Του Βασίλη Νέδου
Την αποδόμηση του τουρκικού αναθεωρητισμού, όπως αυτός έχει εξελιχθεί και κλιμακώνεται διαρκώς τα τελευταία 50 χρόνια, επιχειρεί το υπουργείο Εξωτερικών μέσα από μια σειρά 16 χαρτών, οι οποίοι είναι αποκαλυπτικοί και έχουν διανεμηθεί από προχθές σε όλες τις πρεσβείες και μόνιμες αντιπροσωπείες της Ελλάδας στο εξωτερικό.
Οπως φαίνεται από την επιλογή χαρτών που έχει κάνει η «Κ» και αποκαλύπτει σήμερα, το 1972 η Τουρκία δεν είχε εκδηλώσει απολύτως καμία διεκδίκηση που να υπονομεύει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας σε νησιά και υφαλοκρηπίδα ή να αμφισβητεί περιοχές ευθύνης και λοιπές ζώνες δικαιοδοσίας της Αθήνας.
Κλιμάκωση απαιτήσεων
Σε εμπιστευτική επιστολή του γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών, Θεμιστοκλή Δεμίρη, τονίζεται ότι η αναθεωρητική στάση της Τουρκίας αρχίζει τη δεκαετία του ’70 με παραχωρήσεις αδειών για έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, εντάθηκε τη δεκαετία του ’80 με προσπάθεια υφαρπαγής της ευθύνης Ερευνας και Διάσωσης (SAR), ενώ τη δεκαετία του ’90 η Αγκυρα έφθασε στο σημείο να αμφισβητήσει την κυριότητα εδάφους, δηλαδή νησιών και νησίδων του Αιγαίου, περιγράφοντάς τα ως «ακαθόριστης κυριότητας». Την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, η Αγκυρα παραχώρησε κι άλλες άδειες ερευνών στην Ανατολική Μεσόγειο, το 2019 ακολούθησε το τουρκολιβυκό μνημόνιο και από πέρυσι έχει συνδέσει ευθέως την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου με την κυριαρχία τους.
Ο κ. Δεμίρης ζητεί από τους Ελληνες διπλωμάτες να εστιάσουν στο γεγονός ότι οι χάρτες (που εκπονήθηκαν από τη διεύθυνση Α4 Τουρκίας του υπουργείου Εξωτερικών και την Υδρογραφική Υπηρεσία του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού) συνιστούν από μόνοι τους ξεκάθαρο επιχείρημα για την τουρκική επιθετικότητα έναντι οποιουδήποτε αντικειμενικού παρατηρητή.
Ο πρώτος χάρτης απεικονίζει την κατάσταση το 1923, όταν με βάση τη Συνθήκη της Λωζάννης παραιτήθηκε από την κυριαρχία όλων των νησιών που βρίσκονται πέραν των τριών μιλίων από τις μικρασιατικές ακτές με εξαίρεση την Ιμβρο, την Τένεδο και τις Λαγούσες Νήσους.
Ο γ.γ. του ΥΠΕΞ ζητεί από τους διπλωμάτες στις ενημερώσεις να εστιάσουν στο ότι οι χάρτες συνιστούν ξεκάθαρο επιχείρημα για την επιθετικότητα της Τουρκίας.
Ο δεύτερος χάρτης απεικονίζει την κατάσταση το 1972, όταν η Τουρκία πέρα από τα 6 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο και τα 12 ναυτικά μίλια σε Μεσόγειο και Εύξεινο Πόντο δεν διεκδικούσε τίποτα.
Ο τρίτος και ο τέταρτος χάρτης περιλαμβάνουν τις αδειοδοτήσεις από την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων (ΤΡΑΟ) σε Βόρειο Αιγαίο το 1973 και μεταξύ Ρόδου και Καστελλορίζου το 1974.
Ο πέμπτος χάρτης απεικονίζει τη μονομερή διεκδίκηση του χώρου ευθύνης έρευνας και διάσωσης (SAR) μέχρι τον 25ο μεσημβρινό, δηλαδή διχοτομώντας νοητά το Αιγαίο.
Ο έκτος χάρτης προβάλλει την επίσημη υιοθέτηση εκ μέρους του τουρκικού κράτους της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών».
Ο έβδομος χάρτης Δεμίρη περιλαμβάνει τη δημοσίευση των αδειών της TPAO για τα νότια Καστελλορίζου και Ρόδου και ο όγδοος απεικονίζει τη «Γαλάζια Πατρίδα».
Ο ένατος περιλαμβάνει την έκταση της υφαλοκρηπίδας που διεκδικεί η Τουρκία στα ανατολικά του 28ου μεσημβρινού (από το μέσον της Ρόδου και ανατολικά) και το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Ο δέκατος αφορά τα διεκδικούμενα εξωτερικά όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο και ο 11ος τις άδειες που έχουν εκδοθεί από την ΤΡΑΟ στην περιοχή του τουρκολιβυκού μνημονίου, ενώ ο 12ος απεικονίζει την επέκταση της περιοχής SAR, ώστε αυτή να ταυτίζεται με τα όρια της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Ο 13ος χάρτης απεικονίζει τον καινοφανή τρόπο με τον οποίο η Τουρκία χαράσσει τη μέση γραμμή σημείων βάσης έναντι της Λιβύης αγνοώντας την ενδιάμεση ύπαρξη της… Κρήτης.
Ο 14ος χάρτης απεικονίζει την περυσινή θεωρία της αποστρατιωτικοποίησης και οι δύο τελευταίοι αποτυπώνουν το σύνολο των τουρκικών διεκδικήσεων αλλά και την απεικόνιση του 1972 με το 2022.
