοχή δεν αποκλείουν ο Τούρκος πρόεδρος να επαναλάβει κάτι παρόμοιο με το «πικ νικ» στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, προβαίνοντας, αυτή τη φορά, σε εξαγγελίες εντυπωσιασμού στα ενεργειακά της περιοχής. Οι εκτιμήσεις αυτές προκύπτουν από τις πληροφορίες που υπάρχουν και διαρρέονται από τουρκικής πλευράς περί εντοπισμού κοιτάσματος φυσικού αερίου (ΦΑ) εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
Το «κοίτασμα»
Πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της η «Κ» λένε πως οι παράνομες έρευνες των τουρκικών γεωτρύπανων εντός της κυπριακής ΑΟΖ, σε μια περίπτωση, έχουν εντοπίσει κοίτασμα Φ.Α. σε περιοχή που η Τουρκία θεωρεί πως είναι το εξωτερικό σύνορο της υφαλοκρηπίδας της, επεκτείνεται δυτικά της Πάφου και εισέρχεται σε αδειοδοτημένα τεμάχια της ΑΟΖ. Οι ίδιες πληροφορίες θέλουν ανήμερα της εισβολής να στήνεται μια παρόμοια τελετή, όπως αυτή που στήθηκε στη Μαύρη Θάλασσα, όπου ο Τούρκος πρόεδρος θα ανακοινώσει και επίσημα τον εντοπισμό υδρογονανθράκων. Οι πληροφορίες αυτές δεν φαίνεται να πιάνουν εξαπίνης τη Λευκωσία, η οποία σύμφωνα με αξιωματούχους αναμένει μια νέα πρόκληση από πλευράς Άγκυρας. Χαρακτηριστική ήταν η αντίδραση κυβερνητικής πηγής που έκανε λόγο για ενδεχόμενη πρόκληση ολκής στις 20 Ιουλίου, η οποία θα τορπιλίσει τις όποιες προοπτικές άφησε πίσω της η άτυπη πενταμερής της Γενεύης.
Υποψίες
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Κ» από αξιόπιστες πηγές με γνώση, οι αρχές της Δημοκρατίας τοποθετούν τις υποτιθέμενες τουρκικές ανακαλύψεις στο βόρειο κομμάτι της ΑΟΖ σε σημείο του οικοπέδου 6, το οποίο είναι αδειοδοτημένο στην κοινοπραξία TOTAL - ΕΝΙ και στο οποίο η ερευνητική γεώτρηση που πραγματοποιήθηκε από τη γαλλο-ιταλική κοινοπραξία το 2018 έδειξε την ύπαρξη κοιτάσματος Φ.Α. με προοπτικές. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι αρχές της Δημοκρατίας είχαν ενδείξεις ότι οι Τούρκοι κάτι ανακάλυψαν, πριν το γεωτρύπανο «Γιαβούζ» αποχωρήσει. Συγκεκριμένα, όπως γνωρίζουμε, η παράταση των ερευνών στο συγκεκριμένο σημείο με τις συχνές ανανεώσεις των Navtex ήταν ο λόγος που δημιούργησε τις υποψίες για τις φερόμενες τουρκικές ανακαλύψεις. Να υπενθυμίσουμε ότι το γεωτρύπανο «Γιαβούζ» ξεκίνησε παράνομες έρευνες τον Οκτώβριο του 2019 από το τεμάχιο 7 χωρίς αποτέλεσμα, ενώ στη συνέχεια μετακινήθηκε στο τεμάχιο 6 όπου παρέμεινε μέχρι τον Οκτώβριο του 2020. Η αποχώρησή του συνδέθηκε με τις διεργασίες που λάμβαναν χώρα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και τις πιέσεις για εκτόνωση της έντασης στην κυπριακή ΑΟΖ. Εάν και εφόσον γίνει πράξη το ότι ο Ερντογάν θα προχωρήσει σε σημαντικές εξαγγελίες από το κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου, στη Λευκωσία αναμένεται αρνητική επίδραση στις προσπάθειες επανέναρξης του διαλόγου στο Κυπριακό. Χωρίς να μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα οι φερόμενες προθέσεις της Άγκυρας για την Αμμόχωστο και το παράνομο αεροδρόμιο Λευκονοίκου, μια ενδεχόμενη ανακοίνωση εντοπισμού κοιτάσματος Φ.Α. εντός της ΑΟΖ θα επαναφέρει την ένταση στην περιοχή με ό,τι αυτό συνεπάγεται, θέτοντας άλλο ένα εμπόδιο στην όποια προοπτική μιας δεύτερης πενταμερούς για το Κυπριακό, εκτιμούν πηγές στη Λευκωσία.
Ποντάρουν σε Γάλλους και Μπάιντεν
Απέναντι στα όσα φέρεται να απεργάζεται η τουρκική πλευρά για την περιοχή της Κύπρου, η Λευκωσία εμφανίζεται να προτάσσει την πεπατημένη και λόγω έλλειψης άλλων δυνατοτήτων, των διπλωματικών πιέσεων όπως επίσης και τις εταιρείες, τα συμφέροντα των οποίων πλήττονται από τις παράνομες τουρκικές δραστηριότητες. Με δεδηλωμένη την πρόθεση των εταιρειών για επιστροφή στην ΑΟΖ και επανέναρξη των γεωτρητικών δραστηριοτήτων, που είχαν διακοπεί ένεκα πανδημίας, η προσοχή στρέφεται στη γαλλική TOTAL αλλά και στην αμερικανική πλευρά. Σε μια πρώτη ανίχνευση του τοπίου που θα δημιουργηθεί από μια πιθανή ανακοίνωση κοιτάσματος από τον Ταγίπ Ερντογάν, η Λευκωσία συνεχίζει να ποντάρει περισσότερο στη γαλλική παρά στην ιταλική πλευρά, η οποία όπως πιστεύεται, θα ενεργήσει και με πολιτικά κριτήρια. Στρατιωτικές πηγές δε θεωρούν τυχαίο γεγονός την παρουσία ισχυρών ναυτικών δυνάμεων της Γαλλίας στην περιοχή το τελευταίο διάστημα, παρουσία που έχει προκαλέσει την έντονη ενόχληση της Άγκυρας. Στην περίπτωση της ExxonMobil, αν και οι Τούρκοι δεν έχουν επιχειρήσει κίνηση στο τεμάχιο 10, πιστεύεται πως η αντίδραση της αμερικανικής πλευράς θα είναι προσαρμοσμένη στη λογική του προέδρου Μπάιντεν για επιστροφή των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο. Επί του προκειμένου υποστηρικτικές, σε διπλωματικό επίπεδο, θεωρούνται οι επίσημες τοποθετήσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, καθώς και η τελευταία επιστολή του Αμερικανού προέδρου στον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Με το σκεπτικό αυτό οι πιο αισιόδοξες απόψεις θέλουν την Άγκυρα να μετρά τις κινήσεις προκειμένου να μην προσθέσει προβλήματα στις σχέσεις της, τόσο με ευρωπαϊκές χώρες, όσο και με τις ΗΠΑ.
Έντυπη Έκδοση
